Cesarıa Evora "Mae Carınhosa" Albümüyle Yeniden Kalplerimizde

Yokluklar icinden gelerek yukselen, dunya muziginin en buyuk yildizlarindan Cesaria Evora aramizdan ayrildiktan sonra da yeniden birbirinden guzel kayitlarla Turkiye'deki hayranlari ile bulusuyor.

Duygu yuklu sarkilari ile bir efsane haline gelen sanatci 17 Aralik 2011'de aramizdan ayrildiktan kisa bir sure sonra hic yayinlanmamis 13 sarkiyla hazirlanan yepyeni bir albumle karsimiza cikiyor.

"Mae Carinhosa (Anne Sefkati)" Cesaria Evora'yi Turkiye ile tanistiran ve yillarca konserlerini yapan Pasion Turca etiketiyle yayinlaniyor ve albumun dagitimini EMI Muzik Turkiye ustleniyor.

CESARIA EVORA Hakkinda

Cesaria Evora 27 Agustos 1941 yilinda Mindelo'da (Cape Verde) dunyaya geldi. Alkolik babasinin olumunden sonra annesinin fakirlikten dolayi Evora'yi yetimhaneye vermesiyle, sanatcinin muzikal kariyeri yetimler korosunda sarki soylemesiyle basladi. 13 yasinda korodan ayrilan sanatci , Eduardo isimli bir gemiciyle buyuk ask yasadi. Ardindan kendini yerel barlarda sarki soylerken bulan Cesaria Evora, ayni zamanda mornalar; diger bir deyisle bir cesit ulusal blues diyebilecegimiz sarkilar seslendirmeye basladi ve bu alanda kendini yetistirdi.

1973 yilinda Cape Verde adasinin Portekiz kolonisinden cikip ozgurlugunu kazanmasindan sonra populer olmaya baslayan sanatci, ozellikle yuksek sosyetenin kabulunu kazandi. Buna ragmen koklerinden hicbir zaman kopmayan sanatci acligin ve sefaletin ne oldugunu iyi bildiginden bunu sarkilarina da yansitti.

Bu donemden sonra on karanlik yilini kendi kaderini ve ailevi iliskilerini sorgulamakla gecirdi. 47 yasina kadar adini kimsenin duymadigi Cesaria Evora (arkadaslarinin deyimiyle 'Cize') 1988 yilinda De Silva isimli genc bir Fransiz'in teklifiyle Paris'e gidip "La Diva aux Pieds Nus" (Yalinayakli Diva) isimli albumu kaydetti… Albumun kendi toplumu tarafindan oldukca begenilmesinden sonra, sanatcinin bir diger albumu "Miss Perfumado" 200.000 kopya satti ve sanatciya uluslararasi bir sohret kazandirdi. Fransiz basini uzun sure sanatciyi Billy Holiday, Edith Piaf gibi sanatcilarla karsilastirdi.

1994 yilinda "Sodade, les plus belles mornas de Cesaria" isimli toplama albumunu piyasaya suren sanatci ayni yil icinde ickiyi birakma karari aldi. 1995 yilinda album satislarindan dolayi Grammy'ye aday gosterildi. "Cesaria" isimli albumunden sonra dunyanin dort bir yaninda konserler vermeye baslayan sanatci, 1997 yilindan sonra "Cabo Verde", "Mar Azul" albumlerini yayinladi.

1998 yilinda Havana'da bir grup Kuba'li ve Brezilya'li sanatciyla "Cafe Atlantico" isimli albumunu kaydetti. Sanatci 60 yasina geldiginde artik bir dunya stari haline gelmisti. Paris'te kendisine bir studyo kuran sanatci 60'a yakin muzisyenle uzun sure calismanin meyvesi olan "Sao Vincente Di Longe" albumuyle buyuk basari yakaladi. Albumdeki iki sarki "Linda Mimoza" ve "Negue" Kuba'da, "Regresso" ise Brezilya'da kaydedilmisti.

Sonraki yillarda dunyayi dolasip aralarinda Turkiye'nin de bulundugu ulkelerde yuzlerce konser veren Evora, pek cok odul aldi. 2003 yilinda Guncel Dunya Muzigi kategorisinde "Askin Sesi (Voz d'amor)" adli albumuyle aldigi Grammy odulu bunlardan biri. Ciplak ayakli diva olarak anilan sanatci icin bu odullerin belki en anlamlisi ulkesi tarafindan verilen "Kultur Elcisi" unvani. Her sarkisi milyonlarca kisi tarafindan dinlenen sanatci, hayat verdigi huzunlu sarkilarla taniniyor. Sarkilari, Portekiz Fado'larindan Kuba ve Afrika muziklerine uzanan genis bir yelpazeyi yansitiyor.

2006 senesinde "Rogamar", Cesaria'nin 10. studyo albumu olarak vitrinlere cikti. Jose da Silva'nin produktorlugunde Fransa'da kaydedilen album ismini, Rogar (dua etmek) ve Mar (deniz) kelimelerinin birlesmesinden aliyordu. Albumun en onemli konuk muzisyenlerinden biri ise, Senegal folk muziginin onemli yorumcularindan « Ismaël Lô" oldu. "Africa Nossa", sarkisinda Ismael Lo ile duet yapan sarkici albumun havasini Afrika, Avrupa hatta Brezilya'ya tasidi.

2007 yilindaki turnesine Macaristan'da Debrecen ve Budapeste konserleriyle baslayan Cesaria, Rusya'da da Moskova ve Yekaterinburg konserlerinde buyuk ilgi gordu. Ancak doktorlarin koroner yetmezligi teshisi koyduklari Cesaria operasyon nedeniyle turnesini yarida kesmek zorunda kaldi ve ancak yil sonunda tekrar Rusya'da konserler verebildi.

2008 yilinda Avustralya konserlerine baslayan Evora, Melbourne konserinden sonra felc gecirdi. Cesaria hastaneye kaldirilmasinin hemen ardindan Paris'e tedavi icin yola cikti. Turne iptal olurken, Cize aylarca istirahate cekilmek zorunda kaldi. Lusafrica plak sirketi olarak bu sessizlik doneminde Cesaria'nin zamaninda 1960'larda Mindelo radyolarindaki kayitlardan olusan "Radio Mindelo" albumunu yayinladi. Fotograflar ve belgelerle suslenen albumde 22 sarki sunuldu.

2009 senesinde iyileserek tekrar sahnelere donen Cesaria yeni albumu "Nha Sentimento" ile surpriz yapti. Uc sarkida Kahire Buyuk Orkestrasi'nin da sefi olan Misirli produktor Fathy Salama'nin duzenlemeleri ile zenginlesen album 3 yil studyolardan uzak olan kalan Cesaria'nin geri donusu oldu. Bukres'te yepyeni bir turneye cikan Evora, Sofya'dan Paris'e kadar hatta Baltik ulkeleri ve Israil'e kadar kapali gise konserler verdi.

2010 yilinda Yesil Burun'lu ( Cabo Verde'li) yildiz Lura, Cesaria'ya ithafen "Moda Bô", sarkisini yazdi.

"Bir cocuk olarak, senin gibi olmayi duslerdim/ Sahnede senin gibi ilahi bir isikla olmayi/ Cocuklugumda ayna karsisinda/ mikrofonla senin gibi sarki soylerdim/ Senin gibi sarki soylemek isterdim" sozleriyle Cesaria'ya sarki soyleyen Lura'ya Cesaria"Zamaninda dolu insanla tanistim, dunyayi dolastim/ Yesil Burun'un, topraklarimin sarkilarini soyleme dusune ulastim/ Seninle dunyanin tum insanlarinin tarihini/ benim onlarla yasadiklarimi paylasmak isterdim/ hayatimin gecmisini" diyerek cevap veriyor.

Cesaria yeniden bir bahar turnesine cikarken Barselona konseri oncesi omuz agrilarindan sikayet edince hastaneye kaldirildi ancak tetkiklerde sorun cikmayinca konser vermek uzere Barselona'ya gecti ve muhtesem bir konser verdi. Ertesi gun Lizbon'da da harika bir konser veren sanatci Coliseu sahnesine cikti.

Paris'e dondugunde saglik kontrollerinden gecen sanatciya konulan teshis carpiciydi. Cesaria'nin cok ciddi koroner yetmezligi oldugundan acik kalp ameliyatina karar verildi. Operasyon cok basarili oldu ve Paris'te evine Mindelo'ya gecmeden once bir sure dinlenmeye cekildi. Amerika dahil tum turneleri iptal edilirken, Sangay'daki Dunya Expo'suna da katilamadi.

Kendini iyi hissetmeye baslar baslamaz Bukres, Macau ve Sangay konserlerine cikti. Lusafrica plak sirketi ayni donemde "Cesaria Evora &", ismiyle 1993 ve 2010 seneleri arasinda kaydedilen duetlerden olusan bir derleme album yayinladi . Albumde Marisa Monte, Compay Segundo, Salif Keita, Caetano Veloso, Bernard Lavilliers, Adriano Celentano, ve "Moda Bô" sarkisiyla Lura gibi bircok unlu isim Cesaria ile birlikte yer aldi.

2011 senesinde Minsk, Bogota ve Rusya'da verdigi birkac konserden sonra Cesaria , Paris'te unlu Grand-Rex sahnesine her zamankinden daha guclu bir donus yapti. Yaz doneminde 70.yasini kutlamak uzere Yesil Burun'a donmeden once Turkiye'de Antalya Caz Festivali'nde, Polonya, Viyana, Bruksel ve Italya'da da konserler verdi.

Le Monde gazetesine sonbaharda bir roportaj veren Cesaria, 1991 senesinden beri uluslararasi konserlerle onu dunyanin dort bir kosesine tasiyan gocebe hayatindan artik emekli oldugunu acikladi.

Cesaria Evora 17 Aralik 2011 tarihinde kendi topragi Mindelo'da hayata veda etti.

2012 senesinde 1992 senesinde yayinlanisin 20. yilinda Lusafrica meshur albumu Miss Perfumado 'yu yeniden yayinladi.

2013 senesinde Lusafrica plak sirketi Cesaria Evora hayranlarina daha once hic yayinlanmamis "Cabo Verde (1997)" ile "Rogamar (2006)" albumleri arasinda kaydedilen 13 sarkiyi "Mãe Carinhosa (Anne Sefkati)" albumu adiyla sundu. "Mae Carinhosa (Anne Sefkati)" Cesaria Evora'yi Turkiye ile tanistiran ve yillarca konserlerini yapan Pasion Turca etiketiyle yayinlaniyor ve albumun dagitimini EMI Muzik Turkiye ustleniyor.

DISKOGRAFI

2013- MAE CARINHOSA/ 2010- CESARIA & - DUETS/ 2009- NHA SENTIMENTO/ 2006-ROGAMAR/ 2003-VOZ D'AMOR/ 2001-SAO VICENTE DI LONGE/ 1999-CAFE ATLANTICO/ 1997-CABO VERDE/ 1995-CESARIA/ 1994-SODADE/ 1993-MISS PERFUMADO/ 1991-MAR AZUL/ 1990-DISTINO DI BELITA/ 1988-LA DIVA AUX PIEDS NUS

'Mãe Carinhosa' albumu hakkinda

1995 senesinden itibaren Cesaria Evora ne zaman studyoya girse, produktoru José da Silva albumleri icin gerektiginden fazla sarki kaydettirmis. Albume girmeyen kimi sarkilar teknik nedenlerle ya yarim birakilmis veya Cesaria oyle karar vermis.

Cesaria Evora 17 Aralik 2011'de aramizdan ayrildiktan kisa bir sure sonra, ekstra materyallerden yararlanilarak daha once hic yayinlanmamis 13 sarkiyla yepyeni bir albumle karsimiza cikiyor.
Album acilis sarkisi olarak yayinlanmamis bir versiyonuyla orijinalinde 2003 yilinda kaydedilen morna turundeki Sentimento sarkisi ile basliyor.

"Mãe Carinhosa (Anne Sefkati)" divanin en sevdigi tum sarki yazarlarinin sarkilarini iceriyor. Albumde Teofilo Chantre (Mãe Carinhosa 'da hem coladera, hem de Latin ritimleriyle yer aliyor), B. Leza (ayri ayri morna sarkilar Dor di Sodade ve Talves ile ), Manuel de Novas, Gregorio Goncalves ve Nando da Cruz ise ( unlu Petit Pays - Little Country sarkisinin yazari) Tchon de Franca (Land of France) ve Esperanca sarkilariyla, Manu Dibango ile bir marimba ile bulunuyor. Album ayrica Ispanyolca bir bolero Dos Palavras ile surpriz yapiyor ki sarki ilk olarak 1962 senesinde Meksika'da Los Bribones (The Rascals) tarafindan yorumlanmis. Cesaria Evora bu sarkiyi Mindelo koyunda barlarda sarkilar soyledigi zamanlarda koyda demir atan Ispanyol gemilerindeki murettebata keyif versin diye soylermis.

"Mãe Carinhosa" albumu 1997 senesindeki "Cabo Verde" albumunun kayit doneminden (Quem tem Ódio gibi Frank Cavaquinho'ya ait bir karnaval sarkisindan) 2005 senesinin "Rogamar » kayitlarina kadar yayinlanmamis harika sarkilar iceriyor. Bu sarkilardan biri ise Yesil Burun'lu sarkicilarin Cesaria'dan da onceleri hep soyledikleri Cme Catchorr'in kaleminden cikan Manuel de Novas isimli klasik sarkisi.

« Mae Carinhosa » sarki listesi :

01. Sentimento/ 02. Tchon De Franca/03. Mae Carinhosa/ 04. Dor Di Sodade/
05. Talvez/ 06. Dos Palavras/ 07. Essencia D'vida/ 08. Quem Tem Odio/ 09. Caboverdeanos D'angola/ 10. Emigue Ingrote/ 11. Esperanca/ 12. Cme Catchorr/
13. Nos Cabo Verde