Nil Havzası Ülkelerini Karşı Karşıya Getiren "Hedasi Barajı"

Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Hüsam el-Mağazi, Sudan'da yarın başlayacak Etiyopya'nın Nil nehri üzerine inşa etmeye başladığı Hedasi Barajı'na ilişkin müzakereler öncesinde AA'ya değerlendirmelerde bulundu.

Sudan'ın başkenti Hartum'da yarın başlayacak ve 2 gün devam edecek görüşmelere ilişkin beklentilerini aktaran Mağazi, müzakerelerin Mısırlılar için endişeli bir bekleyiş olduğunu ve bu durumun kendilerinde de bir yük ve endişeye dönüştüğünü söyledi. Mağazi, Mısır ve Etiyopyalı yetkililerin görüşmeleri ile gelecek müzakerelerin temelini oluşturacak ortak deklarasyonun olumlu sinyaller verdiğine dikkati çekti.

Mısır'ın, Sudan ve Etiyopya'nın müzakerelerde halkın taleplerini gözettiğine değinen Mağazi, "Üç tarafta halkının taleplerini büyük ölçüde karşılayacak. Tamamını değil.  Ortada buluşmalıyız. Biz bunu istiyoruz" dedi.

Mağazi, görüşmelere arabulucu olan Sudan'ın ağırlığına, derin tarihi boyunca elde ettiği tecrübe ve Mısır'la olan tarihi ilişkileriyle müzakerelerin başarıya ulaşmasını temin edebileceğine güvendiklerini kaydetti. Mağazi, gelecek dönemde Sudan'ın rolünün çok önemli olacağını ifade etti.

"Etiyopya'yı anlayışla karşılıyoruz"

Etiyopya'nın elektrik ve kalkınma konularındaki taleplerini anlayışla karşıladıklarını, elektrik üretimi artsa dahi bunda bir çekinceleri olmadığını dile getiren Mağazi, bunların yanında kaygıları konusunda kendilerini tatmin edecek şeyleri de duymak istediklerini belirtti. Mağazi, "Üç ülke de taleplerini elde edene kadar temkinli bir iyimserliğe sahibiz. Bunun yanında Etiyopya'nın Mısır'ın sunduğu gündemi kabul etmesi iyi niyet göstergesidir" diye konuştu.

Bu konuda müzakerenin şart olduğunu şiddetle vurgulayan Mağazi, Mısır, Sudan ve Etiyopya arasındaki işbirliği ruhunun örnek model olacak bir sinerjiye dönüşebileceğinin altını çizdi.

Hartum'daki bir görüşmenin müzakereler için yeterli olmayacağı bilgisini veren Mağazi, gelecekte ihtiyaç durumuna göre, bakanlar veya uzmanlar düzeyinde görüşmelerin yapılmasını beklediğini söyledi.

"Kongo Nehri Projesi, Hedasi'nin yerini alamaz"

Mağazi, Kongo ve Nil nehirlerinin birbirine bağlanmasıyla ilgili projenin Hedasi Barajı'nın yerini alamayacağını dile getirerek, Kongo Nehri projesinin maddi külfetinin yüksek olmasının yanında, çok uzun zaman alacağını ve bazı zorlukları olduğunu kaydetti. Mağazi, Kongo nehri projesini ret veya kabul edildi diyemeyeceğini, konunun şu anda incelendiğini ifade etti.

Öte yandan Mısır ve Nil havzası ülkeleri ile ilişkileri değerlendiren Bakan Hüsam el-Mağazi, ülkesinin Uganda halkına bir hediye olarak Victoria Gölü'nü zararlı bitkilerden temizlediğini anlattı.

Mağazi sözlerini şöyle tamamladı:

"Sadece Uganda'yla değil, Mısır'ın Nil havzası ülkeleriyle ilişkileri var. Tanzanya, Sudan ve diğer Nil havzası ülkelerinde kuyu açma projeleri gerçekleştiriyoruz. Hatta Etiyopya'yla işbirliklerimiz var. Etiyopyalı mühendislere ve teknisyenlere eğitim verdik ve ilk grup eğitimi tamamladı. Nil havzasındaki ülkelerin tümüyle ilişkimiz çok önemli ve Hedasi barajına indirgenemez. Bazı projelerin açılışını yapmak için Tanzanya ve Uganda'ya gelecek ay ziyaret gerçekleştireceğiz."

-Nil'deki "Hedasi Sorunu"

Etiyopya'nın, Nil Nehri üzerine inşa etmeyi planladığı Hedasi Barajı projesi sebebiyle Nil'in kollarından biri olan Mavi Nil'in yatağını değiştirmeye başlaması, Mısır ile Etiyopya arasında gerginliğe neden olmuş, proje hakkında karşılıklı yapılan açıklamalar sebebiyle iki ülke arasında büyük bir gerilim meydana gelmişti.

2 Nisan 2011'de başlayan projeye göre, Hedasi Baraj inşasının 17 Haziran 2017'de tamamlanması öngörülüyor. Projenin maddi tutarı 4,7 milyar dolar olduğu belirtilirken, projede dış kaynak olarak sadece 1,7 milyar dolarlık Çin kredisinin bulunduğu kaydediliyor.

Elektrik üretim kapasitesi açısından Afrika'da 1'inci, dünyada 10 'uncu durumda yer alacak olan barajdan 2017 Haziran'ından itibaren yıllık 15 bin Gigawatt enerji üretilmesi bekleniyor.

Nil Nehri havzası 2,9 milyon kilometrekarelik alanıyla Afrika kıtasının yüzde 10'unu oluşturuyor. Havza ülkeleri, Mısır, Sudan, Etiyopya, Eritre, Kenya, Ruanda, Brundi, Tanzanya, Uganda ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nden oluşuyor. - Kahire