Türk Şirketleri Nükleer İşinde Olacak

GÖKSEL YILDIRIM -  Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) ve Limak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir, Türkiye'de kurulma hazırlıkları yapılan nükleer santrallerin Türk ortağı olacağına inandığını belirterek, "Belki üçüncü nükleer santrali yalnız Türkler de yapabilir, bir Türk ortaklığı da bu işi yapabilir. Türk enerji şirketleri, Türkiye'de nükleer santral yatırımı yapabilecek duruma geldiler. 3. nükleer santrali Türk enerji şirketlerinin yapmasını arzularım, yapabiliriz de" dedi.

Özdemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, özelleştirilmesi planlanan kamuya ait elektrik üretim santrallerine yönelik değerlendirmelerde bulundu.

ELDER üyelerinin Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde dağıtım hizmetini üstlenirken aynı zamanda önemli enerji üreticileri olduklarına işaret eden Özdemir, üretim, dağıtım, perakende ve toptan satış düşünüldüğünde ELDER üyelerinin pazarın yüzde 60'ını oluşturduğuna dikkati çekti.

Elektrik üretiminde hala kamunun çok ciddi bir ağırlığı olduğunu vurgulayan Özdemir, "Kamu 16 bin megavatlık kurulu güce sahip. Dağıtım ve tedarikte özel sektör pazarın çok büyük bir kısmına hakim. Üretim özelleştirmeleriyle birlikte ELDER'i oluşturan şirketler de pozisyon alacaklar. Şirketlerin halen lisanslanmış ve inşa aşamasında çok sayıda projeleri de bulunuyor" diye konuştu.

3. nükleer santral

"Nükleer enerjinin Türkiye için olmazsa olmaz olduğu" değerlendirmesinde bulunan Özdemir, 2023 hedeflerine bakıldığında Türkiye'nin 500 milyar kWh'lik elektrik üretimini yakalaması gerektiğini söyledi.

Bu üretimin yüzde 25'inin yenilenebilir enerji kaynaklarından, yüzde 25'inin kömürden, yüzde 25'inin doğal gazdan, geriye kalan yüzde 25'in de nükleer enerjiden sağlanması gerektiğine inandığını dile getiren Özdemir, "Eğer bu enerji hedefi doğruysa ki olacağına da biz inanıyoruz. Onun için bu rakamlara ulaşıldığında Türkiye'nin başka bir çaresi yok. 2 nükleer santral kurması gerekeceği gibi üçüncüsünü de konuşması gerektiğine inanıyorum" dedi.

ELDER üyelerinin mevcut 240-250 milyar kWh elektrik üretiminde önemli katkısı olduğunu ve bunun giderek arttığını ifade eden Özdemir, 3. nükleer santral konusunda şu değerlendirmelerde bulundu:

"İlk nükleer santrali Akkuyu'da Rus şirketi kuruyor ve inanıyorum ki önümüzdeki dönemde bir Türk ortağı olacak. İkinci nükleer santralin de Türk ortağı olabilir. Belki üçüncü nükleer santrali yalnız Türkler de yapabilir, bir Türk ortaklığı da bu işi yapabilir. Türkiye artık o noktaya geldi. Türk enerji şirketleri, Türkiye'de nükleer santral yatırımı yapabilecek duruma geldiler. Bunu açıkça söyleyebiliriz. O bilgi ve birikimleri enerji şirketlerinin artık var. Dünya ile ilişkilerimiz de her geçen gün artmakta. 3. nükleer santrali Türk enerji şirketlerinin yapmasını arzularım, yapabiliriz de."

İşveren sendikası yıl sonunda tamam

Nihat Özdemir, ELDER üyelerinin işveren sendikası kurma yönünde çabalarının da sürdüğünü söyledi.

Enerji sektörünün genelinde faaliyet gösteren bir işveren sendikası kurulması üzerinde hassasiyetle durduklarını dile getiren Özdemir, "Altyapısı tamamlandı, sene sonuna kadar geniş katılımlı bir yapıda faaliyete geçmesini hedefliyoruz" dedi.

Döviz kurunun şirketlere etkisi

Döviz kurundaki artışın şirketlere etkisine ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Özdemir, dağıtımları alırken devlete dolar ödediklerini ve dolar finansmanı yaptıklarını, buna karşılık gelirlerinin lira cinsinden olduğunu ifade etti.

Dağıtım ihaleleri yapıldığında doların 1,80-1,82 lira seviyesinde olduğuna işaret eden Özdemir, FED açıklamalarının ardından doların 2 lira civarına geldiğini anımsattı.

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın, "doların yıl sonunda 1,92, önümüzdeki yıl da 1,80 lira düzeyine gerileyebileceğine" yönelik açıklamaları olduğunu belirten Özdemir, şöyle konuştu:

"1,80-1,82 liranın üstü bize ilave bir yük getirmektedir ama şu anda gelen yük rahatsız edici bir boyutta değildir. Bu işletmeler 8-10 yıllık finansman modelleriyle alınmıştır. Kazançlarımız lira olduğu için finansman modellerine bir miktar yük gelmiştir ama şu an için ölçülebilir, hesaplanabilir sınırlar içindedir bu. Daha fazla arttığı zaman kesinlikle bu sistemi rahatsız eder."

"EPİAŞ gecikmemeli"

Enerji ve elektrik sektöründe serbest bir platform oluşturmak amacıyla kurulacak enerji borsası ve Enerji Piyasaları İşletme AŞ'ye (EPİAŞ) yönelik yönetmelik ve ana sözleşmenin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulundan geçtiğini ifade eden Özdemir, şunları kaydetti:

"Şirketin kuruluşu biraz sarktı ama bir sıkıntı yok. Kısa bir gecikme var bürokrasiden dolayı ama tamamlanıyor büyük bir engelin olduğunu zannetmiyorum.

Son olarak şirkette özel sektörün payı yüzde 40'a çıktı, özel sektöre ağırlık verilecek. Merkezin neresi olacağına ilişkin belirsizlik son güne kadar devam edecek gibi görünüyor. Bu siyasi otoritenin vereceği bir karar olacak. Bu karar, Türkiye'nin önümüzdeki günlerdeki projeksiyonuna göre verilecektir. EPİAŞ geç kalınmadan kurulmalı. Özel sektörün payının artması da memnuniyet verici. EPİAŞ'ın yürütücüsünün özel sektör olması gerektiğini söylüyoruz. Özel sektörün yanında da devlet otoritesi olmadır. Şu andaki modeli beğeniyor ve destekliyoruz."

"Avrupalılar enerji borsasıyla yakından ilgileniyor"

Bu konuda uluslararası deneyimlerden yararlandıklarını ve işbirliği olanakları aradıklarını anlatan Özdemir, son olarak görüştükleri Avrupa Enerji Borsası yetkililerinden Avrupa'daki uygulamaları dinlediklerini söyledi.

Avrupalı yetkililerin Türkiye'deki borsayla ciddi biçimde ilgilendiğini vurgulayan Özdemir, şöyle konuştu:

"İşin içinde olmak, danışmanlık vermek istiyorlar. Teknoloji sağlayıcısı olmak, Nasdaq'la devam eden görüşmelere katkı sağlamak istiyorlar.

Görüşmemizde özel sektörün Avrupa Enerji Borsası'ndaki rolünü anlattılar. Geçirdikleri deneyimleri, handikapları, yanlışlarını paylaştılar ki aynı hatalar tekrar edilmesin. Bundan sonra borsayla ELDER olarak görüşmeye devam edeceğiz. Çok büyük bir birikimleri var. Başta eğitim olmak üzere belli konularda işbirliği arayışlarımız var. Deneyimlerini eğitim öncelikli olarak Türkiye'ye taşıma hedefindeyiz. Aslında bir niyet anlaşması imzalanması yaklaşımımız vardı, taslakta da anlaştık, onların yönetim kurulundan geçirilerek imzalanmasını bekliyoruz." - Ankara