Çanakkale'yi Geçemeyen Gemiler Kartpostallarda Sergilenecek

HALİL ŞAHİN - Çanakkale Savaşı'na katılan savaş gemileri, o dönem kullanılan kartpostallar aracılığıyla görücüye çıkarılacak.

Çanakkale Deniz Zaferi'nin 100. yılı etkinlikleri kapsamında farklı ülkelerden koleksiyoncuların, "1. Dünya Savaşı ve Çanakkale" temasıyla o dönem kullanılmış kartpostal, pul, mektup zarflarından oluşan sergiler açacağı bildirildi. İzmirli koleksiyoncu emekli albay Doğan Hayat da "Çanakkale Savaşına katılan gemiler" içerikli 100 yıllık kartpostallarıyla etkinliğe katılacak.

Hayat, AA muhabirine yaptığı açıklamada İstanbul'u işgal etmek isteyen İngiliz ve Fransız gemilerinden oluşan, Ruslar ile Avustralya'nın da destek verdiği dönemin en büyük deniz gücü "birleşik filo"nun Çanakkale'de büyük bir başarısızlık yaşadığını, dönemin kartpostallarının da o yıllara ışık tuttuğunu anlattı.

Tarihe olan merakı nedeniyle koleksiyoncu olduğunu aktaran Hayat, Çanakkale'yi geçemeyen donanmadaki gemilerin suya indiriliş tarihi, ağırlığı, kaptanı, kullanım amacı gibi bilgilerin bulunduğunu kartpostalları müzayedeler, internetten, yurt dışındaki satıcılar gibi çeşitli kaynaklardan temin ettiğini belirtti. Hayat, 1900 ile 1910 yılları arasında basılmış, Çanakkale Savaşı sırasında kullanılmış yaklaşık 32 kartpostaldan oluşacak sergide dönemin askeri imkanlarının da görülebileceğini kaydetti.

Kartpostallarla propaganda yapmışlar

Savaş gemilerin kartpostallara propaganda amacıyla basıldığını anlatan Hayat, "O dönemde televizyon, internet gibi kitle iletişim araçları yok. Propaganda aracı olarak, o yıllarda ön planda olan kartpostalları kullanmışlar. Sahip oldukları askeri gücü bu kartlarla göstermek istemişler" diye konuştu.

Hayat, sergide gemilerin hikayelerinin yer alacağını belirterek, şöyle devam etti:

" Osmanlı'nın İngiltere'den satın aldığı, ancak İngiltere'nin savaşı ortamını bahane ederek teslim etmediği gemiler de bu sergideki kartpostallarda görülebilecek. Osmanlı'nın Sultan Osman ve Reşadiye adıyla deklare ettiği iki gemi, İngilizler tarafından teslim edilmemiş, Erin ve Agincourt isimleri verilerek İngilizler tarafından kullanılmıştı. İngiliz donanmasından kaçan Goeben ve Breslau gemileri Osmanlı'ya sığınmış, adları Yavuz ve Midilli olarak değiştirilerek 1. Dünya Savaşında Osmanlı tarafından kullanılmıştı. Onların yer aldığı kartpostal da sergide olacak. O yıllarda dünyanın en güçlü savaş gemisi olarak kabul edilen İngilizlere ait Oueen Elizabeth'in kartpostalı da görücüye çıkacak. Deniz savaşını anlatan, tarihin özeti şeklinde olan kartpostalları sergileyeceğiz."

İzmir'i bombalayan gemi

Hayat, sergideki en kıymetli kartpostallardan birinin de Çanakkale Savaşına Ruslar adına katılan tek gemi olan Askold'un kartpostalı olduğunu söyledi.

Askold'un Çanakkale Boğazı'na dayanmadığını, Fransız ve İngiliz gemilerinin ikmal yollarının güvenliğini sağlamak için daha geride durduğunu dile getiren Hayat, geminin 1915'te İzmir'in bombalanmasında kullanıldığını sözlerine ekledi.