Kum Zambaklarını kültüre alma çalışması

Erdemli ilçesindeki Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürü Dr. Davut Keleş, kirlilik, küresel ısınma ile sahillerdeki bilinçsiz yapılaşma gibi nedenlerle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan kum zambaklarının korunmasına yönelik proje yürütüldüğünü söyledi.

Keleş, 2015 yılında tamamlanacak olan ''Türkiye Geofitlerinin Kültüre Alınması Yeni Tür ve Çeşitlerin ilgili sektörlere kazandırılması'' konulu proje ile nesli tükenmek üzere olan Kum zambaklarının Biyoçeşitlilik yönünden korunması ve geliştirilmesi amacı ile TÜBİTAK destekli proje yürüttüklerini söyledi.

Projeyi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına Bağlı 2 Adet Araştırma Enstitüsü, 3 Adet Araştırma İstasyonu, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Genetik Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü, Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesinin birlikte yürüttüğünü, Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün Liderliğinde yürütüldüğünü belirten Keleş, Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu adına proje liderliğini Yetiştirme Tekniği Bölüm Başkanı Murat Hocagil'in yürüttüğünü belirtti. Keleş şu bilgileri verdi:

''Proje ile Türkiye Geofitlerinin Kültüre Alınması Yeni Tür ve Çeşitler çıkarılarak kullanıcıların hizmetine sunulması amaçlanmaktadır. Bu proje paketi kapsamında Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonunda Kum zambağında (Pancratium maritimum) Çeşit Geliştirme ve Yeni Çeşitlerin Sektöre Kazandırılması isimli ayağı yürütülmektedir. Akdeniz sahillinin 381,1 km kısmından toplanarak Alata' da muhafaza altına alınarak kültüre alınma çalışmaları ve türler arası melezlemesi devam etmektedir. Proje 2015 yılında sona erecektir.''

Yine nesli tükenmekte olan deniz kaplumbağaları da kum zambakları gibi Alata sahiline üremek üzere yüzlerce Caretta Caretta ile Chelonia Mydas kaplumbağalarının yumurta bıraktığını belirten Keleş, ''Ne tesadüf ki, minik yavrular yumurtadan çıkmaya başladığında kum zambakları da geceleri mis gibi kokan çiçeklerden açmaya başlıyor. Her ikisi de nesli tükenmekte olan canlılardan. Böylece kum zambağı bir nevi hayatın döngüsünü en iyi yaşatan bitkilerden birisi olarak görülüyor'' şeklinde konuştu.

Akdeniz kumsallarının nadide bitkisi, zarafeti temsil eden beyaz çiçekleriyle sahillerin incisi olarak adlandırılan kum zambağının çiçeklerinin güzel görüntüsü görenleri adeta büyülüyor'' diyen Keleş, ''Sadece görüntüsü ile değil geceleri salgıladığı kokusuyla da dikkat çeken kum zambağı Türkiye'nin dışında İsrail ve Portekiz arasındaki bütün sahillerde fazlasıyla yer alıyor'' diye belirtti.

Kum zambaklarının mayıs ayında açmaya başlayıp eylül ayı sonuna kadar kendini gösterdiğini kumul alanda yetişen bu bitkinin kesinlikle tarım topraklarında yetişmediğini ve beslenme suyunu denizden aldığını kaydetti.

Kum zambaklarının korunmasına yönelik 1007 destekli TÜBİTAK projesinin devam ettiğini belirten Keleş, şunları kaydetti:

''Kirlilik, küresel ısınma ile yapılaşma gibi nedenlerle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan kum zambaklarının, koruma altına alınması için çalışma başlatıldı.

Genellikle Akdeniz ülkelerinde ve Karadeniz'in güney kıyılarında yetişen kum zambaklarının Erdemli'de de yetiştiğini ve yok olma tehlikesi ile karşı karşıya. Bizde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı bir kurum olarak sadece meyve ve sebzelerin korunmasına yönelik çalışmıyoruz aynı zamanda diğer canlı ve bitkilerin de korunmasına yönelik çalışmalar yapıyoruz.''

-Kum zambaklarından görüntü

-Alata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürü Dr. Davut Keleş'in zambağın fotosunu çeken görüntüsü

-Kum zambakları ve sahilde temizlik yapan öğrenci grubunun

-Kumdan yeni çıkan zambak ve çiçekleri

-lata Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürü Dr. Davut Keleş ile yapılan röportaj