Teknogirişimlerde Kadın Oranı %12,9

(ANKARA) - Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı işbirliğiyle yürüttüğü Teknogirişim Araştırması, 2024 sonuçlarına göre, Türkiye'de kurulu teknogirişimlerin kurucu ortağı veya en yüksek paya sahip aktif ortaklarının yüzde 87,1'ini erkekler, yüzde 12,9'unu ise kadınlar oluşturdu.

TÜİK'in araştırmasına göre, eğitim düzeyi incelendiğinde, erkek kurucu ortakların yüzde 46'sının lisans, yüzde 23,5'inin yüksek lisans, yüzde 19,7'sinin doktora veya eşdeğeri mezunu olduğu tespit edildi. Kadın kurucu ortaklarda ise lisans mezunlarının oranı yüzde 36,1 olurken, doktora veya eşdeğeri mezunların payı yüzde 28,5, yüksek lisans mezunlarının payı yüzde 24,6. Kadınlarda lisansüstü eğitimin payının görece daha yüksek olduğu dikkat çekti. Kurucu ortakların lisans düzeyinde mezun oldukları alanlarda ilk sırayı yüzde 49,7 ile mühendislik, imalat ve inşaat aldı. Bunu yüzde 12,7 ile iş, yönetim ve hukuk, yüzde 11,8 ile bilişim ve iletişim teknolojileri izledi.

Özel sektör ve girişimcilik deneyimi öne çıkıyor

Teknogirişim ortaklarının yüzde 81,4'ünün daha önce özel sektörde ücretli olarak çalıştığı, yüzde 46,5'inin girişimcilik, yüzde 31,4'ünün ise serbest meslek deneyimine sahip olduğu belirlendi. Cevaplayıcıların yüzde 30,3'ü kamu sektöründe, yüzde 24,4'ü akademide çalıştığını belirtirken, yüzde 3,9'u ilk iş deneyiminin teknogirişim olduğunu ifade etti. Kurucu ortakların yüzde 37,4'ünün yurt dışında eğitim veya iş deneyimine sahip olduğu, bunların büyük bölümünün yurt dışında eğitim aldığı bildirildi.

Kadın istihdamı yüzde 31

Teknogirişimlerde çalışan personelin yüzde 69'unu erkekler, yüzde 31'ini kadınlar oluşturdu. Hem erkek hem de kadın çalışanlarda en yaygın eğitim düzeyi lisans mezuniyeti oldu. 2024 yılında teknogirişimlerin yüzde 48,5'i Ar-Ge, yazılım, tasarım ve pazarlama gibi alanlarda uzman personel işe aldı veya almaya çalıştı. Bu girişimlerin yüzde 34,1'i nitelikli personel bulmakta zorlandığını bildirdi. En önemli nedenler arasında yüksek ücret beklentisi ve gerekli niteliklerin karşılanamaması yer aldı.

Teknogirişimlerin kuruluşundan itibaren karşılaştığı en önemli engelleyici faktör yüzde 80,8 ile yüksek maliyetler oldu. Bunu özkaynak yetersizliği, kredi ve girişim sermayesine erişimde güçlük ile kamu desteklerine ulaşamama izledi. Girişimlerin yüzde 54,4'ü yeni finansman arayışında bulundu; bunların büyük bölümü gelen yatırım tekliflerini yetersiz buldu.

E-satış yapanların oranı yüzde 22,2

Teknogirişimlerin yüzde 22,2'si 2024 yılında internet veya elektronik veri alışverişi yoluyla e-satış gerçekleştirdi. E-satış yapan girişimlerin yüzde 94,9'u yurt içine satış yaparken, yurt dışı e-satışlarda ilk sırayı Avrupa Birliği ülkeleri aldı. Teknogirişimlerin yüzde 22,8'i 2024'te ihracat yaptı. 2020-2024 döneminde Ar-Ge faaliyeti yürüten teknogirişimlerin ihracat yapma oranı yüzde 25,6 olurken, Ar-Ge faaliyeti yürütmeyenlerde bu oran yüzde 12,9'da kaldı. İhracat yapan girişimlerin en fazla satış gerçekleştirdiği bölge yüzde 66,2 ile Avrupa Birliği oldu. İhracatta karşılaşılan en önemli zorluk ise yüzde 29,9 ile lojistik maliyetlerin yüksekliği olarak kaydedildi.