Bursa'da 45 Tane Külliye Tespit Edildi

Bursalı Tarihçi Erhan Yıldızalp, Bursa'da şuana kadar 7 padişah külliyesi, 4 sadrazam külliyesi, 34 tane de vezirlerin, beylerin, paşaların ve varlıklı kişilerin yaptırdığı külliyenin tespit edildiğini, toplam külliye sayısının ise 50'ye ulaşabileceğini söyledi.

Bursa Kent Konseyi Çekirge Çalışma Grubu tarafından düzenlenen 'Bursa Külliyeleri' konulu konferansta, padişahlar, sadrazamlar, paşalar ve vezirlerin Bursa'da yaptırdığı külliyeler ele alındı. Tarihe merak duyan vatandaşların katılımıyla Koza Salonu'nda yapılan konferansta konuşan Bursa Kent Konseyi Başkan Yardımcısı Mehmet Necati Şahin, Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin destek ve katkılarıyla faaliyetleri yoğun bir şekilde devam ettirdiklerini söyledi. 35 ayda toplam 4 bin 100 faaliyet yaptıklarını belirten Şahin, çalışmaların Bursa'yı ve Türkiye'yi ilgilendiren konuları kapsadığını ifade etti. Külliyelerin tarihimizde büyük önem taşıdığını anlatan Şahin, atalarımızın sadece camiyi, medreseyi, türbeyi inşa etmediğini, 24 saat insanların yaşayabileceği alanlar oluşturduğunu dile getirdi.

"Bursa'da 7 tane padişah külliyesi tespit edildi"

Bursa'nın sahip olduğu değerler hakkında çeşitli araştırmaları bulunan Tarihçi Erhan Yıldızalp, gelecek nesillere tarih hakkında doğru bilgilerin aktarılmasını arzu ettiklerini, bunun için tarih kitaplarını satır satır okuyarak bilgileri bir araya getirdiklerini söyledi. Bursa'daki külliyeleri padişah, sadrazam ve diğer külliyeler olarak 3'e ayrılabileceğini anlatan Yıldızalp, "Bugüne kadar Bursa'da 7 tane padişah külliyesi tespit edildi. Osman Gazi, Bursa'ya girme imkanı bulamadığı için ona ait bir eser bulunmuyor. Daha sonraki 5 padişah ise, Bursa'nın muhtelif yerlerinde külliyeler yaptırmıştır.

Orhangazi, Birinci Murad, Çelebi Mehmed ve 2. Murad birer külliye yaptırmış, Yıldırım Beyazıd ise 3 tane külliye yaptırmıştır. Bunların yanında Çandarlı Halil Paşa'nın oğulları Çandarlı Ali Paşa ve Çandarlı İbrahim Paşa, Beyazıd Paşa ve Davud Paşa da Bursa'da birer külliye inşa ettirmiştir. Bir de vezirlerin, beylerin, paşaların ve varlıklı kişilerin yaptırdığı külliyeler var ki bunlar 34 tanedir. Hatta bu tarz külliyelerin 40-50 tane olması muhtemeldir" dedi.

"Hala bulunamayan külliyeler var"

"Bugün hala bulunamayan külliyeler var" diyen Yıldızalp, Bursa'nın altı ve üstüyle bir müze şehri olduğunu ifade etti. Osmanlı ilk dönem yapılarının bolca olduğu Bursa'da külliyelerin önemli bir yer tuttuğunu dile getiren Yıldızalp, "Osmanlı'nın ilk döneminde külliyeler yapıldıkça şehir nüfusu arttı. Bursa'ya farklı şehirlerden birçok öğrenci tahsil için geldi. İş hanlarıyla ticaret gelişti. Yapılan külliye ve benzeri eserlerle Bursa, daha o zamanlarda kabına sığmamıştır.

Ticaret o kadar gelişti ki diğer meyve ve sebzeler Anadolu´nun her yerine, ipek kumaşları ise Avrupa piyasalarına ihraç edilmişti. Kapalı Çarşı´da meydana gelen yangın Bursa tarihine büyük zarar vermiştir. Vakıflar Müdürlüğü tarihi çarşıda bulunuyordu. Yangın sebebiyle çok sayıda Osmanlı vakfının yer aldığı kayıt defterleri de yandı. Tarihi yapılar konusunda Kazım Baykal gibi tarihçilerin bilgilerinden faydalandık" diye konuştu.

Vakıfların, gerçek veya tüzel kişilerin hiçbir tesir altında kalmadan kendi istekleriyle kendine ait mallarını ve haklarını hayır ve hasenata ebedi olarak tahsis etmesiyle oluşan tüzel kişiliğe ait mal topluluğu olduğunu belirten Yıldızalp, "Birçok vakfiyede 'Kim ki bu vakfiyemden insanların istifade etmesine engel olursa, oradan istifade edecek olanların, Allah'ın ve meleklerin laneti üzerine olsun' İbaresi kullanılır. Onun için vakıf mallarıyla uğraşılmaz ve yok edilmez. Ne yazık ki çoğu yok edilmiş. Bu vakfiyeler bu kadar önemli ve vebali büyüktür" dedi.