Merkez Bankası'ndan "Enflasyonla Mücadeleye Destek" Çağrısı

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, gıda fiyatlarındaki yüksek seyrin enflasyon görünümündeki iyileşmeyi geciktirdiğini belirterek, gıda grubunun genelinde yılbaşından itibaren yüksek fiyat artışlarının gözlendiği ve jeopolitik risklerin de etkisiyle kısa vadede belirgin bir düzeltme beklenmediğini vurguladı. Enflasyonun ulaştığı yüksek seviyelerin orta vadeli beklentileri de olumsuz etkilediğine ve fiyatlama davranışlarına dair riskleri artırdığına dikkat çeken Kurul, ilgili kurumlara "enflasyonla mücadeleye destek" çağrısında bulundu.

Merkez Bankası, Ağustos ayı Para Politikası Kurulu toplantı özetini açıkladı. Buna göre 2014 yılının ikinci çeyreğine ilişkin verilerin iktisadi faaliyetin ılımlı seyrini sürdürdüğüne işaret etti. Üretim tarafında değerlendirildiğinde, sanayi üretim endeksinin Mayıs ayında bir önceki aydaki artışını geri aldı ve Haziran ayında sınırlı bir artış sergilediği gözlendi. Üretim ise ikinci çeyrekte yatay bir seyir izledi.

Açıklamaya göre harcama tarafına ilişkin veriler, yurt içi özel kesim nihai talebinin ılımlı bir eğilim sergilediğine işaret etti. Tüketim talebine dair göstergelerden, tüketim malları üretimi bir önceki çeyrek seviyesinin üzerinde gerçekleşirken, tüketim malları ithalatı ise bir önceki çeyreğe kıyasla geriledi. Benzer durum dayanıklı ve dayanıksız tüketim talebi ayrımında da geçerli oldu.

Açıklamaya göre dayanıklı talebine ilişkin göstergelerden otomobil satışları ilk çeyrekteki sert düşüşün ardından ikinci çeyrekte ılımlı bir artış kaydetti, Temmuz ayında ise belirgin bir artış sergiledi. Beyaz eşya satışları ise iki çeyrek üst üste düştükten sonra yılın ikinci çeyreğinde tekrar artış gösterdi. Böylelikle, ikinci çeyrekte dayanıksız tüketim malları talebinin ılımlı bir artış gösterdiği, dayanıklı mallar talebindeki gerilemenin de durmuş olabileceği düşünüldü. Öte yandan, makine-teçhizat yatırımlarına ilişkin göstergeler yatırımlardaki zayıf seyrin korunduğuna işaret etti. İnşaat yatırımına ilişkin veriler de henüz bir toparlanmaya işaret etmedi.

-"İHRACATIN BÜYÜMEYE OLUMLU KATKISI ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMDE AZALABİLİR"-

Son dönem verileri ihracatın büyümeye olumlu katkısının önümüzdeki dönemde azalabileceğine işaret etti. Açıklamaya göre altın hariç ihracat miktar endeksi uzunca bir süre sonra ilk kez Haziran ayında aylık bazda gerileme gösterdi. Bu durum en büyük ikinci ihracat pazarı olan Irak'taki jeopolitik gelişmelerden ve Euro Bölgesi'nde iktisadi faaliyetin yavaşlamasından kaynaklandı. Bu faktörlerin bir süre daha dış talebi sınırlamaya devam etmesi riski bulunuyor. Öncü göstergeler yılın üçüncü çeyreğinde ihracatta bir miktar yavaşlama gözleneceği yönünde sinyaller verdi.

2014 yılı Mayıs döneminde mevsimsel etkilerden arındırılmış verilerle toplam ve tarım dışı işsizlik oranları bir önceki döneme göre artış gösterdi. İşsizlik oranlarının yükselmesi tarım dışı istihdamdaki yavaşlamadan kaynaklandı. Bu dönemde, sanayi sektörü istihdamı bir önceki ay gerçekleşen seviyesini korurken, inşaat sektörü istihdamı azaldı. Hizmetler sektöründe ise istihdamın artış hızı düştü. Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin öncü göstergeler istihdamda belirgin bir toparlanmaya işaret etmedi. Yatırım eğiliminin düşük seviyelerde seyretmesi istihdam piyasasındaki iyileşmenin zaman alabileceğine işaret etti.

-DIŞ TALEPTE İVME KAYBI GÖRÜLDÜ-

İç talep ılımlı bir seyir izlerken dış talepte ivme kaybı görüldü. Bu çerçevede, iktisadi faaliyetin ilk çeyrekteki güçlü dönemlik artışının ardından ikinci çeyrekte yataya yakın bir seyir izlediği tahmin edildi. Anket göstergeleri iktisadi faaliyetin üçüncü çeyrekte de ılımlı seyredeceğine işaret etti. Bu çerçevede, önümüzdeki dönemde talep gelişmelerinin enflasyon üzerinde baskı oluşturmayacağı düşünüldü. Öte yandan, zayıflayan dış talebe bağlı olarak cari dengedeki düzelmenin bir miktar hız keseceği öngörüldü.

-KREDİLERDE BÜYÜME HIZI ARZU EDİLEN YÖNDE SEYRETTİ-

Son aylarda kredilerin büyüme hızının ve kompozisyonunun arzu edilen yönde seyretti. Açıklamaya göre bu gelişmede para politikası duruşu ve alınan makroihtiyati önlemler belirleyici oldu. Tüketici kredilerinin yıllık büyüme oranı düşmeye devam derken ticari krediler göreli olarak daha güçlü bir seyir izledi. Kredilerdeki bu görünüm bir yandan orta vadeli enflasyon baskılarını sınırlarken diğer yandan cari dengedeki düzelmeyi destekledi. Kurul, finansal koşullardaki kısmi iyileşmenin ve yurt içi belirsizliklerdeki azalışın önümüzdeki dönemde kredi piyasasını olumlu etkileyebileceğini belirtti. Bununla birlikte, kuraklığa bağlı olarak artan gıda fiyatları ve süregelen jeopolitik riskler kısa vadede tüketici güveni ve kredi talebindeki artışı sınırlayabilecek.

-BİRİKİMLİ DÖVİZ KURU GELİŞMELERİNİN YILLIK ENFLASYONDAKİ OLUMSUZ YANSIMALARI AZALDI-

Geçtiğimiz yılın ortalarından itibaren gerçekleşen birikimli döviz kuru gelişmelerinin yıllık enflasyon üzerindeki olumsuz yansımaları kademeli olarak azaldı. Açıklamaya göre Kurul, Nisan ayında 3 puanı aşan söz konusu etkilerin Temmuz ayı itibarıyla 2.5 puan civarında olduğunu tahmin etti. Kurul, 2015 yılında enflasyonda bu kanaldan önemli bir düşüş alanı olduğuna dikkat çekti.

Bununla birlikte, döviz kuru hareketlerinin ikincil etkilerinin yakından izlenmesi gerektiğini vurguladı.

-ENFLASYONDAKİ İYİLEŞMEYİ GIDA FİYATLARINDAKİ YÜKSEK SEYİR GECİKTİRDİ-

Gıda fiyatlarındaki yüksek seyir enflasyon görünümündeki iyileşmeyi geciktirdi. Açıklamaya göre Kurul, bu çerçevede kuraklığın ve jeopolitik risklerin enflasyon görünümü üzerindeki etkilerini de ele aldı. Kurul, son aylarda yurt içi gıda fiyatlarının yurt dışı gıda fiyatlarından olumsuz yönde ayrıştığına dikkat çekti. Gıda grubunun genelinde yılbaşından itibaren yüksek fiyat artışlarının gözlendiği ve jeopolitik risklerin de etkisiyle kısa vadede belirgin bir düzeltme beklenmediği ifade edildi. Enflasyonun ulaştığı yüksek seviyelerin orta vadeli beklentileri de olumsuz etkilediğine ve fiyatlama davranışlarına dair riskleri artırdığına dikkat çeken Kurul, "Gelinen noktada bütün ilgili kurumların enflasyonla mücadeleye destek vermesinin makroekonomik istikrar açısından büyük önem taşıdığı hatırlatılmıştır. Bu kapsamda, aktif bir dış ticaret politikasının gıda fiyatlarındaki riskleri sınırlama konusunda faydalı olabileceğine değinilmiştir" ifadelerini kullandı.

-PARA POLİTİKASINDAKİ SIKI DURUŞ SÜRDÜRÜLECEK-

Kurul, kısa vadeli faizlerdeki mevcut duruşun sürdürülmesine karar verdi. Açıklamaya göre enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlar yakından izlenecek ve enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle para politikasındaki sıkı duruş sürdürülecek. Kurul, bu doğrultuda likidite politikasının gerektiğinde etkin bir şekilde kullanılabileceğini hatırlattı.

-GENİŞ FAİZ KORİDORUNA GEREKSİNİM KISMEN AZALDI-

Kurul, son aylarda küresel para politikalarına dair belirsizliklerin azalmasıyla birlikte uzun vadeli faizlerin oynaklığının da düştüğüne dikkat çekti. Bu durumun, yurt içi belirsizliklerdeki azalışla birlikte geniş faiz koridoruna olan gereksinimi kısmen azalttığına dikkat çeken Kurul, bu çerçevede faiz koridorunun daha simetrik bir hale getirilmesi için gecelik borç verme faizlerinin indirilmesine karar verildiğini açıkladı.

-"YAPISAL REFORMLAR GÜÇLENDİRİLMELİ!"-

Kurul'a göre orta vadede mali disiplini kalıcı hale getirecek ve tasarruf açığını azaltacak yapısal reformların güçlendirilmesi makroekonomik istikrarı destekleyecek. Bu yönde atılacak adımlar aynı zamanda para politikasının hareket alanını genişletecek ve uzun vadeli kamu borçlanma faizlerinin düşük düzeylerde seyretmesini sağlayarak toplumsal refaha olumlu katkıda bulunacak. Bu çerçevede, Orta Vadeli Program'ın gerektirdiği yapısal düzenlemelerin hayata geçirilmesi büyük önem taşıyacak.