"Sessiz Katil" Seri Katil Olmasın

Kışın etkisini iyice hissettirdiği bu günlerde "sessiz katil" olarak bilinen karbonmonoksit gazından kaynaklanan zehirlenmelere karşı dikkatli olunması gerektiği bildirildi.

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ercüment Beyhun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, doğal gaz, gaz yağı, benzin, LPG, kömür ve odun gibi yapısında "karbon" olan yakıtların tam olarak yanmaması sonucunda oluşan dumanda yer alan zehre karbonmonoksit gazı adı verildiğini belirterek, tatsız, renksiz, kokusuz olması ve tahriş etme özelliğinin bulunmaması nedeniyle fark edilmediği için "sessiz katil" olarak adlandırılan bu gazın ölümlere neden olabildiğini anımsattı.

Bulunduğu ortamlarda uzun süre kalınması sonucu zehirlenmelere yol açan karbonmonoksitin solunduktan sonra akciğerler aracılığıyla kana karıştığını ifade eden Beyhun, söz konusu gazın kan hücrelerinde dokulara oksijen taşıyan hemoglobine oksijenden daha hızlı bağlandığını anlattı.

Doç. Dr. Beyhun, karbonmonoksitin hemoglobinle birleşmesi sonrası vücuttaki oksijenin azalarak karbonmonoksit ile yer değiştirdiğin, kanın yeterince oksijen taşıyamaması, hatta kanın karbonmonoksit taşıması sebebiyle dokuları öldürdüğünü anlattı.

Kalp, beyin ve diğer organların çalışamaz hale gelmesine yol açan karbonmonoksitin özellikle beyni etkilediğini ve ölümlere de sebep olduğunu vurgulayan Beyhun, karbonmonoksit gazından kaynaklanan zehirlenmelerde kişilerde baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk hissi, mide bulantısı, kusma, bitkinlik, nefes darlığı ve şuur kayıpları gibi belirtiler olabildiğini ifade ederek, "Zehirlenmenin en belirgin belirtisi baş ağrısıdır" dedi.

Yaşlılar, 2 yaş altı çocuklar ve kalp hastaları için daha büyük risk oluşturan karbonmonoksit zehirlenmesi halinde ortamın havalandırılması, hastanın hızla bu ortamdan uzaklaştırılması ve nefes alması için hava yolunun açılarak bir sağlık kuruluşuna götürülmesi gerektiğine işaret eden Beyhun, şöyle devam etti:

"Asıl olan karbonmonoksit zehirlenmesi olmadan önlem almaktır. Çünkü zehirlenme sonrası kişide baş ağrısı oluyor ama insanın bir çok nedenden başı ağrıdığı, karbonmonoksitin rengi, kokusu olmadığı için kişi zehirlendiğini fark edemiyor ve zehirlenme süreci çok hızla gelişiyor. Karbonmonoksite de rengi, kokusu olmadığı ve kişiyi bir anda ölüme götürdüğü için 'sessiz katil' deniyor. Özellikle kışın vatandaşların, kişiyi kısa sürede ölüme götüren karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı dikkatli olması lazım"

-"Sessiz katil için önlem alın"

Doç. Dr. Beyhun, bu tür zehirlenmelerin genellikle sobadan ve şofbenden kaynaklandığını hatırlatarak, şunları kaydetti:

"Ev ve iş yerlerinde soba yakılan odalar sık sık havalandırılmalı. Soba kurarken zorunlu olmadıkça borularda dirsek kullanılmamalı ve duman kaçağı olmayacak şekilde borular dışarı bağlanmalı. Şofbenlerin tahliye borusunda bir kaçak olup olmadığı kontrol edilmeli. Çünkü tüplü şofbenlerde banyodaki buharın da etkisiyle şofben sönüyor ve çıkan gazdan insanlar zehirlenebiliyor. Soba kullanılan evlerde de özellikle rüzgarlı havalarda uyumadan önce sobalar söndürülmeli."

Doç. Dr. Beyhun, kapalı veya yarı kapalı garajlarda motorlu taşıtların uzun süre çalışır durumda bırakılmasının da zehirlenmeye yol açabileceğini, bu tür zehirlenmelere karşı ev ve iş yerlerinde karbonmonoksit sensörleri kullanılabileceğini vurguladı. - Trabzon