Radyasyonlu Atıkların Toprağa Gömüldüğü İddiası

İzmir Gaziemir'deki kurşun fabrikasının, radyasyonlu atıklarının toprağa gömüldüğü iddiaları üzerine açılan davada mahkeme heyeti arazide keşif yapılması talebini reddetti.

İzmir 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davaya daha önce ifadesi alınmayan tutuksuz sanıklardan Yıldırım Mustafa İrvana ile tarafların avukatları katıldı.

Mahkemede savunma yapan İrvana üzerine atılı suçlamaları kabul etmedi. Kimya mühendisi olduğunu belirten İrvana, 1987 yılında işletmede çalışmaya başladığını, eşinin de fabrikada ortaklığının bulunduğunu kaydetti.

Kendi çalıştığı dönemde fabrika sahasına radyasyon içeren herhangi bir atık atılmadığını iddia eden İrvana, yasalarda yapılan değişiklik üzerine işletme adına geçici depolama alanı oluşturduklarını, buraya lisans aldıklarını ifade etti.

İrvana, 2005 yılında eşinden ayrıldıktan sonra fabrikayla çok fazla ilgisinin kalmadığını, söz konusu atıkların depolama alanına atıldığını bildiğini söyledi.

Davaya kendi adına asaleten katılan avukatlardan Arif Ali Cangı'nın fabrikaya yurt dışından hurda kurşun ya da akü alınıp alınmadığı sorusuna İrvana, "Belirtilen tarihlerde yurt dışından bu şekilde hurda kurşun ya da akü kalıntısı alınması yasak olduğu için tamamen iç piyasadan, hurdacılardan alınıyordu. Firmanın radyasyonlu mal işlemesi söz konusu değildir. Sadece almış olduğu hurda akülerin içerisine karışan bu maddeyi işlemiş olabilir" karşılığını verdi.

Mahkemede uzun yıllar fabrikada çalışan işçiler de tanık olarak dinlendi. Fabrikada 1989 yılından 2007 yılına kadar elektrikçi olarak çalışan Bekir Çağlayan, oradan çıkan curufların fabrika arazisinin yukarısına atıldığını ancak içerisinde radyasyon ya da benzeri atıkların olup olmadığını bilmediğini ifade etti.

Tanık Tahir Vatansever de 1989-2004 yılları arasında çalıştığı işletmede elde edilen curufların arazide bir alana depolandığı bilgisini verdi. İşletmede 38 yıl çalıştığını ifade eden Vatansever, hiçbir rahatsızlığının olmadığını, çalışan arkadaşları arasında kanser olana da rastlamadığını dile getirdi.

Fabrikanın arazisinin bulunduğu mahallenin sakinlerinden Ayşe Hökerek de duruşmada müşteki olarak dinlendi. Sürekli fabrika arazisinden toz ve duman çıktığını anlatan Hökerek, arazideki toprağın sürekli bir yerden bir yere aktarıldığını, zaman zaman da duman çıkan yerlerin üzerinin kapatıldığını, sürekli bir kokunun olduğunu iddia etti. Sigara içmediği halde astım başlangıcı bulunduğunu da ileri süren Hökerek, sanıklardan şikayetçi olduğunu dile getirerek davaya katılma talebinde bulundu.

Avukat Arif Ali Cangı ise mahkeme heyetine bir kısım çevre sakinin davaya katılma ve olay yerinde keşif yapılması taleplerini iletti. Mahkeme heyeti, aranın ardından talepleri karara bağladı. Sanıklardan Ayşe Gül Yavaş Budau'nun gelecek celseye zorla getirilmesine, bir kısım mahalle sakinlerinin davaya katılma ile alanda bir an önce keşif yapılma taleplerinin mevcut delil durumları nedeniyle reddine karar verildi. Duruşma ertelendi.

Davanın geçmişi

İzmir'in Gaziemir ilçesinde, kurşun üreten fabrikanın faaliyette bulunduğu dönemde radyasyonlu atıklarının toprağa gömüldüğü iddialarına ilişkin 2008 yılında İzmir 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde dava açılmış, mahkeme fabrika sahibi Hasan Yavaş'ı 4 yıl 2 ay hapis ve 100 gün adli para cezasına çarptırmıştı.

Yargıtay 4. Ceza Dairesi kararı bozarak, davanın, İzmir 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nde fabrika müdürü Yıldırım Mustafa Irvana'nın yargılandığı dava ile birleştirilmesini ve araziye atık bırakma işleminin hangi tarihte sonlandırıldığının araştırılmasını istemişti.

3. Ağır Ceza Mahkemesi, geçen kasım ayında, bu iki dava dosyası ile Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi'nin suç duyurusu üzerine açılan davayı birleştirmişti.

2012 yılı Aralık ayında gazetelerde çıkan haberler üzerine olay kamuoyunun gündemine tekrar gelmiş, iddialar üzerine Türkiye Atom Enerjisi Kurumu bölgede radyasyon seviyelerinin belirlenmesi için ölçümler yapmış, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilileri de fabrika yöneticilerine 5,7 milyon lira ceza kesildiğini açıklamıştı. - İzmir