Çin'de Emlak Yükselişini Sürdürüyor

SEMRA ORKAN -  Xian Jiaotong Liverpool Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Göncü, Çin'de emlak piyasasının gelecek dönemde yükseliş trendinde kalacağını belirterek, "Emlak piyasasının hareketlenmesi büyümedeki yavaşlamanın durulması olarak da algılanabilir. Bu hareketlenmenin Ağustos ve Eylülde de devam etmesi emlak arzı ile yeni projelerin hızlanmasını beraberinde getirir" dedi.

AA muhabirine Çin emlak sektöründe yaşanan gelişmeleri değerlendiren Göncü, Çin İstatistik Bürosu'nun düzenlediği emlak piyasası anketine göre, 70 şehirden 63'ünde temmuz ayında ortalama emlak fiyatlarının bir önceki aya göre arttığını belirterek, Şanghay, Pekin ve Guangzhou gibi büyük şehirlerde fiyatlardaki artışın devam ettiğini söyledi.

Çin Merkez Bankası'nın önceki yıllara göre daha sıkı bir para politikası uyguladığını, bunu sağlamak için mortgage kredi şartlarının zorlaştırıldığını hatta birçok büyük şehirde emlak satışlarına ve kredi kullanımına ciddi kısıtlamalar getirdiğini hatırlatan Göncü,  sıkı para ve mali politikaların gevşemesinin son zamanlarda emlak piyasasını hareketlendirdiğini dile getirdi.

Göncü, 2013 başında ekonomi yönetiminin büyümeyi yavaşlatmakta kararlı olduğunu, ancak büyümedeki yavaşlamanın beklenenden hızlı gerçekleşmesi ve Amerikan Merkez Bankası'nın (Fed) para politikasını sıkılaştıracağını açıklamasının Çin yönetiminin tekrar büyümeye odaklanmasına sebep olduğunu kaydetti.

Para politikasında gevşeme sinyallerine, hükümetin harcamaları ve altyapı yatırımlarını hızlandırması eklenince emlak piyasasında belirsizlik nedeniyle düşen işlem hacminin tekrardan yükselmeye başladığına vurgu yapan Göncü, "Emlak piyasasının önümüzdeki aylarda genel olarak yükseliş trendinde kalması bekleniyor. Bunun esas sebebi büyümeyi destekleyici mali ve para politikalarının muhtemelen 2013 sonuna kadar da bu şekilde ve hatta artarak devam edecek olması. Özellikle, Çin hükümeti kalkınmada geri kalmış olan batı şehirlerindeki altyapı yatırımlarını artırma kararı aldı. Ekonomik refah açısından Çin'in doğusu ve batısı arasında ciddi bir fark oluşmuş durumda. Bu nedenle batıdaki şehirlerde devlet yatırımları hızlanıyor" diye konuştu.

- "Çin'deki emlak piyasasının sağlıklı bir yapıya kavuşması için reformlar gerekiyor"

Göncü, Çin hükümetinin gelecek dönemde batı bölgesi için yeni bir yatırım ve teşvik paketi açıklayacağını belirterek, bu paketin içinde yeni altyapı projeleri, sağlık sektörü yatırımları ve yeni imar projeleri olacağını kaydetti.

Çin'de 2013'ün ilk yarısında en yüksek büyümeyi batı bölgelerindeki Guiyang, Xining ve Kuming şehirlerinin sağladığını aktaran Göncü, şöyle konuştu:

"Guizhou, Qinghai ve Yunnan eyaletlerinde olan bu şehirler aslında Çin'in büyümede önceliği artık yatırıma doymuş olan doğu bölgeleri yerine batı bölgelerine kaydırdığını gösteriyor. Ancak kalkınmadaki bu farkın kapanması için daha uzun yıllara ihtiyaç var. Çin'de büyüme, tasarruf ve para politikaları ilişkisine bakıldığında emlak piyasasının hareketlenmesi büyümedeki yavaşlamanın durulması olarak da algılanabilir. Bu hareketlenmenin ağustos ve eylülde de devam etmesi emlak arzı ile yeni projelerin hızlanmasını beraberinde getirir. Büyümenin yüzde 7,5 seviyesinde gerçekleşmesini isteyen hükümetin, bir süre daha emlak piyasasındaki bu hareketlenmeden rahatsız olmayacağı düşünülüyor."

Göncü, Şanghay ve Pekin gibi şehirlerdeki emlak fiyatlarının bu şehirlerde yaşayan insanların ortalama gelirlerine göre çok yüksek olmasının orta sınıfın tüketim gücünü düşürdüğüne vurgu yaparak, "Tüketime dayalı büyüme modeline geçilmesi için emlak fiyatlarının ortalama gelire oranla daha makul seviyelere gelmesi ve insanların gelirlerinin daha büyük bir kısmının tüketime yönlendiriliyor olması gerekiyor. Bu nedenle Çin'deki emlak piyasasının sağlıklı bir yapıya kavuşması için reformlar ve uzun zaman gerekli" şeklinde konuştu.

"Emlak piyasasındaki fiyat artışı 2013 ikinci yarısında ilk yarıya oranla daha fazla olacak"

Göncü, eyaletlerin borç stoku ve bunun sürdürülebilirliğinin emlak sektörünü yakından ilgilendirdiğini belirterek, biriken eyalet borçlarının ülkenin en büyük ekonomik problemi olarak görüldüğünü, Pekin hükümetinin son zamanlarda büyümeyi ve likiditeyi teşvik edici politikalara tekrar yönelmesinin eyaletlerin borçlarının hafifletilmesi sürecini desteklediğini söyledi.

Çin ekonomi yönetiminin, eyaletlerin en önemli gelir kalemi olan arazi satışlarının  finansman olanaklarının zorlaşmasıyla  krize dönüşmesini engellemek için emlak piyasasının tekrardan toparlanmasına müsaade ettiğini anlatan Göncü, bu durumun tekrardan arazi satışlarının artmasına yol açacağını ve arazi fiyatlarının yükselmesiyle eyaletlerin gelirini artırmasına olanak sağlayacağını kaydetti.

Göncü, öncelikle hükümetin büyümede  yüzde 7,5 hedefine ulaşmak için likiditeyi ve yatırımları artırmasının, emlak piyasasında fiyatların yükselmesine ve ertelenmiş olan talebin gerçekleşmesiyle işlem hacminin artmasına sebep olduğunu belirterek, "Fed politikaları nedeniyle piyasalarda oynaklığın artması, eyaletlerin çok borçlu ve riskli durumda olması, finans sistemi ile bankaları zorluyor" dedi.

Gelecek dönemde ekonomi yönetiminin para ve mali politikalarında 2013 ilk yarısına göre daha gevşek davranacağını vurgulayan Göncü, bu kısmi politika değişikliği sebebiyle emlak piyasasındaki fiyat artışının 2013'ün ikinci yarısında ilk yarıya oranla daha fazla olacağını ve piyasada satış hacminin yükseleceğini dile getirdi.

Göncü, "Fed ne kadar çok sıkılaştırırsa Çin ekonomi yönetiminin o kadar gevşemeye gitmeye meyilli olacağını" belirterek, Fed'den sıkılaştırma yönünde gelecek olan negatif etkilerin iç piyasadaki yeni yatırımlarla ve parasal gevşemeyle ikame edileceğini ve 2013 için büyümenin yüzde 7,5 civarında tutulacağını sözlerine ekledi. - İstanbul