Türkiye'nin En Yaşlı Fıstık Ağacı, Antep'te"

ZUHAL UZUNDERE KOCALAR - TEMA Vakfı'nın Gaziantep ve Şanlıurfa'da yürüttüğü Antep Fıstığında Verim ve Kalitenin Artırılması Projesi kapsamında yürüttüğü çalışmalarda, " Türkiye'nin en yaşlı fıstık ağacı" Yavuzeli ilçesine bağlı Göbek köyünde tespit edildi.

Proje koordinatörü ve orman yüksek mühendisi Metin Şenol, AA muhabirine yaptığı açıklamada, vakfın 2011 yılında başlattığı ve 2018'e kadar devam edecek proje çerçevesinde, Gaziantep'in Araban ve Yavuzeli, Şanlıurfa'nın Birecik, Adıyaman'ın da Besni ilçesinde üreticilere yönelik eğitim ve bilgilendirme çalışmaları yaptıklarını belirtti.

Şenol, Gaziantep'in Yavuzeli ilçesindeki çalışmalar sırasında Göbek köyü arazisinde oldukça yaşlı ve hala meyve veren fıstık ağaçları gördüklerini, yapılan ölçümlerde en büyüğü 800 yaşında olan yaklaşık 50 fıstık ağacı tespit ettiklerini anlattı.

Bu ağaçların bugüne kadar kayda geçmediğini ifade eden Şenol, 800 yaşındaki ağacın "Türkiye'nin en yaşlı fıstık ağacı" olduğunu kaydetti.

Yaptığı ölçümlerde 50 ağacın yaşlarının 750 ile 800 arasında değiştiğine işaret eden Şenol, şöyle konuştu:

"Gerekli çalışmalar bittikten sonra, yani 3 ay içinde tescil için Anıtlar Yüksek Kurulu'na başvuracağım. Bugüne kadar Türkiye'de ve bölgede bu yaşta bir fıstık ağacı kayıtlara geçmemiş. Hazine arazisindeki bu ağaç, bakımsızlıktan dolayı biraz yıpranmış. Dallarında az da olsa meyvesi var. Eğer gerekli bakımlar yapılırsa yine kilolarca meyve verecektir."

Fıstık ağaçları geç büyür

Metin Şenol, Antep fıstığı ağaçlarının çok yavaş büyüdüğünü ve meyve vermesi için uzun yıllar gerektiğini söyledi.

Zeytin, elma, badem, erik gibi meyve ağaçları 2-3 yılda meyve verirken fıstık ağacında bunun 15 yaşa kadar çıktığına dikkati çeken Şenol, "Bu ağaçlar hem geç büyüyor hem de geç meyve veriyor. Fıstık ağaçlarının ne kadar geç büyüdüklerini göz önüne alırsak 800 yıllık ağacın değeri daha iyi anlaşılır. Türkiye'yi geçelim, dünyada bu yaşta bir Antep fıstığı ağacı bulma şansının olmadığını düşünüyorum" dedi.

Şenol, şu bilgileri verdi:

"Önemli olan tepe tacı dediğimiz bölgenin yaşı. Onun için de üreticilerimiz yaşlı bahçelerinde yıllara yayarak tepe tacının gençleştirmesini yapsınlar. Birecik'te bir köyle biz bunu yaptık. Bölgedeki ağaçların tescili yapıldıktan sonra eğer izin alabilirsek, onların birinde tepe tacı gençleştirmesi yapmayı ve verimli hale getirmeyi planlıyoruz. Bu yaştaki başka hiçbir meyve ağacından ürün alma şansınız yok ama fıstıkta var. Bunlar doğal olarak yetişmiş ağaçlar. Zamanında beslenme ve yemek yağı yapımında değerlendirmişler ve bize kadar intikal etmiş. Biz de bundan sonra bu ağaçların kıymetini bilmeliyiz."