Muğla'da Türkülere Konu Olan Evler

Muğla kültür ve folkloruna malolmuş türkülerin yer aldığı mekanlar tek tek restorasyonu yapılarak turizme kazandırılıyor. Ormancı Türküsü'nün yakıldığı Gevenes köyündeki Belen Kahvesi daha önce restore edilerek kültür turizmine açılmıştı.

Yine Muğla yöresine ait Kerimoğlu Türküsü'nün yakılmasına neden olan Kerimoğlu Eyüp'ün vurulduğu tarihi ev restore edilerek yeniden canlanıyor. Türküye konu olan Kerimoğlu Eyüp'ün vurulduğu ev ve evin bahçesindeki diğer müştemilat ve binaların restorasyon çalışmaları tamamlandı. Yerkesik Belediyesi'nin mülkiyetindeki ev ve diğer bölümler Muğla Valiliğinin desteğiyle restore edildi. Yarısı Muğla Valiliği yarısı da Yerkesik Belediyesi tarafından karşılanan restorasyon çalışmaları 5 ay sürdü, 90 bin YTL'ye

maloldu. Kerimoğlu Eyüp Türküsü Evi'nin açılışı önümüzdeki Nisan ayında yapılacak.

ASLINA SADIK KALINDI

Mimar Ertuğrul Aladağ ve yöre ustaları tarafından yapılan restorasyon çalışmalarında bütün binalar dönemindeki aslına sadık kalınarak yürütüldü. Restorasyon çalışmaları sırasında çimento ve beton kullanılmazken kereste, kum ve taş gibi malzemeler yine yöreden doğal olarak elde edildi. Çalışmalar sırasında Kerimoğlu Eyüp'ün vurulduğu odanın pencere ve duvarında bulunan kurşun izleri de korundu. Bu odadaki duvar badanaları ise yine dönemin teknikleri kullanılarak yapıldı. Duvarların badanaları doğal kireç,

yumurta akı, zeytinyağı ve çavdar samanından elde edilen renklendirici sonucu oluşturulan malzemeyle yapıldı. Kerimoğlu Eyüp'ün vurulduğu bölümün dışında samanlık olarak kullanılan bölüm sergi salonu, müştemilat ise kafeterya olarak yine aslına sadık kalınarak dizayn edildi. Bahçesinde yürüyüş yollarının da bulunduğu evin tuvaletleri ve bahçedeki çeşmelerde yine aslına sadık kalınarak doğal malzemelerle restore edildi.

ZAMANA YOLCULUK

Yerkesik Belediye Başkanı Mustafa Karadağ, Kerimoğlu Eyüp Türküsü Evi'nin açılmasından sonra Muğla kültürüne önemli bir katkı sağlayacağını söyledi. Karadağ, ilk olarak sahiplerinden bu evi 24 bin YTL karşılığı belediye mülkü olarak aldıklarını belirterek "Valiliğimiz katkılarıyla restorasyon çalışmalarına başladık. Restorasyon çalışmaları 5 ay sürerken, 90 bin YTL'ye maloldu. Bu masrafın yarısı Muğla Valiliğimiz, yarısı da belediyemiz tarafından karşılandı. Restorasyon çalışmaları Mimar Ertuğrul Aladağ

ve yöre ustaları tarafından yapıldı. Çalışmalar sırasında evin ve diğer binaların aslına ve bütün malzemelerine sadık kalındı. Sergi salonu olarak dizayn edilen bölümde ise dönemin malzemeleri, araç ve gereçlerinin yanında ressam Gülnur Efendioğlu tarafından yapılan 6 tablo ile Kerimoğlu Türküsü canlandırılacak."

Bu projede asıl amacın kültür turizmi olduğunu anlatan Karadağ, sözlerine şöyle devam etti: "Yöre insanımız ve ilimize gelen misafirlerimiz buraya geldiklerinde doğa ile iç içe doğal bir ortamda kahvaltılarını ve yemeklerini yiyecekler, piknik yapabilecekler. Bunları yaparken de zamana yolculuk edecekler. Kerimoğlu Türküsünün hikayesini mekanında yaşayacaklar." Karadağ, bu arada başta Muğla Valiliği olmak üzere bu çalışmada emeği geçen Mimar Ertuğrul Aladağ, Ressam Gülnür Efendioğlu, yapı ustaları, Menteşe

Mahallesi sakinlerine teşekkür etti.

KERİMOĞLU TÜRKÜSÜNÜN HİKAYESİ

Pisi'ye (Bugünkü Yeşilyurt beldesi) yakın bir köye Kerimoğlu Eyüp arkadaşları ile düğüne gider. İlerleyen saatlerde Kerimoğlu Eyüp arkadaşları ile zeybek oyununa kalkar. Bunun üzerine Muğlalı zenginlerin Pisi ovasındaki arazilerinin kahyalığını yaptığı için Pisi muhtarı olan İzzet Ağa gençlere; "Utanmadınız mı bunca büyüklerin önünde oyuna kalkmaya. Ne zaman adet oldu büyüklerden izin almadan oyuna kalkmak" diyerek küfürlere devam eder. Zira büyüğünden izin almadan zeybek oynamaya kalkmak hakaret

sayılırmış. Muhtarın hakaretleri üzerine taraflar arasında tartışma çıkar. Kerimoğlu Eyüp tartışma esnasında belinden çıkardığı bindirme tabancasıyla muhtarı öldürmek için ateş eder. Ancak muhtar aniden kendini yana atınca sadece kolundan yaralanır.

Düğün yerinde bulunan muhtarın adamları Eyüp'e vurmaya başlamışlar ve onu çok fena hırpalamışlar. Bir ara fırsat bulan Eyüp ellerinden kurtulmuş ve evine sığınmış. Çok geçmeden kolluk kuvvetleri Eyüp'ün evini kuşatmış ve Eyüp dağlara doğru kaçarken çıkan çatışmada Eyüp'ün silahından çıkan bir mermi ile bir zaptiye ölmüş. Kerimoğlu Eyüp hiç yoktan bir katil zanlısı olmuş. Zaptiyeler uzun süre dağda Eyüp'ün izini sürmüşler ama bulamamışlar. 19 yaşındaki bu zeki ve çevik genci ele geçiremezler. Nihayet

Milas'ta kaçakçı yakalamakla ünlenmiş "Kör Arap" lakaplı İsmail Çavuş'a haber salarlar.

Kör Arap, daha önce girdiği bir çatışmada gözünün birini kaybettiğinden ve çok esmer tenli olması sebebiyle bu lakapla anılırmış. Çok acımasız ve çok keskin nişancıymış. İşinde uzman olan Kör Arap işe istihbarat edinerek başlamış ve Kerimoğlu Eyüp'ün Çakallar denilen bir mezrada İbişoğlu İbrahim'in çoban kulübesinde kaldığını tespit etmiş.

1901'in çok güzel bir bahar günüymüş. Öğleden sonra dört sularında pırıl pırıl güneşli bir hava, çamların arasında dolaşan hafif bir meltem, Eyüp'ü tedbirsiz kılmış olacak ki geceleri dağlarda kaçak dolaşıp, gündüz olunca vardığı İbişoğlu'nun kulübesinde çok derin bir uykuya yatmış. Pencere ve kapının açıldığını fark etmemiş. Uyuyan insanı yılan sokmazmış ama yılanın yapmadığını Kör Arap yapmış. Mışıl mışıl uyuyan Eyüp'e hiç acımadan ve uyandırmadan canına kıymış.

TÜRKÜNÜN SÖZLERİ

Haydülen de ülen de,

Karadağların sandalı da, sandalı.

Al ganlara boyanmış,

Kerimoğlunun her yanı da her yanı.

Öf aman da aman da apılan 6 tablo ile Kerimoğlu T

Şu dağlarda keklik kalmadı.

Oyna len de koca Arabım sen oyna,

Senden başka yiğit (!) kalmadı.

Öf ülen de aman da

Yerkesikinen şu pisinin arası

Nerelerde bozulmuş

Kerimoğluylan kör Arab'ın arası

Öf aman da öf aman

Eyüp efem gitti gitti bulunmaz

Elleme Kör Arabım elleme

Uykularda adam vurulmaz.

(BT-AT-HO-Y)