İspanya'da Yeni Krizin Adı: Katalonya

İspanya'nın 17 özerk yönetimi arasında Bask

bölgesiyle birlikte ayrılıkçı görüşlerin en yoğun yaşandığı Katalonya'da,

ekonomik krizin etkisiyle alevlenen ayrımcı akıma destek veren Katalan hükümeti,

"devlet" olmak için Katalan halkının kendi geleceğine karar vermesini isteyen

bir öneri sundu.

İspanya'daki özerk yönetimler arasında 42 milyar avro ile en fazla borcu

bulunan ve İspanyol hükümetinin kurduğu fondan 5 milyar avroluk yardım

isteyeceğini duyuran Katalonya, bölge ekonomisinin yaşadığı krize en büyük sebebi

İspanyol devletine ödenen vergi olarak gösteriyor. 16 milyar avroluk kamu açığı

bulunan Katalonya özerk yönetimi, İspanyol devletiyle yeni bir mali anlaşma

yaparak, bu zamana kadar ödediği gayri safi milli gelirin yüzde 8'ine denk gelen

vergiyi yüzde 4'e indirmek istiyor. Katalonya Özerk Yönetimi Başkanı Artur Mas,

bu konuyu konuşmak için 20 Eylül'de İspanya Başbakanı Mariano Rajoy ile bir

görüşme yapsa da olumsuz yanıt alarak Barcelona'ya geri döndü.

Katalonya Özerk Yönetim Meclisi'nde bugün başlayan ve genel siyasetin

tartışılacağı üç gün sürecek oturumda, Katalonya'nın ekonomik krizi öncelikli

olsa da bununla bağlantılı olarak büyüyen ayrılıkçı görüşler de gündemin üst

sıralarında yer alacak.

Artur Mas'ın genel başkanlığını yaptığı, Katalonya'da tek başına iktidar

olan Yönelim ve Birlik Partisi (CIU), meclise sunduğu öneride, "Katalonya halkı,

özgür ve demokratik bir şekilde geleceğini belirleyebilmeli. Bu yüzden de

Katalanların kendi rızalarına danışılmalıdır" denilirken, "kendi geleceğine

karar verme hakkına dayanılarak Katalonya'nın bir ulusal geçiş süreci yaşamaya

başlaması gerektiği" savunuldu. CIU, "Katalonya'nın, önündeki yeni süreçte

uluslararası toplum, AB ve İspanyol hükümeti ile diyaloğa açık olması gerektiğini

de" öne sürdü. CIU'nun, ayrılıkçı önerisi için halk oylaması talebinde

bulunacağı ya da çoğu kişinin beklediği gibi Katalonya'yı erken seçime götüreceği

tahmin ediliyor.

135 sandalyeli Katalan meclisinde 62 milletvekili bulunan CIU, mecliste

yapılacak görüşmeler sonunda, Perşembe günü bu önerinin kabul edilmesi için,

ayrılıkçı siyaset yapan Katalonya Cumhuriyetçi Solu (ERC), Katalonya Yeşiller

Girişimi (ICV) ve Solidaritat (SI) ile müzakere halinde bulunuyor. Genel kanaat

ise şimdilik sadece sembolik bir değeri olan bu öneri metninin, ERC, ICV ve

SI'nin desteğiyle, 86 oyla, Katalonya meclisinde kabul edileceği yönünde.

Katalonya Başkanı Mas'ın daha sonra Katalonya'yı erken seçime götürmesi

beklenirken, seçimin 25 Kasım veya 2 Aralık tarihinde olacağı söyleniyor.

-Rajoy: "Temel sorunun üzerine başka bir sorun eklememek gerekiyor"-

Bu arada Katalonya'daki ayrılıkçı tartışmaları büyütmemek için konuyla

ilgili fazla yorum yapmaktan kaçınan İspanya Başbakanı Mariano Rajoy, "Ülke çok

zor bir dönemden geçiyor ve ciddi, sağduyulu ve mantıklı olmak için temel sorunun

üzerine başka bir sorun eklememek gerekiyor. 1978 yılında tüm İspanyolların karar

verdiği İspanya, İspanya anayasasıyla sahip olduğumuz devlet modeli, tarihimizde

olmadığı kadar merkeziyetçilikten uzaktır çünkü hiçbir zaman şimdi olduğu kadar

güçlü yerel yönetim olmamıştır" dedi. Rajoy, bazı siyasetçiler tarafından

dillendirilen, özerk yönetimlerin İspanyol devleti ile olan mali anlaşmalarını

yenilemesi konusunun da gündemlerinde olmadığını söyledi.

Ana muhalefette bulunan Sosyalist İşçi Partisi'nin (PSOE) Başkanı Alfredo

Perez Rubalcaba ise "federalizm" kelimesinin kendini korkutmadığını belirterek,

İspanya'yı daha ileriye götürecek anayasal değişikliklerle ülkeyi federal bir

yapıya kavuşturmaya artık sıcak baktıklarını vurguladı.

Katalonya özerk yönetiminde yaşanan gelişmeler, 2005 yılında Bask özerk

yönetiminde olanları hatırlatırken, o dönem Bask özerk yönetimi başkanı olan Juan

Jose İbarretxe'nin girişimiyle Bask parlamentosunda kabul edilen "kendi

geleceğine karar verme için referandum" önerisi, İspanyol meclisi tarafından

reddedilmiş ve hiçbir adım atılamamıştı.

Muhabir: Şenhan Bolelli

Yayıncı: Göksel Sözer - MADRID