Şifre: Kornaya Bas!

Hürriyet, tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası Tahran’da yaşanan çatışmaların merkezi Vanak Meydanı’ndaydı. Ahmedinejad’ın hile ile kazandığını savunan reformist Musevi yanlıları, telefon ve internet başta tüm iletişim kanalları kesildiğinden, yeniden organize olup toplanmak için ilginç bir yöntem bulmuş. Genç kadınlar, yoldan geçen araçları durdurup "Kornaya basın" diye bağırıyor. Böylece protestocuların ’sayıları ve gürültüleri’ hızla artıyor.

CUMHURBAŞKANLIĞI seçimlerine hile karıştırıldığı iddialarının ardından Tahran’da 1979 İslam Devrimi’nden beri en şiddetli sokak çatışmaları önceki gün yaşandı. Yoğunluğu daha düşük olmakla birlikte dün de süren çatışmaların merkezi, Hürriyet muhabirinin evinin baktığı Vanak Meydanı’ydı.

Yeşil giyimli binlerce Musevi taraftarları alanı yavaş yavaş doldururken, kalabalığı kontrol etmeye çalışan polis yuhalandı. Özellikle kadınlar ve gençler, şehrin en kuzeyinden en güneyine uzanan Veliasr Caddesi’ni kestiler. Genç kadınlar, yoldan geçen araçları durdurup "Kornaya basın" diye bağırdılar. Böylece protestocuların sayısı ve "gürültüsü" hızla arttı. Akşama doğru bir kıvılcım çaktı ve meydan karıştı. Araba lastikleri ateşe verilip barikatlar kuruldu. Robokop polisler kaldırımlara çıkıp herkesi coplamaya başladılar.

Tek polis yanıyor

Bunun üzerine bazı göstericiler tek yakaladıkları polis memurlarına saldırdı. Motosikletler, çöp kutuları ateşe verildi. Polis, fotoğraf makinesi taşıyan hemen herkesi gözaltına alıyordu. Şehrin en kuzeyinden en güneyine uzanan Veliasr Caddesi savaş alanına döndü. Meydana çıkan ara sokaklara kaçan kalabalık, başka sokaklardan yeniden meydana giriyordu. Göstericiler, Ahmedinejad karşıtı sloganların dışında, "Biz de İranlıyız" ve "Musevi başkanımız, oylarımızı kurtar" diye bağırdılar.

İlerleyen saatlerde gözyaşartıcı gazla müdahale eden polisin böylesine büyük ve öfkeli kalabalığı üzerlerine ateş açmadan durduramayacağı söyleniyordu. Ancak İran güvenlik güçlerinin taktiği farklı: Göstericiler iyice yorulduktan sonra müdahele ediyor ve dağılmalarını sağlıyorlar. Telefon ve internet başta olmak üzere tüm iletişim kanalları kesildiği için, yeniden organize olup toplanmaları zorlaşıyor. Sabah şehir nispeten sakindi. Fakat herkes büyük bir korku içinde. Yürüyenler, aniden ortaya çıkan polis birlikleri tarafından coplanabiliyor. Her yerde devriyeler var. Dün saat 15.00’de Vanak Meydanı’nın her girişinde 100’er polis memuru dikilmişti.

Ahmedinejadçılar sahnede

Dünkü olaylar, üniversite öğrencilerinin meydan yakınlarında "Humeyni nerdesin, Musevi’yi gözaltına aldılar" ve "özgürlük, özgürlük" diye sloganlar atması üzerine başladı. Polis, kalabalığın büyümesi üzerine havaya ateş açtı. Kaçışanlar, evlerin bahçesine girdiler. Ev sahipleri, protestoculara izin verip kapıları açtı. Akşam ise, polisin yanısıra, onbinlerce Ahmedinejad taraftarının da sokağa çıkmasıyla, Musevi yanlıları geri çekildi. Protestolar, yerini, polis destekli seçim kutlamalarına bıraktı.

Kardeş Hatemi gözaltına alındı

DÜN gözaltına alınan reform yanlısı muhalif liderler arasında, Musevi’yi destekleyen eski cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi’nin kardeşi Rıza Hatemi de var. Hatta gün boyu Tahran’da Musevi’nin de ev hapsine alındığı söylentisi dolaştı, ama asılsız çıktı. Böylesine simge isimlerin evlerine polis baskını düzenlenmesi veya tutuklanma olasılıklarından bahsedilmesi, "ılımlı muhaliflere gözdağı" olarak niteleniyor. Reformcu din adamlarının "Seçimlerde hile yapıldı" açıklaması nedeniyle gözaltıların süreceği belirtiliyor.

Sivil polislerin provokasyonu mu

BAZI reformcu muhalifler, protesto gösterileri sırasında çevreye saldıran ve dükkanlar ile mağazalara zarar verenleri tanımadıklarını söylediler. Bu kişilerin sivil polis oldukları iddia ediliyor. Devlet gazetelerinin ertesi gün "Reformcular etrafı yağmaladı" diye manşetler atabilmesini sağlayan bu bu eylemlerin "derin devletin provokasyonu" olduğunu öne sürenler de var.

Gizli anket sonucu:Musevi fark atardı

İNGİLİZ gazetesi Sunday Times’ın haberine göre, İran’ın bir numaralı lideri olan Ayetullah Ali Hamaney, seçimlerden önce ülke genelinde 5 bin kişi üzerinde bir anket yaptırmıştı. İngiliz muhabirin bizzat gördüğünü bildirdiği bu ankete göre, Musevi, oyların en az yüzde 58’ini alacaktı. Mahmud Ahmedinejad ise ancak dördüncü olacaktı.

Reformcular bu kez seçimi boykot etmemesine rağmen, muhafazakarların yüksek katılıma karşın kazanmasını hilenin en büyük kanıtı olarak gören uzmanlar, İran’da seçim öncesinde sağlıklı bir anket yapılmadığını da vurguluyorlar. Hamaney’in yaptırdığı kamuoyu yoklamasının detayları ise Sunday Times’da yer almadı.

’Sivil itaatsizliğe Batı destek olmalı’

SON İrah Şahı’nın oğlu Rıza Pehlevi, uluslararası toplumu İran’da "sivil itaatsizlik senaryosuna" destek olmaya çağırdı. ABD’de sürgünde yaşayan Pehlevi, RTL radyosuna verdiği demeçte, "Sivil itaatsizlik senaryosuna her zaman inandım, ancak bu uluslararası toplumun yardımı ve desteği olmaksızın mümkün değil. Özgürlük, insan hakları ve demokrasi savaşlarında dünyanın hemşehrilerime destek olma zamanı geldi" dedi. Rıza Pehlevi, "Mahmud Ahmedinejad’ın cumhurbaşkanlığına yeniden seçilmesinden başka bir sonucu beklemeye gerek olmadığını" söyledi.