Abide Rölyeflerinde Hata

Gelibolu Yarımadası'ndaki Çanakkale Şehitler Abidesi tören alanında yapılan anıt rölyefte hatalar olduğu tespit edildi. Rölyefte, kıyafet, silah, teçhizat ve kurgusal hataların düzeltilmesi istendi.

Çanakkale'nin Eceabat ilçesi sınırlarında kalan Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'ndaki Şehitler Abidesi'nin tören alanına 2004 yılında yapılan 45 metre uzunluğunda ve 3 metre yüksekliğindeki 'Vatan ve Milli Mücadele Anıt Rölyefi ve Atatürk Heykeli'nde bazı hatalar olduğu tespit edildi. Bir heyet, rölyef ve heykeldeki hataları inceleyerek rapor hazırladı.

Rölyefte, bir subayın elinde mavzer tüfek ve belinde matara ile tasvir edildiği, oysa subayların sadece tabanca taşıdığı belirtildi. Rölyefteki askerlerin kıyafetlerinde de bazı hatalar olduğu, Türk bayrağı taşıyan askerin yakasının açık olduğu, bu durumun ise Türk ordusu tarafından kabul edilemez bir durum olduğu vurgulandı. Rölyefte bir top ile yanındaki asker arasında görünüş açısından orantısızlık olduğu da raporda yer aldı. Rölyefin önünde yer alan Atatürk heykelinde, ciddi anatomik hataların yapıldığı, biçim açısından plastik sorunların bulunduğu da belirtildi.

Heyetin raporunda, "Kıyafet, silah ve diğer teçhizat, ayrıca kurgusal olarak da akronolojik durum arz ettiği açıkça görülmüştür. Plastik açıdan kullanılan elemanların yanlış uygulandığı, figürlerin statik duruşu sebebi ile alımlayıcı açısından heyecan uyandırmadığı, kurgu ve mizansende kolaj hissi uyandırdığı, perspektif kuralların hiçbirisine uyulmadığı, çeşitli rölyef tekniklerinin aynı anda uygulanmasından kaynaklanan bir karmaşanın olduğu, formların deforme edildiği, biçim açısından ciddi kurgu hatalarının olduğu, nicelik kontrastı açısından da sorunların olduğu, ayrıca eskiz ve maket uygulamalarına sadık kalınmadığı tespit edilmiştir. Söz konusu rölyefin bulunduğu alanı her yıl milyonlarca yerli ve yabancı ziyaretçi gezmektedir. Her yıl resmi anma törenlerinin yapıldığı yer olması hasebiyle burada bulunacak heykel, rölyef gibi eserlerin tarihi ve estetik açılardan nitelikli olmasına özen gösterilmesi gerekmektedir. Bütün bunlar göz önüne alınarak Vatan ve Milli Mücadele Anıt Rölyefi ve Atatürk Heykelinin mevcut hali ile bronza dökümünün yapılmasının uygun olmayacağı değerlendirilmiştir. Eğer mali ve hukuki imkanlar el veriyor ise rölyef ve heykelin tarihi ve plastik açıdan doğru yorumlanarak, yeni bir rölyef yapılıp bu alanda değerlendirilmesinin uygun olacağı kanaatine varılmıştır. Günümüz Türkiye şartlarında heykel döküm piyasasındaki döküm maliyetleri de dikkate alınırsa, söz konusu işin en fazla 1 milyon liraya yapılabileceği değerlendirilmiştir" ifadelerine yer verildi. - ÇANAKKALE