2017 Yılı Para ve Kur Politikası

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca (TCMB), zorunlu karşılıkların Türk lirası olarak tutulan kısmına 1 Ocak 2017'den itibaren ödenecek faiz/nema oranı, Banka tarafından bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 400 baz puan eksiği olarak belirlendi.

Bankanın internet sitesinde yayınlanan 2017 Yılı Para ve Kur Politikası metnine göre, Türk lirası likidite yönetiminde etkinliği ve öngörülebilirliği artırmak amacıyla 3 Haziran'dan itibaren miktar ihalesi yöntemiyle sağlanan bir hafta vadeli repo fonlamasına ilişkin günlük ihale tutarının belirlenmesinde, toplam haftalık vadeli fonlama stokunun haftanın günlerine dengeli dağıtılması yöntemi benimsendi.

Kesin alım ihalelerine yıl sonuna kadar devam edilmesine karar verilerek nominal 9 milyar lira olan açık piyasa işlemleri portföy büyüklüğü 14 milyar liraya çıkarıldı ve Gün İçi Limit (GİL) imkanının komisyon oranı milyonda 48'den milyonda 10'a düşürüldü.

Bu yılın ağustos ve eylül aylarında Türk lirası zorunlu karşılık oranlarının tüm vade dilimleri için toplamda 100 baz puan indirilmesiyle sisteme yaklaşık 2,3 milyar lira likidite sağlandı. Finansal kuruluşlar tarafından Banka nezdinde Türk lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara ödenen faiz/nema oranlarının belirlenme yöntemi değiştirildi ve bütün kuruluşlara aynı orandan faiz ödenmesine karar verildi. Bu çerçevede, zorunlu karşılıkların Türk lirası olarak tutulan kısmına 1 Ocak 2017'den itibaren ödenecek faiz/nema oranı Banka tarafından bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 400 baz puan eksiği olarak belirlendi.

Geçen yıl başlayan Merkez Bankası nezdinde gerçekleştirilen TL işlemlerin teminat koşullarının sadeleştirilmesine ve şeffaflaştırılmasına yönelik teknik çalışmalar kapsamında Merkez Bankası teminat koşulları çerçevesi 2017'de teminat döviz depolarına ilişkin olarak limitler, 7 Ocak'ta yapılan değişiklikle 3,6 milyar dolar ve 1,8 milyar avro, 6 Haziran 2016'da yapılan değişiklikle ise 5 milyar dolar ve 1,8 milyar avro olarak belirlendi.

Döviz depolarının teminata verilmesi imkanıyla ilgili uygulama, bankaların piyasa ile yaptıkları kur takası (swap) işlemlerine alternatif bir uygulama işlevi görerek bankaların piyasa ile yaptıkları kur takası ihtiyacının azalmasına katkı sağladı. Kur takası işlemlerine bir alternatif olarak teminata döviz depo kabul edilmesinin, finansal stres dönemlerinde artan korunma maliyetleri sonucu gecelik kur takası işlemleri ile BIST gecelik işlem faizleri arasında izlenen ayrışmayı sınırlayıcı etkisi oldu.

Merkez Bankasının teminat döviz depo uygulaması, kısa vadeli kur takası işlemlerinin Merkez Bankası üzerinden ikame edilmesine olanak tanıyarak bankaların likidite yönetimlerine ve parasal aktarım mekanizmasının etkinliğine katkıda bulundu.

Finansal piyasaların etkin işleyişinin sürdürülmesi amacıyla 17 Temmuz'da alınan tedbirler çerçevesinde Türk lirası depo işlemleri ile bankalara limitsiz likidite sağlandı, GİL imkanının komisyon oranı sıfır olarak uygulandı ve Türk lirası likidite sağlamak amacıyla bankalara limitsiz teminat döviz depo tesis edebilme imkanı tanındı.

Teminat döviz deposu işlemlerinde 6 Ekim'de limit uygulamasına yeniden dönülerek banka bazında teminat döviz depo limitleri, 17 Temmuz öncesi limitlerin 4 katı olarak belirlendi ve 11 Kasım'dan itibaren uygulanmaya başlandı. 30 Kasım itibarıyla teminat döviz depo limitleri dolar için 20 milyar ve avro için 7,2 milyar oldu. Belirlenen limitler bilanço büyüklükleri esas alınarak 52 bankaya dağıtıldı.

Bir hafta vadeli gün içi repo ihalesi açılabilecek

2017 yılında TCMB likidite politikası ve yönetimine ilişkin operasyonel çerçeve kapsamında, sadeleşme sürecinde Banka temel fonlama aracının 1 hafta vadeli repo işlemleri olması hedefleniyor. Gerek duyulmayan günlerde ihale açılmayabilecekken koşulların gerektirmesi durumunda, vadesi 91 günü aşmayacak şekilde geleneksel yöntemle repo ihaleleri açılabilecek. Gerekli görülmesi durumunda TL depo satım ihaleleri düzenlenebilecek. Gerekli görülmesi halinde geleneksel ihale yöntemiyle bir hafta vadeli "Gün İçi Repo İhalesi" açılabilecek. Söz konusu ihalelere verilebilecek toplam teklif miktarı ilan edilen ihale tutarıyla sınırlı olacak. Katılımcılar, Hazine

Müsteşarlığı Varlık Kiralama Şirketi (HMVKŞ) tarafından ihraç edilen TL cinsi kira sertifikası karşılığında kotasyon yöntemiyle gerçekleştirilen gecelik vadeli repo imkanından yararlanabilecek. DİBS ve/veya HMVKŞ tarafından ihraç edilen TL cinsi kira sertifikası karşılığında gerçekleştirilen Geç Likidite Penceresi (GLP) Repo uygulamasına devam edilecek.

TCMB, BIST Repo-Ters Repo Pazarı ve Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarında faiz koridoru dahilindeki gecelik vadeli faiz oranlarını günlük olarak ilan etmeye devam edecek. TCMB, bünyesindeki Bankalararası Para Piyasasında gecelik vadede borçlanma ve borç verme faiz oranlarını ilan etmeye devam edecek. Bankalar ihtiyaç duymaları halinde limitleri ile sınırlı olmak üzere teminatları karşılığında TCMB borç verme faiz oranından borçlanabilecek, likidite fazlalığı oluşması halinde ise limitsiz olarak TCMB borçlanma faiz oranından TCMB'ye TL borç verebilecek. TCMB, mevcut uygulamada olduğu gibi GLP borçlanma ve borç verme faiz oranlarını ilan etmeye devam edecek. Bankalar, bu çerçevede TCMB'den teminat karşılığı olmak üzere limitsiz olarak borçlanabilecek ya da TCMB'ye borç verebilecek. TCMB, likidite operasyonlarına ilişkin bilgi ve sonuçlarını veri dağıtım firmaları aracılığıyla ilan etmeye devam edecek.

TCMB, her türlü likidite durumunu dikkate alarak BIST Repo-Ters Repo Pazarı ve Bankalararası Repo-Ters Repo Pazarı'ndaki faiz oranlarını kontrol edebilmesi, sistemin fonlama ihtiyacını yönetebilmesi, likidite yönetimi araç çeşitliliğini ve operasyonel esnekliğini koruyabilmesi için teknik nedenlerle açık piyasa işlemleri portföyünde yeterli miktarda DİBS veya HMVKŞ tarafından ihraç edilen TL cinsi kira sertifikası bulunduracak.

Bu kapsamda TCMB açık piyasa işlemleri portföyünde bulunan kıymetlerin nominal 1,4 milyar liralık kısmının vadesinin 2017 yılında gelmesi nedeniyle 2016 yılı için nominal 14 milyar lira olarak belirlenen açık piyasa işlemleri portföy büyüklüğünün artırılarak ilave alım seçeneği saklı kalmak kaydıyla 2017 yılında 15 milyar lira olarak belirlenmesini, söz konusu kıymetlerin 2017'de uygun görülen aylarda ilgili ayın ilk iş günü saat 10.00'da veri dağıtım firmaları aracılığıyla ilan edilecek DİBS veya kira sertifikalarıyla yenilenmesi, alım ihalelerinin pazartesi, çarşamba ve/veya cuma günleri bir iş günü sonrası valörlü gerçekleştirilmesini, her bir ihale tutarının nominal en fazla 150 milyon lira olması, ihalelere ilişkin diğer hususlarda mevcut düzenlemelerin geçerli olmasıyla gerektiğinde her türlü değişikliğin yapılabilmesini planlıyor.

(Sürecek)