Türkiye, En Zengin 46'ncı Ülke Oldu

Allianz’ın “Küresel Varlık” raporu açıklandı. Kişi başına düşen mali varlıklara göre oluşturulan en zengin ülkeler listesinde Türkiye 46’ıncı sırada yer aldı.

Allianz’ın bu yıl 5’incisini yayınladığı “2013 Küresel Varlık Raporu”na göre, dünya genelinde mali varlıklar brüt 118 trilyon Euro’ya ulaşarak rekor kırdı. Rapora göre 65 milyon “kaybeden”e karşılık, neredeyse yarım milyar kişi 2013 yılından kazançlı çıktı.

MALİ VARLIKLAR REKOR KIRDI

Allianz bugün 50’den fazla ülkede hane içi varlık ve borç durumlarını mercek altına alan “Küresel Varlık Raporu”nun 5’incisini yayınladı. Raporda açıklanan sonuçlara göre, küresel hane içi brüt mali varlıklar 2013 yılında, son on yılın en hızlı ivmesini yakalayarak yüzde 9,9 oranında büyüdü.

Bu büyümeyle birlikte küresel mali varlıkların toplamı 118 trilyon Euro’ya ulaşarak bir rekora da imza atmış oldu. Rapora göre rekor büyümede, Japonya, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da menkul değerlerde tutulan hisselerin gösterdiği yüzde 16,5’lik büyüme performansı etkili oldu. Amerika Birleşik Devletleri hisselere sıcak fon akışının gerçekleştiği tek bölge olurken, Avrupalılar mali varlıklardan para çekmeye devam etti.

ÜLKELERİN SIRALARI DEĞİŞİYOR

Tüm bu veriler göz önüne alındığında, 2013’te küresel net mali varlıkların yüzde 12,4 büyüyerek, çift haneli rakamları gördüğü gözlemleniyor. Kişi başı net mali varlıklara göre oluşturulan en zengin ülkeler sıralamasında ise döviz kuru etkilerinden dolayı değişiklikler görülüyor. Örneğin Japonya artık brüt mali varlıklar sıralamasına göre geride kalmış durumda; İsviçre ise ABD’nin üzerinde liderliğini koruyor. Kişi başı ortalama 1,490 Euro net mali varlık ile Türkiye ise listenin 46’ıncı sırasında yer alıyor.

TÜRKİYE’DE MALİ VARLIK DA BORÇ DA ARTIYOR

Raporun Türkiye ile ilgili ortaya koyduğu sonuçlar da oldukça çarpıcı… Buna göre 2013 yılında Türkiye’de brüt mali varlıklar, Doğu Avrupa ortalamasının üzerine çıkarak %18 oranında büyüdü. 2013 yılının sonunda kişisel birikimlerin %80’inin bankalarda tutulduğu yapıda, hane içi varlıklarının finansal krizi atlattığı söylenebilir. Krizden önceki son yıl olan 2007’den bu yana küresel düzeyde yüzde 30’dan daha az artış gösteren mali varlıklar, Türkiye’de iki kat arttı. Buna karşılık hane içi borçlarda da hızlı bir artış gözlemlendi. Türkiye’de 2013 yılının sonunda borçların GSMH’a oranı hala yüzde 23,8 gibi düşük bir rakam olsa da, son 10 yılda yedi kat artış kaydedilmiş olması ilgi çekiyor. Birçok diğer ülkeye, özellikle de bölgedeki Avrupa Birliği üyesi ülkelere göre keskin bir tezat oluşturarak, kişisel borçlar hızla büyümeye devam etti ve yılsonunda yüzde 24’e ulaştı.

BORÇ YÜKÜ DEVAM EDİYOR

Tüm dünyaya bakıldığında ise 2013’te varlıkların yanı sıra borçların da hızla büyüdüğü gözlemleniyor. Mortgage borçlanmalarının da dahil edildiği kategori, finansal krizden bu yana en hızlı büyüme rakamına ulaşarak, yüzde 3,6 büyüme kaydetti. Buna rağmen, küresel borç oranı geçen yıla göre yarım puan düştü ve yüzde 65,1 seviyesine geriledi. Bu rakamla birlikte borç oranındaki düşüş 2009’dan bugüne yüzde 6,4 seviyesine ulaşmış oldu. Finansal sistemde değişen bu risk algılaması sadece gelişmiş ülkeler ve özellikle son dört yılda borç oranını yüzde 15,5 azaltan ABD için geçerli oldu. Öte yandan, gelişmekte olan ülkelerde borç yükünün artmaya devam ettiği gözlemleniyor.

2013’te Doğu Avrupa bölgesinin genelinde kişisel borçlar yüzde 13,2 artarak 760 milyar Euro oldu. Bu artış son yıllarda özellikle Türkiye ve Rusya gibi Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkelerden de kaynaklanıyor. AB üyesi ülkelerdeyse borç büyümesinde sanal bir durgunluk gözlemlendi. Geçmişte şaha kalkmış kredi büyümesine rağmen, borcun genel ekonomik faaliyetlere oranının Doğu Avrupa’daki kadar düşük olduğu başka hiçbir bölge yok: 2013 yılının sonunda bölgede borç oranı yüzde 22,6 olarak kaydedilirken, bölgedeki Avrupa Birliği üyesi ülkelerde bu oran yüzde 34 oldu. yüzde 22,6’ya göre oldukça yüksek olan yüzde 34 oranı, analizi yapılan tüm ülkelerin ortalaması olan yüzde 50’ye bakıldığında yine de başarılı kabul edildi.

DOĞU AVRUPA’DA BÜYÜME ŞAMPİYONLUĞUNU KORUYOR

Raporun ortaya koyduğu sonuçlar bununla da sınırlı değil. Bu hızlı büyümenin bütün coğrafi bölgelerde gözlemlenemediğini ortaya koyan rapora göre, özellikle Latin Amerika gibi gelişmekte olan ülkelerde, bölgesel nakit ve döviz pazarlarında yaşanan çalkantılar varlık büyümesinde hız kaybına neden oldu. Doğu Avrupa bölgesinin tamamında da benzer bir tablo gözlemlendi. Büyüme oranı yüzde bir oranında gerileyerek yüzde 11,2 seviyesinde gerçekleşti; bu rakam bile yüzde 5,2 büyüme kaydeden Batı Avrupa’nın iki katından fazla oldu. Uzun dönem gelişimine bakıldığında, 2000 yılından bu yana ortalama yüzde 14,5 büyümeyle Doğu Avrupa bölgesi “Büyüme Şampiyonu” olmaya devam ediyor. Bölgedeki birçok ülke, özellikle Avrupa Birliği üyesi olan Doğu Avrupalılar 2007 yılından bu yana varlık birikiminde vites küçültmeye devam ediyor.

Varlık büyümesine genel enflasyon oranı gibi reel veriler bazında bakıldığında ise Doğu Avrupa’da orta-lama %6 oranında düşüş yaşandığı görülüyor. Bu rakam yüzde 5,5 oranına sahip Latin Amerika’nın üzerindeyken, Japonya gibi 2000 yılından bugüne yıllık ortalama %10 büyüme oranına sahip ülkelerin oluşturduğu Asya pazarının çok altında seyrediyor. Allianz’ın raporuyla ilgili açıklama yapan Allianz Baş Ekonomisti Michael Heise, “Bölgedeki zor koşullara rağmen Doğu Avrupa’nın tamamında varlıklar iki yıldır pozitif gelişme gösteriyor. Bu da bölgenin kendini toparlama sürecinin hala bozulmamış olduğunu kanıtlıyor. Ancak Ukrayna krizinin tırmanması, bölgeye kara bulutları çek-meye başladı” diyor.