Hakkari'de Maden İhracatına "Terör" Darbesi

NECAT HASAR - Hakkari'de terör saldırıları nedeniyle sınır kapılarının geçici olarak hizmet verememesi bölgede maden ihracatını durma noktasına getirdi.

Hakkari'nin üretim ve ticaretteki cazibesini arttıran Türkiye- İran sınırındaki Esendere Sınır Kapısı ve Türkiye- Irak sınırındaki Üzümlü Sınır Kapısı'nın PKK'nın bölgedeki saldırıları dolayısıyla geçici olarak kapatılması kentte ekonomiyi olumsuz etkiledi.

Olaylar, cazip teşviklerle kente yatırım yapmayı planlayan yatırımcıların projelerini askıya almasına sebep olurken, sermaye göçüne de yol açtı.

Hakkari Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri Fikret Keskin, AA muhabirine, Esendere ve Üzümlü sınır kapılarından, Çözüm Süreci'nde ciddi ihracat yapıldığını anlattı.

Hakkari'nin geçen yıl Doğu Anadolu bölgesindeki 14 il içerisinde ihracatta ilk sırada bulunduğuna vurgu yapan Keskin, temmuz ayından sonra bölgede artan terör olayları dolayısıyla birinciliği kaybettiklerini, ihracatın durma noktasına geldiğini söyledi.

Kentin ihracatında madencilik sektörünün büyük bir paya sahip olduğunu ifade eden Keskin, şöyle devam etti:

"Dünyanın en büyük çinko maden yatakları Hakkari'dedir. Bu madenleri biz İran'a ihraç ediyorduk. Çukurca ilçemizden Irak'a bir sınır kapısı (Üzümlü) açıldı. Bu bizim 40-50 yıllık hayalimizdi, beklentimizdi. Ciddi ekonomik değerler ve katkılar bekliyorduk. Çünkü çok kısa sürede, iki saatte Irak'a geçmek gibi bir şansımız vardı. Bu vesileyle iş adamlarımızı davet edecektik. Hakkari'de mikro tesisler açtırmak için iş adamlarına çağrılarımız olacaktı, ciddi beklentilerimiz vardı."

Keskin, 50 yıllık hayallerinin 2,5 ay sürdüğünü belirterek, "Türkiye İhracatçılar Meclisinin (TİM) verilerine göre 2014 yılının ilk 10 ayında toplam ihracat rakamı 348.1 milyon dolardan 2015 yılının eylül ayında 175.1 milyon dolara geriledi. İhracatta en büyük paya sahip madencilik sektöründe ise 2014 yılı Eylül ayı itibarıyla 12,5 milyon dolar olan ihracatımız 2015 yılı Eylül ayında 946 bin dolara gerileyerek bitme seviyesine geldi. Güzel de bir başlangıç olmuştu ama çatışma sürecinin yeniden başlaması bizim bu değerlerimizi ortadan kaldırdı" dedi.

Son 3 aydır ihracat yapılamıyor

Çözüm Süreci'nde ihracat rakamlarının arttığına dikkati çeken Keskin, özellikle Esendere Sınır Kapısı'ndan yüzde 65 çinko ve çeşitli madenler olmak üzere ciddi ihracat yapıldığını vurguladı.

Keskin, ihracatın istihdama da önemli katkı sağladığını aktararak, şunları söyledi:

"Maden ihraç eden sadece iki firmada 200'e yakın insan çalışıyordu. Bunların tümü şu an işsiz kaldı. Bunun ailelere katkısını düşünürsek belki 3-4 bin insana ekmek veren bir sektördü. Fakat son 3 aydır arkadaşlarımız ihracat yapamadığı gibi ocaklarına, ofislerine kilit vurdu. Maden firmalarımızın İran başta olmak üzere diğer ülkelerle yaptığı sözleşmeler askıya alınmış durumda. Bu konuda Ticaret Odası Başkanımız ve bölge başkanlarıyla gerekli görüşmeleri yaptı. Fakat herhangi bir gelişme olmadığı için beklemedeyiz."

Kentte sosyal yaşam ve ekonominin de durma noktasına geldiğine değinen Keskin, esnafın durumunun olaylardan sonra tamamen kötüleştiğine işaret etti.

Keskin, "Şu an banka kredileri ve borçlarıyla boğuşuyorlar. Karşılıksız çekler ve senetler artı. Artık nakit olmadan esnafımız güveni sağlayamıyor. Şu an Hakkari'de 3G ve mobil internet çalışmıyor. Esnafların kredi kartı pos cihazları çalışmıyor ve bunlarla birlikte çok sıkıntılar var. Terör Hakkari'de ekonomiyi bitirdi. Hakkari'de şu an insanlar sadece gıda ihtiyaçlarını ve zaruri ihtiyaçlarını alabiliyor. Onun dışında bütün esnafın durumu kötü. Biz üyelerimizden oda aidatlarını alamadığımız için 4 aydır personelimize maaş ödeyemedik" diye konuştu.

Keskin, barış ortamının ekonomiyi canlandıracağına dikkati çekerek, çatışmaların biran önce bitmesini istedi.