Gazikent Üniversitesinden Tarihi Karar

Gaziantep'in yetiştirdiği dil bilimciler arasında önemli bir yere sahip olan Mütercim Asım'ın ismi Gazikent Üniversitesi'nde yaşatılacak. Gazikent Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren ve Ortadoğu'nun en modern kütüphanesi olma özelliğini taşıyan kütüphaneye Mütercim Asım'ın ismi verildi. Gazikent Üniversitesinin kurucusu merhum Hasan Kalyoncu daha önce de Mütercim Asım'ın hayatını anlatan bir kitabın yayınlanmasını sağlamıştı.

1755-1819 tarihleri arasında yaşayan ve dönemin en ünlü dil bilimcileri arasında yer alan Mütercim Asım'ın ismi Gazikent Üniversitesinin modern kütüphanesinde yaşatılacak. Gazikent Üniversitesi senatosu tarafından alınan karar gereği Ortadoğunun en modern kütüphanesi olma özelliği taşıyan Gazikent Üniversitesine ait kütüphanenin ismi Mütercim Asım Kütüphanesi olarak değiştirildi. Gaziantepli ünlü dil bilimci Mütercim Asım'ın ismi bundan sonra bu kütüphanede yaşatılacak. Konuyla ilgili bir değerlendirme yapan Gazikent Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İbrahim Özdemir "Mütercim Asım döneminin en büyük dil bilimcilerinden birisidir. Üniversitemizin kurucusu merhum Hasan Kalyoncu'nun başkanlığını yaptığı Eğitim ve Hizmet Vakfı Mütercim Asım'ın hayatı ve eserlerini tanıtan bir kitap hazırlamış ve o dönemlerde konuyla ilgili bilimsel bir toplantı da düzenlemişti. Senatomuz Mütercim Asım'ın isminin üniversitemiz kütüphanesinde yaşatılmasına karar verdi." dedi. Ünlü dil bilimci Mütercim Asım 1775 yılında Gaziantep'te doğdu.

Antep'in âlimler, şairler yetiştirmiş Cenani ailesinden gelir. Mütercim Asım,

doğu kültürü güçlü bir çevrede yetişti. Antep'in âlimlerinden zamanın ilimlerini, Arapça ve Farsçayı çok iyi derecede öğrendi. Antep Beylerbeyi Mehmet Nuri Paşa'nın divan kâtipliğinde bulundu. Daha sonra, İstanbul'a gitti. Dillere olan ilgisi onu tercümeye yöneltti. Güçlükler içerisinde çalışarak Tebrizli Hüseyin bin Halef'in Burhân-ı Katı' adındaki yapıtını büyük bir başarıyla Türkçeye çevirdi ve padişah III. Selim'e takdim etti. Ardından, Halepli İbrahim Efendi'nin ünlü kitabı Siyer-i Halebî'sini de Türkçeye çevirdi.Yaptığı çalışmalarla Padişah III. Selim'in takdir ve sevgisini kazanan Mütercim Asım, Padişahın desteğiyle Hacca gitti. Medine'de Hocası Antepli Necip Abdullah Efendi ile görüştü.

Hocasının teşvikiyle İranlı Firûzâbâdî'nin 60 ciltlik meşhur Kamûs'unu olağanüstü bir gayret sonucu beş yılda Türkçeye çevirdi. Bazen Türkçe karşılığını bulamadığı Arapça kelimelere Antepçe karşılık buldu. Böylece Antep ağzının literatüre girmesini sağladı. Arap ve Acem ülkelerinin takdir ve sevgisini kazandı, çok meşhur oldu. Dönüşte Şam ve Halep'e de uğrayıp akrabaları ile görüşen Mütercim Asım, ailesini de yanına alarak İstanbul'a gitti. Üsküdar Nuhkuyusu'ndaki evine yerleşti. Tuhfe-i Âsım adlı yapıtını III. Selim'e sunduktan sonra vak'anüvislik (resmî tarih yazarlığı) görevine atandı.III. Selim tahttan indirilince, Mütercim Âsım için sıkıntılı günler başladı. II. Mahmut'un tahta çıkmasıyla birlikte Mütercim Âsım da rahat bir yaşama kavuştu.

Selanik kadılığına tayin oldu; ancak orada çok kalmayıp, İstanbul'a geri döndü. Mütercim Asım, 28.11.1819 yılında veba hastalığından vefat ederek Karacaahmet mezarlığında toprağa verildi.Türk sözlükçülerinin babası sayılan Mütercim Asım Efendi, eserlerinde Türk dilinin zenginliğini göstererek dilimize büyük bir hizmet yaptı. Arapça'dan ve Farsça'dan yaptığı tercümelerle çok sayıda kitabı dilimize kazandırdı. Tercüme ettiği eserlerde sık sık "mütercim der ki" sözü ile kendi düşüncelerini dile getirmesi "Mütercim Asım" lakabıyla anılmasını sağladı.