5 Kuşaktan Çanak- Çömlek Kralı

NEVŞEHİR'in Avanos ilçesinde bilinen 5 kuşaktan gelen ata mesleğini sürdüren, Güray Tüysüz (52), imalatın yanı sıra ülkedeki tüm üniversitelerin güzel sanatlar bölümüne heykel, çanak-çömlek yapımı için özel paketler halinde kil satıyor.

Nevşehir'in kilden yapılan çanak ve çömleğiyle ünlü Avanos ilçesinde Güray Tüysüz, 5 kuşaktır süregelen ata mesleğini büyüttü. Tüysüz, dedelerinden kalma küçük atölyeyi, şimdilerde 4 bin metrekarelik atölye ve çömlek müzesine taşımanın gururunu yaşıyor. 200'e yakın atölyenin bulunduğu Avanos'ta çanakçılar-çömlekçiler kralı olarak tanınan Güray Tüysüz, ünlü halk ozanı Seyrani'nin Kızılırmağın iki yakasında yer alan Avanos için "Kör de bilir Avanos'un yolunu, çanak çömlek kırığından bellidir" sözüne atıfta bulunuyor. İmalatın yanı sıra ülkedeki tüm üniversitelerin güzel sanatlar bölümüne heykel, çanak-çömlek yapımı için özel paketler halinde kil satışı da yapan Tüysüz, "Çamur insanın stresini alır, ömrünü uzatıyor" dedi. Kızılırmak'ın usul usul aktığı zamanlarda ırmak yataklarından yumuşak ve killi toprakların yüzyıllardır usta ellerin maharetiyle dedelerden kalma tezgahlarının başında, çark denilen ve ayakla döndürülen tezgah üzerinde şekillendiğine dikkat çeken Güray Tüysüz, şöyle konuştu:

"Kızılırmak ve ilçedeki dağlardan alınan toprak, önce çamura, sonra çarklarda usta ellerde testiler çıkar, bardaklar, saksılar, vazolar, şekerlikler çıkar. Çamur, ustasının elinde şekillenerek geleneksel yöntemlerle birer sanat eserine dönüşür. Biz, babalarımızdan onlar da dedelerinden bellemişlerdir ustalığı. Eskiler çömlekçi olmayana, çanak çömlek yapmayana kız vermezlermiş diye de söylenilir durur. Belki payı vardır ustalaşmakta bu söyleyişin de değme sanatçılara taş çıkartan çömlek ustalarının. Ben bu işi bilinen ve 1800'lü yıllara kadar giden çömlekçiliği babam Yusuf'tan, o da babası Mustafa'dan, dedesi Yusuf'tan ve dedesinin dedesi Halil Ağa'dan öğrenmiş. Daha öncesini bilemiyoruz. Burada yüzyıllarda çömlek ve seramik yapılıyor. Herkesin en iyi geçim kaynağı çömlekçilikti. Dolayısıyla elinde sanatı olanlara daha rahat kız veriyorlardı. Çamur insanın vücudundaki bütün negatif enerjiyi alıyor. Yani rahatlıyorsunuz. Çok gergin olduğumuzda ya toprakta yalın ayak yürüyüp ya da çamurla uğraşarak rahatlayabiliriz. Atölyemize gelen her çocuk, burada çömlek yapmasını öğrenebiliyor. Onların tezgahları elektrikli daha rahat yapabiliyorlar. Çok mutlu oluyorlar. Giderken de yaptıklarını götürüyorlar. Yaklaşık 5 bin yıldır Avanos'ta çanak, çömlek yapılıyor. Bu toprağı Avanos'un civarındaki dağlardan elde ediyoruz. Baharda çok yağmur yağdığı zaman 3-4 tane dağdan gelen sel de Kızılırmak'daki toprağı nehrin kenarına bırakıyor. Biz onları da alıp kullanıyoruz." - Nevşehir