Bombardıman Altındaki Yemen'in Bilinmeyenleri

Bölgenin en büyük rakip iki ülkesi Suudi Arabistan ve İran bu kez Yemen'de karşı karşıya geldi. İran son aylarda başkent San'a başta olmak üzere ülkenin birçok yerini ele geçiren Şii Husileri destekliyor. Suudi Arabistan ve diğer Körfez ülkeleri ise, Husilerin ilerleyişi sonrası güneydeki Aden kentine kaçan Devlet Başkanı Abdur Rabbu Mansur Hadi'ye destek veriyor.

DÜNYANIN EN ESKİ UYGARLIKLARINDAN

Yemen dünyanın en eski uygarlıklarına ev sahipliği yapmış, kadim dönemlerden bu yana insanların yaşadığı önemli bir yerleşim yeridir. İncil ve Kur'an'da söz edilen Sebe krallığının ve Fil Suresinde zikredilen Kabe'yi yıkmaya çalışan Ebrehe'nin anavatanı Yemen'dir.

EN AZ 3 BİN YILLIK GEÇMİŞİ VAR

Kur'an-ı Kerim'de Hz. Süleyman'ın Yemen'de yönetimi elinde bulunduran Sebe melikesi Belkıs'a bir mektup gönderdiği geçmektedir. Çeşitli kazılarda elde edilen bulgular da San'a, Sa'da, Marib ve Aden gibi Yemen'in önemli yerleşim bölgelerinin en az 3 bin yıllık geçmişe sahip olduğunu göstermektedir.

OSMANLILAR YEMEN'İ 400 YIL KADAR KONTROL ETTİ

Yemen'in tarihi hakkında bilinen en ünlü yargı ülkenin yabancı bir güç tarafından kontrolünün tıpkı Afganistan örneğinde olduğu gibi zor olmasıdır. Örneğin Osmanlı Devleti birçok bölgede güçlü hakimiyet kurmuşken Yemen'de ciddi zorluk yaşamıştır. Osmanlılar Yemen'i 1538-1918 yılları arasında 400 yıla yakın kontrol etmişlerdir. Yemen bir süre İngiliz sömürüsü altında kalmış, 20. yüzyılın başlarında ise Osmanlı'dan ayrılmıştır. Osmanlı'dan kopuşu sonrasında Yemen bir türlü kalıcı istikrara kavuşamamıştır. Bu dönemde ülkede Zeydi Mütevekkile Krallığı kurulmuş, Yemen'in güneyi ise 1967 yılına kadar İngiliz sömürüsünde kalmaya devam etmiştir.

BİRÇOK İŞGALE UĞRADI

1967 yılında Sosyalist bir rejim kurulmuştur. 1990 yılında Güney ve Kuzey Yemen Ali Abdullah Salih liderliğinde birleşme kararı almıştır. 1990 ve 1991 yılları arasında Birleşik Yemen ABD'nin Irak'ı işgaline yönelik Birleşmiş Milletler oylamasında red oyu kullanmış, bu nedenle Suudi Arabistan 800 bin Yemenli işçiyi Yemen'i cezalandırmak amacıyla sınır dışı etmiştir. Bu olay iki ülke arasındaki ilişkileri gerdiği gibi Yemen'de de ciddi bir ekonomik krize neden olmuştur. 1994 yılında Yemen bu kriz üzerine yeni bir iç savaşa sürüklenmiş ancak daha sonra Ürdün'ün girişimleriyle ülkede istikrar yeniden sağlanmıştır. 1999 yılında Ali Abdullah Salih ülkenin ilk seçilmiş Cumhurbaşkanı olarak göreve gelmiştir.

ABD İLE İŞBİRLİĞİ HALKI RAHATSIZ ETTİ

Ali Abdullah Salih ABD ile sıkı işbirliğine girişmiş, bu siyaseti ülkede aşiretler ve İslami Hareketlerden ciddi oranda tepki almasına neden olmuştur. 2001 yılında Salih'in yetkilerini genişletmeyi amaçlayan referandum büyük gösterilere neden olmuştur. Ali Abdullah Salih uzun yıllar ABD tarafından müttefik olarak görülmüş ve ülke halkının ciddi rahatsızlıklarına rağmen yolsuzluk, baskı ve siyasi entrikalarla iktidarda kalmaya devam etmiştir. ABD, Salih'e ciddi destek sağlamıştır. 2006 yılında yapılan seçimlerde Salih oyların %77'sini aldığını iddia etmiş, muhalefet ise Salih'i seçimlerde hile yapmakla suçlamıştır.