Su Dolaplarının Son Yapım Ustası, Kültürün Yok Olmaması İçin Direniyor - Son Dakika
Güncel

Su Dolaplarının Son Yapım Ustası, Kültürün Yok Olmaması İçin Direniyor

Su Dolaplarının Son Yapım Ustası, Kültürün Yok Olmaması İçin Direniyor

Eskişehir'de yaşayan Fehmi Uslu, su dolaplarının son yapım ustaları arasına yer alırken, bu kültürün yok olmaması için mücadele veriyor.

28.02.2017 10:51  Güncelleme: 12:01
Twitter'da Paylaş Facebook'da Paylaş WhatsApp'da Paylaş

Eskişehir'in Sarıcakaya ilçesinde yaşayan Fehmi Uslu, yüzyıllar boyu özellikle akarsu kıyılarında tarım alanlarının sulanması için kurulan ve büyük rağbet gören su dolaplarının son yapım ustaları arasına yer alırken, bu kültürün yok olmaması için mücadele veriyor.

BÜYÜK ÇABA GÖSTERİYOR

Yunus Emre'nin şiirlerine de yansıyan su dolabı yapımını genç yaşlarında öğrenen 60 yaşındaki Fehmi Uslu, Sarıcakaya Belediyesi'nden emekli olduktan sonra da bu yöndeki çalışmalarını sürdürüyor. İlçe Kaymakamlığı önünde Sarıcakaya'nın önemli bir kültür varlığı olarak bir örneği duran su dolabının yanı sıra birçoğunu da yapan Uslu, bu sanatın devamı için de büyük çaba gösteriyor.

Fehmi Uslu, suyu alt seviyeden, üst seviyeye taşıyan bir sistem olan mesleğinin, Orta Sakarya vadisinde yıllarca tarım arazilerini sulamaya yarayan bir kültür varlığı olduğunu anlattı. Sulama sisteminin tarih boyunca değişip geliştiğini belirten Fehmi Uslu, "Önceden nehir kıyalarında yüzlercesi görülen dolap sistemi vardı. Su dolapları sayesinde sulanıyordu. Ondan sonra su motorları çıktı. Daha sonra kanalet sistemi devreye girdi. Kanaletlerle sulanmaya başladı. Daha sonra da şimdi kapalı sisteme dönüştü sulama sistemi. Ayrıca kişiler kendi ekonomik özgürlüklerini kazandıkları için özel sulama motorları kullanmaya başladı. Elektrikli, düğmeye bastığım an istediğim saat kendi bahçemi sulayabiliyorum. Kişisel, kişilerin kendilerine ait elektrikli su motorlarına sahip oldular." diye anlattı.

"GÜNÜMÜZDE STRES ATMA ARACI OLARAK GÖRÜLÜYOR"

Su dolabının özel ağaçlardan ve çok sayıda parçanın bir araya gelmesi ile oluştuğunu belirten Uslu, malzemesini hazırlamanın en az 10 günü aldığını belirtti. Malzeme hazır olduktan sonra 2-3 günde monte edildiğini söyleyen su dolabı ustası Fehmi Uslu, "Bu sistemin ayrı ayrı her parçasının adı var. Maalesef bu isimler, kültürümüzden yok olup gitti. Bu dolaplar günümüzde asıl amacı dışında bir süs ve stres atma aracı olarak görülüyor. Orijinali nehre monte edilir bu. Nehirde döndüğü zaman onun çıkarmış olduğu iniltili ses her yerden duyulabilir. Ayrıca her dolabın çıkarmış olduğu ses ayrıdır. O çıkan sesten hangi dolabın kime ait olduğunu vatandaşlarımız önceden bilirlerdi. Mesela 'Nehir çoğaldı, Ahmet ağabeyin dolabı dönüyor' denirdi. Genellikle orta milin çam olmasına özellikle dikkat edilir. Çünkü çamın ortasındaki o çıralı bölüm ağacın ağaca sürtmesiyle birlikte o sesi çıkarmasından dolayı çam ağacından yapılır orta mil. Parmak dediğimiz o sopalar da yine çam ağacından yapılır. Tahtalarda çam ağacıdır. Etrafını saran çember yine çam ağacından yapılır. Özellikle ahşapta çam ağacı kullanılır. En büyük zaman, dolabı oluşturacak malzemelerin oluşturulmasında harcanıyor. Malzemeler hazır olduktan sonra 2-3 gün gibi kısa sürede nehir üzerine montajı yapılıyor dolabın." dedi.

"EN SON USTA BENİM DİYEBİLİRİM"

Bildiği kadarı ile halen bu tip orijinal dolap yapan usta artık kalmadığını anlatan Uslu, şunları söyledi: "En son usta benim diye bilirim. Komşumuz vardı rahmetli Hacı dayı minyatürünü bana öğretti. O minyatüründen esinlenerek ben normal nehir üzerinde dönen aslına uygun büyük şeklini de yaptım. Orta milin parmak geçecek yerlerinin delinmesi ayrı bir hesaplamadır. Çember kısmının delinme olayı yine ayrı bir hesaplamadır. Matematiksel bir hesaplamadır. Bir dairenin çapı ile 3,14 ile çarptığımız zaman yeni bir parmağın kaç metrede isabetli bir şekilde dağılacağını şekilde hesap ederiz."

"SU DOLABI TERİMLERİ DE KÜLTÜRÜMÜZDE YOK OLDU GİTTİ"

Fehmi Uslu, en büyük arzu ve amacının Yunus Emre'nin de dizelerine yansıyan dolabın belgesel çekimini yapmak olduğunu anlattı. 'Dolap niçin inilersin/Derdim vardır inilerim/Ben Mevla'ya aşık oldum-Anın için inilerim/Benim adım dertli dolap/Suyum akar yalap yalap/Böyle emreylemiş Çalap' dizelerini hatırlatarak, "Tek tek parçaların montajını anlata anlata onu kültürümüze kazandırmak istiyorum diyen Uslu "Zira otuza yakın bizim kullandığımız lügat kelimeler şu anda kültürümüzden yok olup gitti. Mesela baş kazığı denir, bir çember, bip çivisi, fal çivisi bunların her bir özelliği her bir anlamı vardır. İsmini hatırlayamadığım İstanbul Üniversitesinde araştırmacı bir kişi telefon etti. 'Sen dolap ustasıymışsın, Baş Kazığı kelimesinin ne anlama geldiğini bana söyler misin şeklinde ifade kullandı. Ben baştan anlatamadım. Ne maksatla olduğunu anlayamadım. Yarım saat sonra yine aynı kişi arayınca dedim ki 'Efendim baş kazığı kalın olur, yükü ağır olur, yükü göğüsleyen, çeken' demektir deyince 'Tamam tamam Fehmi bey, Baş Kazığının ne olduğunu anladım şimdi. 'Asıl tokmağı baş kazığı yer' diye bir söz var. Yani sorumluluk alan, sorumluluk istenen yükü göğüsleyen anlamında. Çok iyi oldu Fehmi bey' dedi. Araştırmacı 'Ben, bu terim altına Eskişehir Sarıcakaya ilçesi dolap ustası Fehmi Ulu tarafından kaynağı alınmıştır şeklinde' yazacağım dedi. Şu anda internete girin. Baş Kazığının sözlük anlamını şahsım tarafından ifade edildiğini görebilirsiniz. Bu deyimin de tarifini de yapmış olduk." diye konuştu.

Su Dolaplarının Son Yapım Ustası, Kültürün Yok Olmaması İçin Direniyor

Kaynak: İHA

Son Dakika Güncel Su Dolaplarının Son Yapım Ustası, Kültürün Yok Olmaması İçin Direniyor - Son Dakika

Sizin düşünceleriniz neler ?

  • Sultanbeyli'de Otomobilin Çarptığı 5 Yaşındaki Kız Çocuğu Yaralandı
    08:52 Sultanbeyli'de Otomobilin Çarptığı 5 Yaşındaki Kız Çocuğu Yaralandı

    Sultanbeyli'de annesiyle yolun karşısına geçmeye çalışan 5 yaşındaki kız çocuğuna otomobil çarptı. Kaza anı güvenlik kameralarına yansırken, çarpmanın etkisiyle kız çocuğu metrelerce havalandı ve yere çakıldı. Olay yerine gelen sağlık ekipleri tarafından hastaneye kaldırılan çocuğun durumu ağır. Sürücü olay yerinden kaçarken, polis ekipleri tarafından gözaltına alındı. Mahalle sakinleri, yetkililerin önlem almasını ve benzer kazaların yaşanmaması için trafik düzenlemelerinin yapılmasını istedi.

  • Sultanbeyli'de otomobilin çarptığı kız çocuğu metrelerce savruldu, kaza anı kamerada
    08:52 Sultanbeyli'de otomobilin çarptığı kız çocuğu metrelerce savruldu, kaza anı kamerada

    Sultanbeyli'de annesiyle yolun karşısına geçmeye çalışan 5 yaşındaki kız çocuğuna otomobil çarptı. Kaza anı bir iş yerinin güvenlik kameralarına yansırken, çarpmanın etkisiyle kız çocuğu metrelerce havalandı ve yere çakıldı. Olay yerine gelen sağlık ekipleri minik kız çocuğuna müdahale ederken, sürücü kaçtı. Polis ekipleri sürücüyü gözaltına aldı. Kazayla ilgili soruşturma devam ediyor.

  • Hacılar Erciyesspor, Erzincan Ulalarspor maçında berabere kaldı
    08:39 Hacılar Erciyesspor, Erzincan Ulalarspor maçında berabere kaldı

    Bölgesel Amatör Lig 11. Grup'ta mücadele veren Hacılar Erciyesspor, sahasında Erzincan Ulalarspor ile 1-1 berabere kalarak haftayı galibiyetle tamamlayamadı. Antrenör Emin Altındağ, üzüntüsünü dile getirirken, takımın pes etmeyeceğini ve liderliği korumak istediklerini belirtti.

  • Kara yollarında yapılan çalışmalar nedeniyle dikkatli olunmalı
    08:33 Kara yollarında yapılan çalışmalar nedeniyle dikkatli olunmalı

    Kara yollarında yapım, bakım ve onarım çalışmaları devam eden kesimlerde sürücülerin yavaş gitmeleri ve trafik işaret ve işaretçilerine uymaları gerekmektedir. Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan yol durumu bültenine göre, birçok otoyol ve yol kesiminde üstyapı onarımı, yenileme çalışmaları, şev kayması, bağlantı yolu yapımı ve diğer çalışmalar nedeniyle ulaşım kontrollü olarak sağlanmaktadır. Sürücülerin bu kesimlerde dikkatli olmaları ve trafik kurallarına uymaları önemlidir.

  • MrBeast, Amazon Prime Video için yarışma programı çekecek
    08:31 MrBeast, Amazon Prime Video için yarışma programı çekecek

    YouTube fenomeni MrBeast, Amazon Prime Video ile anlaşma yaparak bir yarışma programı çekeceğini duyurdu. Programda 1000'den fazla yarışmacı olacak ve kazanan kişiye 5 milyon dolar ödül verilecek.

  • Türkiye'de E-ticaretin Büyümesi ve Potansiyeli
    08:31 Türkiye'de E-ticaretin Büyümesi ve Potansiyeli

    Türkiye'de e-ticaretin hızla büyüdüğüne dair veriler, son yıllarda dikkat çekici bir artışı gösteriyor. Pandemi döneminde e-ticaretin ivme kazanması, bu alandaki potansiyelin ne kadar büyük olduğunu gösterdi. Türkiye'de e-ticaretin geçmişe yönelik bir analizi ve gelecekteki potansiyelini SDN Kurucusu Hakkı Alkan, Hepsiburada Ticari Grup Başkanı Ender Özgün ve Pazarlama Grup Direktörü Görkem Dereli ile konuştu.

  • İzmir'de PKK/KCK-YPG/PYD Terör Örgütüne Yönelik Operasyonda 5 Şüpheli Yakalandı
    08:31 İzmir'de PKK/KCK-YPG/PYD Terör Örgütüne Yönelik Operasyonda 5 Şüpheli Yakalandı

    İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı koordinasyonunda İzmir İl Jandarma Komutanlığı ve MİT Başkanlığı ekiplerinin düzenlediği operasyonda, PKK/KCK-YPG/PYD terör örgütüne üye olan ve bu örgütlerin sosyal medya üzerinden propagandasını yapan 5 Suriye uyruklu şüpheli gözaltına alındı.

  • vivo TWS 4 Bluetooth Kulaklık Modeli Tanıtıldı
    08:31 vivo TWS 4 Bluetooth Kulaklık Modeli Tanıtıldı

    Çinli teknoloji şirketi vivo, Pad 3 Pro tableti ile birlikte TWS 4 Bluetooth kulaklık modelini tanıttı. vivo TWS 4, Hi-Fi desteği, aktif gürültü engelleme özelliği ve uzun kullanım süresi ile dikkat çekiyor. Qualcomm S3 ses platformu ile desteklenen kulaklıkların fiyatı ve ülkemizde satışa sunulup sunulmayacağı henüz belirsiz.

  • İzmir'de 2 Organize Suç Örgütü Çökertildi, 25 Şüpheli Yakalandı
    08:25 İzmir'de 2 Organize Suç Örgütü Çökertildi, 25 Şüpheli Yakalandı

    İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, İzmir merkezli 3 ilde düzenlenen 'Mahzen-13' operasyonlarında 2 organize suç örgütünün çökertildiğini, 25 şüphelinin yakalandığını bildirdi. Operasyonlarda ele geçirilenler arasında silahlar, uyuşturucu madde ve diğer suç unsurları bulunuyor.

  • İzmir'de MİT destekli PKK operasyonu: 5 gözaltı
    08:19 İzmir'de MİT destekli PKK operasyonu: 5 gözaltı

    İzmir'de jandarma ekipleri tarafından PKK terör örgütüne yönelik MİT destekli şafak operasyonunda 5 şüpheli gözaltına alındı. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında, terör örgütüne üye olmak ve sosyal medya üzerinden örgüt propagandası yaptığı tespit edilen 5 Suriye uyruklu şüpheli yakalandı. Gözaltına alınan şüpheliler jandarma karakoluna götürüldü.

  • İzmir merkezli 'Mahzen-13' operasyonlarında 2 suç örgütü çökertildi
    08:15 İzmir merkezli 'Mahzen-13' operasyonlarında 2 suç örgütü çökertildi

    İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, İzmir merkezli 3 ilde gerçekleştirilen 'Mahzen-13' operasyonlarında 2 suç örgütünün çökertildiğini açıkladı. Operasyonlarda 25 şüpheli yakalanırken, çok sayıda silah ve uyuşturucu ele geçirildi.


Advertisement