Kaçak Kayıp Bahanesi ile Güneydoğu Karanlığa Mahkum Ediliyor'

Diyarbakır Elektrik Mühindesleri Odası, bölgede sık sık yaşanan elektrik kesintilerine tepki gösterip, kaçak, kayıp bahane edilerek Güneydoğ'nun karanlığa mahkum edildiğini açıkladı. Odanın Başkan Yardımcısı Armanc Eşin, pahalı elektrik kullanımının tek sebebinin Güneydoğu illerindeki kayıp ve kaçak olduğu gibi bir algı yaratılmaya çalışıldığını bunun haksız yargı ve karalama politikası ile halklar arasında ayrışma ve toplumsal kutuplaşmalara neden olduğunu söyledi.

Diyarbakır Elektrik Mühendisleri Odası bölgede sık sık yaşanan elektrik kesintileriyle ilgili basın toplantısı düzenledi. Odanın Başkan Yardımcısı Armanc Eşin, Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Şırnak, Siirt ve Batman illerini kapsayan Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş'nin (DEDAŞ) 2013 yılında özelleştirilmesi sonucunda Güneydoğu'nun karanlığa mahkum edildiğini, bölgedeki elektrik enerjisi sorunlarının çözümü de kar politikalarının insafına terk edildiğini söyledi. Dağıtım şebekesindeki sorunları gidermek için altyapı yatırımı yapmak yerine, kayıp ve kaçak kullanımını gerekçe göstererek, planlı düzenli ve sürekli elektrik kesintileri uygulandığını söyleyen Eşin, sahibinin onayı alınmadan yapılan sayaç değişimlerine itiraz edilmesi durumunda, uzun süreli elektrik kesintileri yapılarak bu aboneler ayrıca cezalandırıldığını ifade etti.

Eşin, özellikle konutların yer aldığı bölgelerde kayıp ve kaçak elektrik kullanımı bahane edilerek yapılan kesintilerin halkı çileden çıkardığını, yer yer kitlesel protestolara yol açtığını, aynı bahane ile bir bölgenin tamamının saatlerce elektriksiz bırakıldığını belirterek, şöyle konuştuGAP kapsamındaki sulama kanallarının tamamlanamaması nedeniyle bölgedeki sulamanın büyük bir bölümü kuyulardan pompalar vasıtasıyla yapılmaktadır. Bu pompalar sık sık devreye girip çıktıkları için çok büyük demeraj akımları çekerek, şebekenin kapasitesini zorlamakta, büyük dalgalanmalara sebep olmaktadır. DEDAŞ'ın bu tesislerde bulunması gereken ve reaktif güç salınımlarını önleyici kompanzasyon tesislerini denetlememesi nedeniyle bu olumsuzluk zincirleme etkiyle iletim şebekelerine yansımakta ve arıza bölgeye yayılmaktadır. Bu arızaların gerçekleşmesini önleyici denetimleri yapmamakta, bu sorunu gidermek üzere gerekli trafo merkezleri ve dağıtım hatları gibi şebekedeki alt yapı çalışmalarını da yapmamaktadır. Elektrik kesintilerinin yanı sıra, oluşan bu gerilim dalgalanmaları nedeniyle özellikle Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa illerinde elektrikli araç gereçler zarar görmekte ve tüketiciler büyük bir ekonomik kayba uğramaktadır. Bu gibi nedenlerden dolayı kaliteli ve sürekli enerji alamadıkları için çiftçiler de mağdur olmaktadırlar. Ayrıca destekleme almak amacıyla Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) kayıt yaptıran çiftçilerin; kuyusu, trafosu ve abonesi olsun ya da olmasın, kaçak elektrik kullandıkları varsayılarak destekleme primleri ödenmemektedir. Bu uygulama, Bakanlar Kurulunun elektrik borcu olan çiftçiye destekleme ödemesinin yapılmayacağına dair aldığı karar üzerine başlatılmıştır. Bu uygulamanın DEDAŞ kamu elindeyken yapılmayıp özelleştirme sonrası devreye sokulması dikkat çekicidir. Eşin, kaçak elektrik kullanımının önlenmesinin, kitlelerin mağdur edilmesi ile değil, dar gelirli yoksul halk kesimine sosyal devlet ilkesi gereğince aylık 250 kilowat saate kadar enerjinin bedelsiz verilmesi ile sağlanabileceğini ifade etti.

Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Oda Başkanı Ahmet Sormaz ise, sık sık yaşanan kesintileri art niyetli bir girişim olarak değerlendirdiklerini ifade ederek, Kesintiler özelleştirmeden önceye göre kat kat daha fazladır. Sayas değiştirilmesini kabul etmeyen köylülerin elektrikleri kesiliyor. Bu kesintiler bir cezalanhdırma yöhntemi olarak kullanılıyor. Şu anda mecliste konuşulan torba yasalarına Hükümet, DEDAŞ'ı rahatlatacak ve kaçak kayıp konusunda destek verecek bir düzenlemeyi de ekleyebilir diye düşünüyorum. Devlet, çiftçiye nasıl destekleme primi veriyorsa dar gelirli ailelere de sosyal devlet olmanın gereği belli bir miktar enerjiyi bedelsiz vermelidirdiye konuştu.