Bosna Hersek'te "Aydınlar Buluşması"

Eskisehir Valiliği tarafından "Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı" etkinlikleri kapsamında, Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da "Aydınlar Buluşması" düzenlendi.

Saraybosna'daki tarihi Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi'nde düzenlenen buluşmaya, Eskişehir Valisi Göngör Azim Tuna, Bosna Hersek Federasyonu Kültür ve Spor Bakanı Salmir Kaplanı, Türkiye'nin Saraybosna Büyükelçisi Ahmet Yıldız ve davetliler katıldı.

Aydınlar Buluşması'nda, "Tarih ve sinema", "Göç ve Toplum", "Müzik ve Kültür" ve "Mimari ve Şehir" olarak düzenlenen panellerde, Türkiye'den ve Bosna Hersek'ten davetliler konuşma yaptı.

Eskişehir Valisi Eskişehir ve Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı Yönetim Kurulu Başkanı Güngör Azim Tuna, Aydınlar Buluşması'nın açılışında yaptığı konuşmada, kültürel etkinliklerle, yapı ve dönüşüm projeleriyle, tarihi eserlerin restorasyon çalışmalarıyla, sinema, belgesel ve yayınlarla Türkiye ile Bosna Hersek'te yaşayan insanların gönül bağlarını güçlendirmeye çalıştıklarını belirterek, bu şekilde ortak kültür mirasın geleceğe taşınmasının hedeflendiğini söyledi.

Kültür ve Spor Bakanı Salmir Kaplan da, Bosna Hersek ile Türkile halklarının dost halkalar olduğunu, ancak halen birbirlerini çok iyi tanımadıklarını ifade ederek, bu halkların birbirlerini daha iyi tanıması için bilimsel etkinliklerin önem taşıdığını vurguladı.

-"Tarih ve sinema" panelinde Türkiye'den eski TRT Genel Müdür Yardımcısı ve Yazar Muhsin Mete, Bosna Hersek'in ödüllü yönetmeni Aida Begiç, Saraybosna Üniversitesi Şarkiyat Bölümü Öğretim Görevlisi Türkolog Amina Şilyak Yesenkoviç konuşma yaptı.

Muhsin Mete, Türk dizilerinin bir fenomen haline geldiğini ifade ederek, "75 ülkede 400 milyon izleyiciye ulaşan diziler Türkiye'nin yumuşak gücü olarak kabul ediliyor. Türk dizileri Kuzey Afrika'dan Çin'e kadar geniş bir coğrafyada seyirci buluyor. Dizilerden 2013 yılı sonu itibariye 150 milyon dolar gelir sağlandı. Son 5 yılda Orta Doğu'dan Türkiye'ye gelen turist sayısında yüzde 350 artış oldu. Bu artış dizilere bağlıdır" dedi.

Son dönemde Balkanlar'da da popüler hale gelen ve çok izlenen Türk dizilerden  "Muhteşem Yüzyıl" hakkında görüşlerini dile getiren Mete,  "Osmanlı padişahı ile ilgili bilgi kaynaklarımız bize Halit Ergenç'in canlandırdığı Kanuni tiplemesinin gerçeklik duygusu olmayan bir canlandırma olduğunu ifşa ediyor. Bırakın Osmanlı edası, tavrı, saray adabı, padişahın neyi nasıl yapacağını, Ergenç'in fiziği bile gerçeklik duygusu doğurmuyor" diye konuştu.

Dizinin gerçekle neden bağdaşmadığı konusunda ise, Mustafa Akkad'ın yönetmenliğini yaptığı Çağrı filmini hatırlatan Mete, şunları kaydetti:

"Filmdeki Hazreti Hamza'nın rölünü canlandıran Anthony Queen ile Kanuni'yi canlandıran Halit Ergenç karşılaştırılabilir mi? Anthony Queen, 'Hazreti Hamza ancak böyle olabilir' dedirtmiyor muydu? Daha da önemlisi filmin müziğini yapan Fransız Maurice Jare çölün atmosferini ve ruhunu hissetmek için çölde tek başına iki ay kalmış. Sonuçta filme bir ruh katan olağanüstü bir müzik olmuş. Diziyi ve filmi karşılaştırınca nasıl bir saçmalık ile karşılaşmış olduğumuz apaçık görünmüyor mu?"

Yönetmen Aida Begiç ise konuşmasında tarih boyunca film ve film endüstrisinin gelişmesine değinerek, film sanatının özellikle 1. Dünya Savaşı'nda siyasi ve ideoloji anlamında bir araç olarak kullanıldığına dikkati çekti.

Begiç, Bosna Hersek'te kültür anlamında film sanatının neredeyse hiç destek almadığını vurgulayarak, "Bosna Hersek'te bir kültür ve sanat politikası yoktur. Ancak bireysel çabalarla filmlerimiz uluslararası arenada ödüller alıyor" dedi.

Bosna Hersek'te son yıllarda yapılan filmlerin genelde ülkede 1992-1995 yılları arasında yaşanan savaşları konu aldığına dikkati çeken Begiç, "Belki de bu bizim yaşadığımız travmayı dışa vurmamızın bir yöntemidir. Sinemacılarımız ve yönetmenlerimiz, yaşanan travmayı bu şekilde dışa yansıtıyor" dedi.

"Göç ve Toplum" konulu sempozyumda ise "Balkanlar'dan Anadolu'ya yaşanan göçler" konulu çalışmalarıyla tanınan Araştırmacı Yazar Yıldırım Ağanoğlu ve Bosna Hersekli tarihçi Saffet Bandzoviç konuşma yaptı.

Bandzoviç, Balkanlar'dan Anadolu'ya Müslüman halkların kitlesel göçleinin 1950'li yıllara kadar devam ettiğini belirterek, bu yapılan zorunlu göçlerin temelindeki hedefin Balkanlar'ı Osmanlı kültüründen, mirasından arındırmak olduğunu vurguladı. - Federation of Bosnia and Herzegovina