Libya'da Siyasi Uzlaşı Arayışları

Libya'daki rakip siyasi gruplar, çatışmalara son vermek ve ulusal mutabakat hükümeti kurmak amacıyla BM ara buluculuğunda Cenevre'de görüşmelere başladı.

Başkent Trablus'ta ve ülkenin batısında kontrolü elinde bulunduran Milli Genel Kongre (MGK), geçen ay boykot ettiği görüşmelerin Cenevre'de yapılan yeni turuna temsilcilerini gönderirken, BM'nin 12 Temmuz'da taraflara sunduğu çözüm planında değişiklik taleplerinin dikkate alınmasını istedi.

BM'nin Libya Özel Temsilcisi Bernardino Leon, BM Cenevre Ofisi'ndeki görüşmeler kapsamında ilk olarak Libya'daki beş siyasi partinin temsilcileriyle bir araya geldi.

Leon ardından, Libya'nın doğusundaki kontrolü elinde bulunduran Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi'nin temsilcileriyle görüştü.

BM Özel Temsilcisi, bu görüşmenin ardından akşam saatlerinde BM Cenevre Ofisi'ne gelen MGK heyetiyle buluştu.

MGK'nın talepleri

MGK çatısı altındaki siyasi partilerden Milli Cephe Partisi'nin lideri Muhammed Ali Abdullah, BM'den Libya Siyasi Anlaşması taslağındaki bazı konular hakkında açıklamalar ve güvenceler istediklerini, bunların karşılanması durumunda, planın ulusal mutabakat hükümetine ilişkin ekleri üzerinde görüşmelere geçilebileceğini söyledi.

BM Cenevre Ofisi'nde gazetecilerin sorularını cevaplayan Abdullah, Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi tarafından 12 Temmuz'da paraflanan anlaşma taslağı hakkında çekincelerini şöyle dile getirdi:

"MGK heyetinin anlaşma üzerinde çeşitli noktalarda itirazları var. Öncelikle güvenlik kurumları ve ordudaki üst düzey pozisyonlar konusunda, anlaşmayla kurulacak Devlet Konseyini şekillendirecek mekanizmalar hakkında ve ayrıca Tobruk'taki Temsilciler Meclisi'nin bugüne kadar çıkarmış olduğu yasaların, almış olduğu kararların yürürlükte kalması konusunda itirazları var, bunlar anlaşmayla tezat oluşturuyor. Bu konulardaki tereddütleri gidermek için anlaşmada net bir şekilde tanımlanacak mekanizmalara ihtiyaç var."

Abdullah, bu konularda Cenevre'deki görüşmelerde uzlaşma sağlanması durumunda, anlaşmanın ekleri ve ulusal mutabakat hükümeti üzerinde görüşmelere geçilebileceğini kaydetti.

Başbakanlık için isim arayışı

BM'nin Libya Özel Temsilcisi Bernardino Leon'un öğleden önce farklı siyasi partilerin temsilcileriyle bir araya gelerek süreci değerlendirdiğini aktaran Abdullah, "Görüşmelere katılan partiler başbakanlık için isim önermeye davet edildi. Bu isimler hakkında hemen istişareler başlayacak. İsim hakkında hemen yarın anlaşmak mümkün olmayabilir ama en azından mekanizma ve takvim konusunda anlaşabilirsek bu büyük başarı olacaktır" şeklinde konuştu.

Tarafların çarşamba sabahı milli mutabakat hükümeti üzerinde görüşmelere geçmesinin amaçladığını kaydeden Abdullah, BM'nin görüşmelerde hızlı bir şekilde ilerleme sağlamayı hedeflediğini vurguladı.

Abdullah, "BM Özel Temsilcisi'nin bize bu sabah söylediğine göre BM'nin hedefi Eylül ayı başında bu anlaşmanın taraflarca onaylanması ve mümkün olursa 21 Eylül'de BM Genel Kuruluna kapsamlı bir anlaşmayla ve yeni Libya hükümetiyle gitmek" şeklinde konuştu.

Görüşmeler gecikmeli başladı

Cenevre'de dün başlaması beklenen diyalog görüşmeleri, MGK'nın çekinceleri ve Leon'dan talep ettiği güvenceler nedeniyle bugüne ertelenmişti.

Görüşmelerde ele alınacak ve "Sahirat Anlaşması" adıyla anılan çözüm planı, Libya'da tarafların konsensüsüne dayalı ulusal birlik hükümeti kurulmasını, Tobruk'taki Temsilciler Meclisi'nin yasama konseyi olarak kabul edilmesini, ayrıca yüksek devlet, anayasa hazırlama, savunma ve güvenlik konseylerinin kurulmasını öngörüyor.

Libya'da 17 Şubat 2011'de gerçekleşen devrimin ardından ülkede istikrarsızlık baş göstermiş, mayıs 2014'te emekli General Hafter'in Zintan merkezli milis gruplarla başlattığı darbe girişimi, Trablus ve Misrata'daki devrimci gruplarla ortak hareket eden Trablus'taki merkezi yönetim tarafından engellenmişti.

Olayların ardından biri Tobruk'ta (Temsilciler Meclisi) diğeri Trablus'ta (Milli Genel Kongre) olmak üzere iki meclisin faaliyete geçtiği ülkede, Başkent'teki Milli Genel Kongre'nin desteklediği Libya Şafağı (Fecr-i Libya) Koalisyonu ile Tobruk Temsilciler Meclisinin destek verdiği Hafter'e bağlı "Onur Operasyonu" koalisyonu arasındaki çatışmalar devam ediyor.