Merkez Bankası Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, "Gıda enflasyonundaki yüksek seyir enflasyonun düşüş hızını sınırlayan temel faktör oldu" denildi.

Kurul'un, 17 Temmuz tarihli toplantısına ilişkin yayımladığı 24 Temmuz 2014 tarihli toplantı özetinde, haziran ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,31 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 9,16'ya gerilediği anımsatıldı.

Yıllık enflasyondaki düşüşte başta gıda olmak üzere enerji ve hizmet fiyatlarının belirleyici olduğu ifade edilen özete göre, bu dönemde, Türk Lirası'ndaki değer kaybının birikimli etkileri zayıflamaya devam etti ve temel mal grubu yıllık enflasyonunda yılbaşından bu yana gözlenen artış eğilimi durdu. Bu doğrultuda çekirdek göstergelerde yıllık enflasyon nispeten yatay bir seyir izledi.

Özete göre, gıda grubunda yıllık enflasyon 1,6 puanlık düşüşle yüzde 12,47'ye geriledi. Bu gelişmede yıllık enflasyonu baz etkisiyle 4,4 puan azalan işlenmemiş gıda grubu belirleyici olurken endekse yeni giren taze meyve fiyatları grup enflasyonundaki düşüşün sınırlı kalmasına neden oldu. İşlenmiş gıda grubunda ise başta ekmek ve tahıllar olmak üzere yüksek fiyat artışları alt kalemler geneline yayılarak devam etti ve yıllık enflasyon yüzde 12,2'ye yükseldi. Gıda enflasyonundaki yüksek seyir enflasyonun düşüş hızını sınırlayan temel faktör oldu. Nitekim gıda grubu hariç tutulduğunda tüketici enflasyonunun ana eğiliminde yavaşlama gözleniyor. Öte yandan, yüzde 4,25 seviyesindeki enerji grubu yıllık artışı, tüketici enflasyonuna olumlu katkısını sürdürdü.

Hizmet fiyatları haziran ayında yüzde 0,88 oranında arttı ve grup yıllık enflasyonu 0,34 puanlık azalışla yüzde 8,18'e geriledi. Bu dönemde yıllık enflasyon lokanta-otel, kira ve ulaştırma gruplarında yükselirken enflasyondaki düşüş büyük ölçüde şoför kurs ücretlerindeki baz etkisinden kaynaklandı. Mevsimsellikten arındırılmış veriler hizmet grubunda enflasyonun ana eğilimi haziran ayında zayıflamakla birlikte yüksek seviyesini koruduğuna işaret etti.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu haziran ayında yüzde 11,4 seviyesinde yatay bir seyir izledi. Türk Lirası'nda nisan-mayıs döneminde gözlenen değerlenme sonucunda dayanıklı tüketim malları fiyatları iki ay üst üste düşüş kaydetti ve grup yıllık enflasyonu gerilemeye devam etti. Diğer taraftan, döviz kuru etkilerinin daha gecikmeli hissedildiği dayanıklı dışı temel mal fiyatlarındaki artış eğilimi sürdü. Bu gelişmelerle birlikte temel mal grubunda döviz kuru kaynaklı enflasyon baskıları hafiflemeye devam etti. Nitekim haziran ayına ilişkin mevsimsellikten arındırılmış veriler grup enflasyonunun ana eğiliminde belirgin bir iyileşmeye işaret etti.

"Irak'taki jeopolitik gelişmeler iktisadi faaliyet ve cari denge üzerinde olumsuz risk oluşturabilecektir"

PPK toplantı özetine göre, 2014 yılının ikinci çeyreğine ilişkin veriler iktisadi faaliyette ılımlı bir artışa işaret etti. Üretim tarafından değerlendirildiğinde, sanayi üretim endeksi nisan ayındaki yüzde 0,9 artışın ardından, mayıs ayında yüzde 1 oranında geriledi. Mayıs ayında üretimdeki azalmada bir önceki aya göre yüksek oranda gerileyen sermaye malları üretimi belirleyici rol oynadı. Mayıs ayında dayanıklı mallar üretimi sınırlı oranda gerilerken, dayanıksız mallar üretimi arttı, ara malı üretimi ise yatay seyretti. Böylece, nisan-mayıs döneminde üretim yatay seyretti.

Özette, gelecek dönemde, ihracatın desteği ve özel kesim yurt içi talebindeki toparlanma ile üretimdeki ılımlı artışın devam edeceği öngörüsüne yer verildi.

Özete göre, dayanıksız tüketim talebine ilişkin göstergelerden, dayanıksız tüketim malları üretimi nisan-mayıs döneminde bir önceki çeyrek seviyesinin üzerinde gerçekleşirken, dayanıksız tüketim malları ithalatı ise bir önceki çeyreğe kıyasla geriledi. Dayanıklı tüketim malları üretimi ve ithalatı nisan-mayıs döneminde bir önceki çeyrek seviyelerinin üzerinde gerçekleşti. Dayanıklı mal talebine ilişkin göstergelerden otomobil satışları ilk çeyrekteki sert düşüşün ardından ikinci çeyrekte yatay seyrederken, beyaz eşya satışları iki çeyrek aranın ardından nisan-mayıs döneminde artış gösterdi.

Böylelikle, ikinci çeyrekte dayanıksız tüketim malları talebindeki artış eğiliminin devam ettiği, dayanıklı mal talebindeki gerilemenin de durmuş olabileceğinin düşünüldüğü vurgulanan özette, "Makine-teçhizat yatırımlarına ilişkin göstergeler yatırımlardaki zayıf seyrin korunduğuna işaret ediyor. İnşaat yatırım göstergeleri ise ikinci çeyrekte inşaat yatırımlarındaki artışın yavaşlayarak sürdüğünü gösteriyor" ifadeleri kullanıldı.

Özette, belirsizlik algısındaki azalma, güven endekslerinde gözlenen iyileşme ve Türk Lirası'ndaki oynaklığın düşmesiyle birlikte tüketim talebinin desteğiyle yurt içi talebin yılın ikinci yarısında toparlanacağı öngörüsü dile getirildi.

Sıkı para politikası duruşu ve makro ihtiyati tedbirlerin etkisiyle bu toparlanmanın kademeli ve ılımlı olmasının beklendiği belirtilen özette şunlar ifade edildi:

İhracat dış talepteki toparlanmanın da etkisiyle büyüme eğilimini 2014 yılı ikinci çeyreğinde korumakta ve büyümeye olumlu katkı yapmaktadır. Altın hariç ihracat miktar endeksi mayıs ayında aylık bazda sınırlı bir artış göstererek, nisan-mayıs döneminde bir önceki çeyrek ortalamasının üzerinde seyretmiştir. Son dönemde anket göstergelerinin işaret ettiği küresel ölçekteki ılımlı toparlanmanın ve dünya ticaretindeki canlanmanın etkileriyle önümüzdeki dönemde ihracatın büyümeye olumlu katkısının devam etmesi beklenmektedir. Bununla birlikte, Irak'taki jeopolitik gelişmeler iktisadi faaliyet ve cari denge üzerinde olumsuz risk oluşturabilecektir.

2013 yılı kasım döneminden itibaren süregelen güçlü istihdam artışı mart-nisan dönemlerinde hız kesmiş, mevsimsellikten arındırılmış verilerle işsizlik oranları yatay bir seyir izlemiştir. Bu dönemde, inşaat istihdamı gerilerken, sanayi istihdamı yatay seyretmiş, tarım dışı istihdam hizmet sektörünün katkısıyla artış göstermiştir. Yılın ikinci çeyreğine ilişkin öncü göstergeler istihdam artışında ılımlı bir seyre işaret etmektedir."

- İstanbul