DENİZ AÇIK - CENGİZ GÜNEY - Eskişehir'in Mihalıççık ilçesine bağlı 80 haneli Sorkun köyünde 800 yıldır otantik yöntemlerle yapılan çömlekçilik yaşatılmaya çalışılıyor.
AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, yerleşim nedenini çömlekçiliğin oluşturduğu Sorkun köyünde, çömlekçilik önemli temel geçim kaynağı. Sorkun köyü sakinleri atalarından kalma çömlekçilik mesleğini gelişen teknolojiye rağmen otantik yöntemlerle yapmaya devam ediyor.
El emeği göz nuru çömleklerin hammaddesi olan ve sadece Sorkun köyünde bulunan "beyaz" ve "kızıl" toprak, yerin yaklaşık 5 metre derinliğinden çıkartılıyor. Çömlek yapımında öncelikle bu iki tür toprak hazırlanıyor.
Kızıl toprak bulununcaya kadar günlerce arandığı oluyor. Köy yakınlarındaki çeşitli mevkilerden, yılda bir kez, büyük bir zahmetle çıkarılan bu toprak, evlerin hemen yanına serilip kurutuluyor.
Kuruması 2-3 gün alıyor
Çömlek yapımında kullanılan adeta toprağın mayası olan kızıl toprak, beyaz toprağa belli ölçüde karıştırılıyor. Daha sonra su ile birleştirilen bu karışım, ayakla çiğnenip çamur elde ediliyor.
Dinlenen çamurdan yaklaşık 50 santimetre uzunluğunda halka yapılıyor. Bunun ardından çömlekte "dib yazma"adı verilen zemin hazırlanıyor. Daha sonra çamur halka, kabın yüksekliğine göre "döneç" denen aletler çevrilerek yükseltiliyor. Bunun ardından çömlekler, elde yapılan "kılıç" diye adlandırılan aletlerle şekillendirilir.
Son olarak ağız yapma aşamasının ardından çömlek kaplar 2-3 gün kurumaya bırakılıyor. Pişirilmeden önce rötuşa ihtiyacı olan çömleklerin yüzeyi ıslatılıp, kazınarak, pürüzsüz bir hal almaları sağlanır.
-Geçimleri topraktan
Her yıl çömlek yapımında kullanılan toprağı nisan ve mayıs aylarında çıkartan Selçuk Çağlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, uzun uğraşlar sonucu toprağı elde ettiklerini ve bu toprağın köydeki çömlekçiliği adeta hayatta tuttuğunu bilirdi.
Aşamalardan geçen toprağın köy halkı tarafından şekillendirildiğini anlatan Çağlı, "Bu çıkartılan topraktan, çömlek, tava ve sac yapılıyor. Köyümüzün gelir kaynağı çömlekçiliktir" dedi.
Yaklaşık 25-30 yıldır çamuru çömleğe dönüştüren Ali Aslan ise çömlekçilikten elde ettiğe gelirle bir eve sahip olduğunu kaydetti.
Bir ürünün ortaya çıkması için bir hafta uğraştıklarını ifade eden Aslan, "İşimiz çiftçilikten zor. Çömleğin fiyatı 10 yıldır aynı düzeyde kaldı. Bu da bizi olumsuz etkiliyor" diye konuştu.
Geçimini çömlek üretimini ve pazarlamasında sağlayan Sedat Uğur da 1990 yılından beri çömlekçilikle uğraştığını belirtti.
Sorkun çömleğinin yüzde 100 doğal olduğunu vurgulayan Uğur, şöyle konuştu:
"Katkı maddesi ve kanserojen madde içermez. Yemeğe lezzet veriyor. Pazarımız çok iyi. Türkiye ve yurtdışında ilgi çok fazla. Devletimiz 2010 yılında vergiden muaf edildik. Köyde genç nüfus kalmadığından üretimde bir azalma oldu. Yılda 30-40 bin adet çömlek üretiyoruz. Bu da pazara yetmiyor. Türkiye'nin farklı kentlerinde de üretim yapılıyor ancak yemeğe bizim çömleğimizin verdiği lezzeti vermiyor. Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Beypazarı ve Trabzon'dan yoğun talep alıyoruz."
Uğur, köyde kapalı çömlek pişirme alanının yapılmasını talep ettiklerini sözlerine ekledi. - Eskişehir
Son Dakika › Kültür Sanat › Topraktan Çömleğe 800 Yıllık Gelenek - Son Dakika
Sizin düşünceleriniz neler ?