Tika'dan "Bilge Kral"A Vefa Borcu

Bosna Hersek'in ilk cumhurbaşkanı merhum Aliya İzzetbegoviç'in, Bosanski Şamac şehrindeki doğduğu ev, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) tarafından restore edildi.

Osmanlı'nın son dönemlerinde Belgrad'da Sırplar'ın yaptığı taşkınlıklar üzerine Müslüman ailelerin, bu kenti terk etmeye başlaması üzerine merhum Aliya İzzetbegoviç'in ailesi de 1868 yılında yılında ülkenin kuzeybatısındaki Bosanski Samac kentine gelerek buraya yerleşti. Merhum Aliya İzzetbegoviç'in Bosanski Samac kentinde kendisiyle aynı adı taşıyan dedesi ve ardından babası, 1928 yılında Saraybosna'ya göç edene kadar yaklaşık 60 yıl Bosanski Şamac kentinde 2 katlı yerel mimari tarzındaki evi kullandı.

Bosanski Samac'ta 1925 yılında dünyaya gelen merhum Aliya İzzetbegoviç, İstanbul'da askerlik yaptığı sırada dedesinin tanışıp evlendiği Üsküdarlı bir Türk olan babaannesi Sıdıka Hanım ve diğer ailenin fertleriyle birlikte çocukluğunun ilk yıllarını bu evde geçirdi.

Uzun yıllar kullanılmayan ve yıkılmaya yüz tutan söz konusu ev, TİKA tarafından geçen yıl Nisan ayında restore edilmeye başlandı. Merhum Aliya İzzetbegoviç'in oğlu ve Bosna Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi'nin Boşnak üyesi Bakir İzzetbegoviç tarafından da desteklenen, mimari tasarım danışmanlığını Prof. Dr. Şahziya Dreca, estetik ve konsept danışmanlığını ise Prof. Dr. Kazim Hacimeyliç'in yaptığı projenin çalışmaları kısa süre önce tamamlandı.

"Aliya İzzetbegoviç Hatıra Evi" olarak hizmet verecek olan ev, aynı zamanda Bosna Hersek'teki insani yardım kuruluşu "Merhamet"in de bölge merkezi olarak kullanılacak. Merhum Aliya İzzetbegoviç'e ait özel eşyaların sergileneceği bir müzeyi de içerisinde barındıracak hatıra evi, aynı zamanda kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapacak.

-"Sembolik anlamı en yiksek projelerden biri"

TİKA Saraybosna Koordinatörü Dr. Zülküf Oruç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, merhum Aliya İzzetbegoviç'in doğduğu evi restorasyon ve hatıra evi olarak kullanılması projesinin, manevi ve sembolik anlamı en yüksek olan projelerden birisi olduğunu söyledi.

Modern Bosna Hersek'in iki sembol üzerinde düşünmeden doğru anlaşılamayacağı kanaatinde olduğunu belirten Oruç, şunları kaydetti:

"Biri Srebrenitsa diğeri de Aliya İzzetbegoviç'tir. Geçtiğimiz yıl, bir yıl gibi kısa bir süre içinde ülkenin en çok ziyaret edilen kültürel turistik merkezi haline gelen Srebrenitsa Hatıra Müzesi yine TİKA eliyle açıldı. Bu yıl da Bosna Hersek'in siyasal  ve kültürel hayatına damgasını vurmuş, ülkemizde 'Bilge Kral' adıyla anılan Bosna Hersek'in kurucu Cumhurbaşkanı, hem sıradışı bir entelektüel hem de çileli fakat inançlı bir siyaset adamı Aliya İzzetbegoviç'in Bosanski Şamac'taki çocukluğunun geçtiği evi restore ederek sembolik değeri oldukça yüksek bir merkez oluşturduk. Amacımız merhum Aliya ile ilgili hatıra kültürüne bir katkıda bulunmak ve O'na karşı vefa borcumuzu bir nebze olsun ödeyebilmekti. Projenin tıpkı Srebrenitsa Galerisi gibi ülkenin önemli kültürel merkezlerinden biri haline gelmesini temenni ediyorum." - Federation of Bosnia and Herzegovina