ISTAC : Hedef 83 bin ticari uyuşmazlık dosyasını çözmek

İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC), Med-Arb (Arabuluculuk&Tahkim - Mediation&Arbitration) Projesi kapsamında, arabuluculuk kurumlarında anlaşma sağlanamayıp çözümsüz kalan 83 bini aşkın ticari uyuşmazlık dosyası tahkime yöneltilerek hızlı ve kolay çözüme kavuşturmayı hedefliyor.

ISTAC'dan yapılan açıklamaya göre Merkez, "Med-Arb Projesi" ile ilgili ilk adımı Kasım 2019'da "ISTAC Arabuluculuk-Tahkim Kuralları"nı dünyada ilk kez oluşturup kurumsal web sitesinde yayınlayarak attı. Ardından, Aralık 2019'da düzenlenen basın toplantısında, ISTAC arabuluculuk ile tahkimi birlikte işletecek sistemin altyapısını hazırladığını, Med-Arb Projesi için arabuluculuk merkezleri ile iş birliği yapmaya hazırlandığını kamuoyuna açıkladı.

Bu hazırlıklar kapsamında 4 Ocak 2020 tarihinde İstanbul'da arabulucularla geniş kapsamlı istişare toplantısı gerçekleştiren ISTAC, Türkiye'nin her köşesinden 250'yi aşkın arabulucu avukatın katıldığı toplantıda, "Med-Arb Projesi" için iş birliği çağrısı yaptı. İlk aşamada bu çağrıya olumlu yanıt veren 130 arabulucu ile protokol imzalanarak, Med-Arb projesine ivme kazandıracak iş birliğinin yolu açıldı.

İstanbul Tahkim Merkezi Genel Sekreteri Av. Yasin Ekmen'in sunumu ile gerçekleşen imza seremonisine, ISTAC Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı ile ISTAC Yönetim Kurulu Üyesi-Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürü (eski Arabuluculuk Dairesi Başkanı) Hakan Öztatar ve çok sayıda arabuluculuk merkezi temsilcisi katıldı.

Pandemi koşullarında sosyal mesafe kuralları gereği iki aşamalı olarak yapılan törende, önce İstanbul dışından projeye katılan arabuluculuk kurumlarının temsilcileri, ardından İstanbul'dan katılımcılar protokole imza attı. Hakan Öztatar, ISTAC ile arabuluculuk merkezleri arasında atılan imzalarla başlayan iş birliği dönemini rakamlarla şöyle değerlendirdi:

"Arabulucuda çözemediğimiz 83 bin dosya için diyoruz ki; ISTAC'da hızlı tahkim ile çözüm mümkün. Bu iş birliği anlaşmasıyla arabulucuların 'Son tutanak' yani 'Anlaşamama Tutanağı' hazırlarken, nihai çözüm adresi olarak 'ISTAC Med-Arb'ı önermesi, böylece ticari dava dosyalarını tahkime yöneltmesi sağlanacak.

"Dolayısıyla çözüme kavuşan her dosya ile hem yargının iş yükü azaltılmış olacak hem de taraflar uyuşmazlıklarını 'Arabuluculuk-Tahkim' sayesinde daha az masrafla ve daha kısa sürede çözümleme imkanı bulacak.

"Haziran 2020 itibarıyla arabulucuda çözüm bulunamayan 83,164 dosyamızın küçük bir yüzdesini bile tahkime getirdiğimizde önemli bir potansiyel harekete geçecektir.

"Ben iş dünyasına, sanayi ve ticaret odalarımıza sesleniyorum; Lütfen gelin, ISTAC med-arb projesine başvurun, ticari uyuşmazlıklarınızı 5 ay içinde çözün. Arabulucuda süre 8 haftadır, orada çözülemezse ISTAC'a geldiğinde 8 hafta + 3 aylık seri tahkim süreciyle 5 ayda çözüme gidilebilir.

"Bu yabancı yatırımcı için de çok önemlidir; Yabancı yatırımcı Türkiye'de hukuki ihtilafla karşılaştığında şimdi Med-Arb müessesesi var. Son sözüm, yabancı yatırımcı da rahat olsun, artık ülkemizde Med-Arb modelini kullanarak uyuşmazlık sorunlarına kesin çözüm bulmuş olacaklar."

İmza töreninde konuşan ISTAC Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı da, Türkiye'de gerek arabuluculuk gerekse tahkim alanında önemli mesafeler kaydedildiğini vurgularken, şimdi bu iki alternatif uyuşmazlık çözüm yolunun birlikte işleyişine zemin yarattıklarını, bu modelden tüm tarafların kazançlı çıkacağını söyledi ve ekledi:

"Arabuluculuk&Tahkim yani (Mediation&Arbitration) Med-Arb, kazan-kazan mantığıyla oluşturduğumuz bir proje… Türkiye'yi çok farklı bir noktaya taşıyacak, dünyaya örnek olacak bir proje… Ticari davalarda arabuluculuğun zorunlu olmasıyla birlikte ticari uyuşmazlıkların çözümünde yeni bir dönem başladı.

"Taraflar uyuşmazlıklarına çözüm için önce arabulucuya gidiyor, arabulucu nezdinde yaptıkları görüşmeler sonucunda uzlaşma sağlanamazsa, uyuşmazlık için bağlayıcı bir karar olmadığı için tekrar mahkemeye başvurmak gerekiyordu.

"İşte Arabuluculuk&Tahkim (Med-Arb) projemizde taraflar, bir yandan arabuluculuğun hızlı, ekonomik ve dostane çözüm yolu bulma ihtimalini deneyimlerken; uzlaşma olmazsa mahkemeye gitmeksizin, uyuşmazlıklarını tahkim yoluyla ISTAC'ta çözebilecekler. Böylece arabuluculuk süreci uzlaşma ile sonuçlanmasa dahi, hemen arkasından başlayacak tahkim süreci sayesinde, taraflar uyuşmazlıklarını bağlayıcı ve kesin bir şekilde çözecek olan bir hakem kararı elde edecekler.

"Taraflar sözleşmelerine 'ISTAC Arabuluculuk-Tahkim Şartı'nı yazarsa, önce arabulucuda ve anlaşma sağlanamazsa sonra ISTAC'ta tahkim yolu ile uyuşmazlık çözümlenecektir. Arabulucuda uzlaşma olmazsa, tarafların sözleşmelerinde ISTAC tahkim şartı olmasa bile sonradan bu şartı kabul etmek suretiyle uyuşmazlıklarını İstanbul Tahkim Merkezi'nde çözümlemeleri mümkündür."

İmzalanan iş birliği protokolüne göre, ISTAC arabuluculara tahkim ve hakemlik eğitimi vermeyi, böylece bu alana yönelen avukatlara hakemlik yolunu açmayı planlıyor. İlk aşamada 130 arabulucu ve arabuluculuk merkezi ISTAC ile iyi niyet protokolüne attıkları imzalarla bu sisteme katılırken, proje sonradan diğer arabulucuların katılımına da açık olacak. (Fotoğraflı)