Perakende Ticaret Tasarısı Komisyon'da

Alışveriş merkezlerine ilişkin düzenlemeyi de içeren Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı'nın, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'ndaki görüşmelerinde, TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken'in, tasarının mevcut haliyle bu gece içinde kabul edilmesini arzu ettiklerini söylemesine, iktidar ve muhalefet milletvekilleri tepki gösterdi.

Görüşmelerde söz alan Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, tasarının tamamının, esnaf ve sanatkarın lehine düzenlemeleri içerdiğini, sermaye lehine bir düzenlemenin bulunmadığını ifade etti.

Alışveriş merkezlerinin, yapılaşmalarını artık neredeyse tamamlamış durumda olduklarına dikkati çeken Canikli, sektörün yüzde 43'ünü alışveriş merkezleri, yüzde 57'sini diğer esnafın oluşturduğunu, esnafın dimdik ayakta olduğunu kaydetti.

-Alışveriş merkezlerine ruhsat tartışması

Tasarının, alışveriş merkezlerine ruhsat verilmesine ilişkin düzenlemeyi içeren maddesi, uzun süre tartışıldı. Muhalefet milletvekilleri, alışveriş merkezlerinin yapı ruhsatları ile ilgili olarak, alışveriş merkezinin yapılacağı yerdeki sivil toplum kuruluşlarının görüşlerinin alınması talep ederken, Canikli, üst meslek kuruluşlarının görüşünün alınmasının daha sağlıklı olacağını söyledi.

Söz konusu düzenleme, kabul edilen önergeyle, "üst meslek kuruluşları" olarak değiştirildi.

-TESK Genel Başkanı Palandöken'e tepki

Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, tasarıyı desteklediklerini ve mevcut haliyle, daha fazla vakit kaybedilmeden kabul edilmesini arzuladıklarını söyledi. Palandöken, "Sayın milletvekilleri bizleri korumaya çalışıyor. Korurken de yasanın çıkması bir taraftan engelleniyor. Bu meselenin bu şekliyle neticelenmesini arzu ediyoruz. Bütün milletvekillerine teşekkür ediyorum ama diyorum ki bu yasayı bir an evvel bu gece bağlayalım" diye konuştu.

Komisyon Başkanı Halil Mazıcıoğlu da "Sayın Palandöken, 'Bu işi çok irdeleyerek zaten bu kanunun çıkmasını istemeyen ekibe güç vermeyelim' demek istiyor. Bunu muhalefeti ile iktidarı ile tüm milletvekillerimize tekrar hatırlatmak istiyorum" dedi.

Bunun üzerine söz alan CHP İzmir Milletvekili Mehmet Ali Susam, amaçlarının esnaf ve sanatkarları korumak olduğunu, bu nedenle tasarı üzerinde değişiklik önergeleri verdiklerini söyledi. Susam, Palandöken'e "Ancak öyle görünüyor ki siz aranızda anlaşmışsınız" diyerek, hazırladıkları önergeleri geri çekeceklerini ifade etti.

MHP Kütahya Milletvekili Alim Işık da Susam'ın tepkisine katıldığını belirterek,  "(Hiç konuşmayalım, bu şekilde kanunun çıkaralım) derseniz, buna saygı duyarım ama yapmayın, bu kanun hepimizi etkileyecek. Üzerinde daha fazla çalışmalıyız. Ancak esnaf kuruluşlarını tatmin edecekse, kabul ederiz, elimizi kaldırır indiririz. Ama bu tasarının bu şekilde kabul edilmesine gönlümüz de razı olmaz" diye konuştu.

AK Parti İstanbul Milletvekili Ünal Kacır da "Millet bize 'kanun yapın' diyor, 'Bir gecede kanun yapın' demiyor. Görüşlerimizi ortaya koymalıyız. 'Oylayın, geçin' diyorsanız o zaman kanunu siz yapın, biz niye yapıyoruz? Vebali var bu işin. Birileri bundan ezilecekse, verdiğin oyun da vermediğin oyun da vebali var" dedi.

-"Bu, parlamenter sistemin iflasıdır"

AK Parti İstanbul Milletvekili Metin Külünk ise tasarının hızlı bir şekilde komisyondan geçirilmesi talebinin üzüntü verici olduğunu belirterek, şunları söyledi:

"Az önceden bu yana üzüntüyle izliyorum. Parlamenter sistemin iflasının bir kez daha tescil olduğu bir an yaşıyoruz. Milletin iradesinin ifadesi olan milletvekilleri, önüne gelen yasayı bir an evvel onaylayıp geçmek durumuyla başbaşa. Üzüntü verici. Gerekirse çatır çatır kavga edeceğiz, biz neden buradayız? Madem ki TESK'in Başkanı ihtiyaç duymuyor milletin iradesine, buyursun yapsınlar. Bize neden ihtiyaç var? Kusura bakmayın, ben burada oturuyorsam düşüncemi söyleyeceğim. Hem de özgürce söyleyeceğim. Özgür ruhumun gerektirdiği gibi söyleyeceğim. Parti disiplinime de uyarım. Ne hükümetimi kenarda bırakırım ne de arkasında durduğum tasarıyı. Ama tasarıya katkı sağlama hakkım da ayakta durmalı. Yarın da öbür gün de çalışalım gerekirse.

Buraya bir marketçi, kasap getirelim, bakkal getirelim. Canı yananı getirelim. Bıçağın saplandığı adamı getirelim. AVM'lerdeki iş yerlerini de getirelim buraya. Gelsinler konuşsunlar. Bu yasa, bizim sokağa çıktığımızda ki iktidar partisi milletvekili olarak söylüyorum, karşımıza çıkacak bir yasa. Esnaf bana bunu soracak. Ben yasa yapıcıysam, benim yaptığım yasada benim iradem olacak.

Bu parlamenter sistemin de iflasıdır. Çünkü bu yasanın hazırlanışında biz milletvekilleri olarak hazırlamıyoruz. Tasarıyı, önümüze geleni konuşuyoruz. Ama bunda da hiç olmazsa çatır çatır düşüncelerimizi söyleyelim."

Yeniden söz alan Palandöken ise tasarıdaki düzenlemeleri çok uzun süre bekledikleri için aceleci davrandıklarını, zamanın esnaf için çok önemli olduğunu belirterek, "Biraz acelecilik ettiğim için özür diliyorum" dedi.

-Alışveriş merkezlerinde alkollü içki satışı tartışması

CHP'li Susam, ibadethanelere, okullara 100 metre mesafede olan küçük işletmelere alkol satışı yasağı uygulandığını, ancak tasarıda alışveriş merkezleri için bu zorunluluğun uygulanmayacağını ifade etti. Susam, sıra büyük işletmelere gelince, iktidarın bu konularda da muafiyet sağladığını savundu.

Gümrük ve Ticaret Bakanı Canikli ise alışveriş merkezlerine ibadet yeri açma zorunluluğu getirdiklerini, bu muafiyeti uygulamamaları halinde bütün alışveriş merkezlerinin kapatılması gerekeceğini söyledi. Canikli ayrıca, "ibadethane" ile "ibadet yeri" arasında fark olduğunu, alışveriş merkezlerinde "ibadet yeri" bulundurma zorunluluğu getirdiklerini belirterek, "Küçük bir bakkalda bir seccadenin serildiği yer de ibadet yeridir" dedi.

Nurettin Canikli, söz konusu maddenin tasarıdan çıkarılması halinde de bir şey değişmeyeceğini, kanunun "ibadethane" kavramını kullandığını ancak alışveriş merkezlerindeki "ibadethane" değil, "ibadet yeri" olması nedeniyle zaten bu kapsama girmediğini ifade etti.

Söz konusu madde tasarıdan çıkarıldı.

Canikli, tasarı üzerinde 18 saat süren görüşmeleri değerlendirirken, "Tasarı komisyonda adeta moleküllerine ayrılarak ele alındı" dedi.

- TBMM