CHP'li Oran: Akp, Oyunu Aldığı Çiftçiyi Yüzüstü Bıraktı

CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, iktidarın gündeminde "Ne don ne kuraklık" olmadığını belirterek, "İktidarın gündeminde tarımın adı yok, çiftçinin tadı yok. AKP, oyunu aldığı çiftçiyi yüzüstü bıraktı" değerlendirmesinde bulundu.

Konuya ilişkin yazılı bir açıklama yapan Oran, tarıma yönelik hükümeti eleştirdi. "Yağışsız geçen kış mevsimi yüzünden yaşanan kuraklığın yanı sıra, don felaketi ve önümüzdeki günlerde beklenen aşırı sıcaklar nedeniyle Türk tarımında çok zor bir dönem yaşanıyor. Yurt sathında ciddi tarımsal rekolte düşüşü ve azalacak ihracatın da etkisiyle büyük ekonomik kayıplar bekleniyor" diyen Oran şöyle devam etti:

"Ancak kuraklık felaketinin faturasını, başta üreticiler olmak üzere, tüketiciye kadar olan zincirdeki herkes ödeyecek.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, tarımsal kuraklıktan endişe ettiklerini açıklarken, buna karşı halkı 'yağmur duasına' çağırmıştı. Hükümet yerel seçimler öncesinde; yaklaşan felaketi görmezden geldi ve önlemler konusunda hiçbir somut adım atmadı, aynı duyarsızlığı hala sürdürüyor. Kuraklığın en çok etkilediği ürünlerin başında buğday geliyor. Türkiye genelinde buğday üretiminin yüzde 20-30 oranında azalması bekleniyor. Hem kuraklık hem de 30 Mart gecesi yaşanan büyük don felaketi nedeniyle düşen tarımsal üretim, ürün fiyatlarını artırarak gıda enflasyonunu körükleyecek.

Kuraklığın etkisi tarımla sınırlı kalmayacak hidroelektrik santrallerdeki elektrik üretimini düşürerek enerji de sıkıntıya yol açacak. Özellikle İstanbul, Ankara, Bursa, Konya gibi büyük kentlerde de içme suyu sıkıntısı yaşanması bekleniyor. Doğal yaşamın her alanını tehdit eden kuraklığa karşı bütüncül bir yaklaşımla gerekli önlemler alınmalıdır. Halka; tarım, sanayi vb. tüm su kullanıcılarına kuraklık olayının olası etkileri ve kuraklıkla mücadele ve bilinçli su kullanımı yöntem ve teknikleri anlatılmalıdır. Türkiye su yönetimini planlamalıdır. Tarım, sanayi ve evlerdeki su kullanımı birbirine entegre edilmelidir. Şehir içme ve kullanma suyu stratejileri ve eylem planları en az 40-50 yıllık olmak üzere uzun vadeli olarak oluşturulmalıdır. Şehir atık suları arındırılarak peyzaj alanlarının sulamasında kullanılmalıdır.

Türkiye bu yıl eşi görülmemiş bir kuraklık felaketi ile karşı karşıya Kuraklık, don felaketi ve önümüzdeki dönemde beklenen aşırı sıcakların etkisiyle tarım sektöründe felaket kapıya dayanmış durumda Buna karşı duyarsız davranan hükümet gerekli önlemleri almıyor. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü verilerine göre 1 Ekim 2013 - 31 Mart 2014 tarihleri arasında kümülâtif yağışlar, genel olarak normalin altında kaldı. Kümülâtif bazda yağışlarda normale göre yüzde 28,1; geçen Su Yılına göre ise yüzde 37.5 azalma gözlendi. Umut Nisan-Mayıs yağışlarına bağlansa da uzmanlara göre, tohumun büyüyebilmesi için gereken su bahar değil kış yağmurlarından karşılanıyor. Yani 2013 yılından 2014'e devreden şiddetli meteorolojik kuraklık bu yıl kaçınılmaz olarak Türkiye'yi derinden etkileyecek."

Bu gelişmelerden özellikle Güney ve Doğu Marmara, Kuzey Ege, İç Anadolu, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu'nun batısı ile Orta ve Doğu Akdeniz'de; yani Türkiye'nin büyük bölümünde tarımın bu ciddi biçimde etkilendiğini vurgulayan Oran, "Bu bölgelerde önemli tarımsal rekolte düşüşleri ve ekonomik kayıplar ortaya çıkacak. Bu felaketin ağır bir faturası olacak. Bu faturayı başta üreticiler olmak üzere tüketiciye kadar olan zincirdeki tüccar, sanayici, ihracatçı vb. herkes ödeyecek. Kuraklık tarım, gıda, başka olmak üzere tüm ekonomiyi olumsuz etkileyecek, bunun çevreye, sağlığa olumsuz etkileri olacak" dedi.

-"HÜKÜMETİN GÜNDEMİNDE BİLE YER ALMADI"-

Oran, kuraklığın etkisinin tarımla sınırlı kalmayacağını ifade ederek şöyle devam etti:

"Kuraklığın etkisi tarımla da sınırlı kalmayacak; hidroelektrik santrallerdeki elektrik üretimini düşürerek enerji alanında da soruna yol açacak. Özellikle İstanbul, Ankara, Bursa, Konya gibi büyük kentlerde de içme suyu sıkıntısı yaşanması bekleniyor. Kuraklık, insan yaşamı ve sağlığını, sosyoekonomik ve ekolojik sistemleri doğrudan ya da dolaylı olarak ciddi biçimde olumsuz etkileyecek bir tehdit. Bu tehlikeye karşı hükümet tarafından ciddi tek bir adım atılmadı. Hükümet yerel seçimler öncesinde, yaklaşan bu felaketi görmezden geldi, konunun gündeme getirilmesini bile istemedi.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, tarımsal kuraklıktan endişe ettiklerini açıklarken, buna karşı halkı 'yağmur duasına' çağırdı. Eker, 'Dua edelim, yağmur ve rahmet eksilmesin. Bereketiyle gelsin. Ama endişe ediyoruz. Şu anda tarımsal kuraklıkla ilgili bunu söyleyebilirim. Yağmur gelirse büyük ölçüde rahatlarız' sözleriyle, hükümet olarak bu konudaki acizliklerini ortaya koydu.

Muhtemelen mutat uygulama kapsamında üreticilere kredi borcunu erteleme şeklinde bir uygulamaya gidilecek. Yani kuraklık tarımı yakıp kavurduktan sonra, il bazında oluşturulacak komisyonların yapacağı hasar tespiti çalışmasına göre zararı yüzde 30'u aşan üreticinin kredi borcu bir yıl süreyle ertelenecek. Yani her şey olup bittikten sonra Ama bu önlemler yaraları sarmaya yetmeyecek.

Kuraklık endişesi büyürken, üreticiler bir de 30 Mart gecesi yaşanan don felaketi ile yurt çapında ağır bir darbe yedi. Don felaketi nedeniyle özellikle Malatya ve bölgesindeki üreticilerin geçim kaynağı ve aynı zamanda en önemli bir ihraç ürünü olan kayısı da ağır zarar oluştu. Dünya kuru kayısı ihracatının yüzde 80'ninden fazlasını Türkiye yapıyor.

Özellikle Doğu Karadeniz bölgesi ekonomisinin iki ana direği olan fındık ve çay da don felaketinden büyük zarar gördü. Fındık üretiminde ve ihracatında dünyada ilk sırada yer alan Türkiye yılda 600-700 bin ton kabuklu fındık üretiyor ve bunun yaklaşık yüzde 80'ini ihraç ediyor. Karadeniz'de az sayıda üreticinin alternatif ürün olarak tarımını yaptığı kivide de don nedeniyle büyük zarar meydana geldi. Bu gelişmeler Karadeniz Bölgesi tarımsal üretiminde bu yıl büyük bir kayıp yaşanacağını gösteriyor.

Marmara ve Karadeniz bölgesinin yanı sıra bazı İç Anadolu illerinde önemli bir geçim kaynağı olan meyvecilik de don felaketinden ağır darbe yedi. Ekonomisinde meyveciliğin önemli yer tuttuğu bu bölge ve iller bu yıl ciddi kayıp yaşayacak.

-"ÇİFTÇİYİ YALNIZ BIRAKTI"-

Don felaketinin seçimden önce değil de tam da seçimin olduğu gece yaşanması ayrı bir talihsizlik Seçimde kırsal kesimden ciddi oranda oy alan AKP, don felaketine maruz kalan çiftçiyi kaderiyle baş başa bıraktı. Bu felaket seçimden belli bir süre önce yaşansaydı hükümet oy kaygısıyla, bir şekilde üreticilere destek yönünde bazı adımlar atmak zorunda kalacaktı. Ancak AKP seçimde çiftçinin oyunu aldıktan sonra, bu konuda bir önlem alma gereği duymadı.

Bu yıl Türkiye gibi tarımı ve ekonomisi kuraklığın etkisinde olan ABD'de devlet üreticiye anında destek oldu. Başkan Obama, California'da kuraklıktan etkilenen çiftçileri ziyaret ederek ilk aşama olarak 173 milyon dolarlık destek paketi açıkladı. Bu destek, çiftçi üretime devam etsin diye verildi. Kuraklık için çiftçiye yapılan destek nedeniyle ABD tarım krizi yaşamıyor.

Türkiye'de ise çiftçiler kuraklığın etkilerini tam olarak tahmin edemediği için hangi ürünleri ekeceklerine karar veremediler. Çiftçilerin üretime devam edip etmemesi hükümetin umurunda bile değil. Hükümet üretimi teşvik etmek ve geliştirmek yerine ithalatla durumu kurtarmaya çalışıyor. Çiftçiler zarar ettikleri için üretimden vazgeçiyor, 3 milyon hektardan fazla arazi ekilmiyor; yanlış tarım politikaları nedeniyle Türkiye beş yıldır buğday ithal ediyor.

AKP iktidarı döneminde izlenen ekonomi politikalarının bir sonucu olarak girdi ve ürün fiyatları arasındaki makasın aleyhte açılması nedeniyle tarım ve hayvancılıkla geçinen kesimin geçim koşulları zorlaştı. Ürün-girdi paritesi bozuldu; çiftçi sattığı ürünün parasıyla üretim için gerekli girdileri satın alamaz hale geldi. Bunun da etkisiyle 2002-2013 döneminde hububat ve diğer bitkisel ürünlerde işlenen toplam tarım alanı 3.3 milyon hektar azalarak 23.9 milyon hektardan 20.5 milyon hektara geriledi. Uzun ömürlü bitkiler de dâhil edildiğinde toplam alan 3 milyon hektara yakın azalmayla 23.8 milyon hektara düştü."

-"BUĞDAY ÜRETİMİ BU YIL YÜZDE 20-30 DÜŞECEK"-

Kuraklığın en çok etkilediği ürünlerin başında buğdayın geldiğine vurgu yapan Oran, "Türkiye genelinde buğday üretiminin yüzde 20-30 oranında azalması bekleniyor. Bu da buğday fiyatının yükselmesi ve ithalata başvurulması anlamına geliyor. Ekim-Kasım döneminde köklerinin serinde olması, izleyen dönemde kar örtüsü altında kalması gereken buğday, arpa gibi hububatlarda, bu koşullar yaşanmadığı için ciddi bir verim kaybı yaşanacak. Bundan sonra düzenli yağış olsa bile mevsiminde yağmur olmadığı için hububatta ciddi üretim düşüşü bekleniyor" dedi.

Kuraklığın sadece hububat değil, sebze ve meyve üreticilerini de vuracağını iddia eden Oran, şu konulara dikkat çekti:

"Kuraklık ve don felaketinin faturası çok ağır olacak. Sadece çiftçi-üretici değil, esnaftan, tüccara, sanayiciden tüketiciye kadar herkes bu ağır faturayı paylaşacak. Dondan zarar gören ürünlerin önemli bölümü Türkiye'nin dünyada söz sahibi olduğu geleneksel tarım ürünleri. Aynı zamanda üretildikleri bölgelerdeki üreticinin temel geçim kaynağı ve hem bölge hem ülke ekonomisinde önemli bir ağırlığa sahip Hem kuraklık hem de don felaketi nedeniyle düşen tarımsal üretim, ürün fiyatlarını artıracak ve bu da kaçınılmaz olarak gıda enflasyonunu körükleyecek.

Kış aylarında yeterli yağış olmaması nedeniyle son on yılın en kurak dönemini yaşayan Türkiye'de büyük şehirlerin içme suyu temini de tehlike sınırına yaklaşıyor. Özellikle 15 milyona yakın nüfusu ile dev bir metropol olan İstanbul'da bu yaz su kesintileri olabileceği belirtiliyor. İstanbul'un barajlarındaki doluluk oranı hızla aşağı düşüyor. Bir yıl önce yüzde 91.2 oranıyla en yüksek seviyeye ulaşan İstanbul barajlarındaki doluluk oranı izleyen dönemden itibaren düşüşe geçerek yüzde 30'lara inmiş durumda. Başkent Ankara'daki barajlarda da doluluk oranı da yaklaşık aynı düzeylerde... Ankara'nın ana içme suyu kaynağı olan Çamlıdere'de oran sadece yüzde 35."