Büyük Computer New York

New York mistik bir şehir değildir. Sürprizlere açık olduğunu söylemek hayli zordur. Her şey öylesine planlanmıştır ki adapte olmanız sanıldığından daha kolaydır.

DÜŞÜNME VE ÇOK ÇALIŞBu şehir sanki büyük bir compüter tarafından tasarlanmış ve her şeyin yeri bir bilgisayar oyununda yerlerine konmuştur. Düşünmeyen ama çok çalışan insanlara ihtiyaç vardır. Farklı bir bakışa ya da farklı bir açıya gerekte yoktur, ihtiyaçta…

New York siyahidir, New York Yahudidir. ya da Hintlidir, Hispaniktir, Türk'dür, Yunandır, Uzak Doğuludur. New York her yerlidir, herkesindir, dünyanındır. Tam bir Empair State'dir. Yani bütün dünyanın renklerini kendinden toplamıştır ama yine de siyah beyaz bir kenttir.Hiç mistik bir şehir değildir. Gizemli de değildir. Süprizlere açık olduğunu söylemekte bir hayli zordur. Daha önce keşfettiğinizden daha farklı keşfedilecek yeni bir taraf bulamazsınız. Evet etkileyici, hatta korkutucudur. Dev binaları, insanın üzerine direnemediği bir baskı kurar ama o kadar. Her yeni kent gibi pozitivisttir. Derinliği yani ruhu yoktur. Yaşanarak, birikerek kurulmuş değil kurularak yaşanmaya başlanmış bir kenttir bu nedenle Turşucuzade çıkmazı'nı, Agah Efendi Caddesi'ni asla bulamazsınız burada. Caddeleri numaralanmış, sokakları rakamlardan ibarettir. İnsanlar burada birbirlerini çok kolay bulur. Buluşmak için söyledikleri cümleler aşağı yukarı aynıdır. Falan numaralı cadde ile filan numaralı caddenin kesiştiği yerde; 6. Ave'nin sonundaki Dancin Dunat'da ya da Subway'da.Sanki büyük bir computer tarafından tasarlanmış, sokakları, caddeleri, evleri numaralanmış, parkı nerede, ağacı nerede, McDonald's'ı, yiyecek yerleri vs. nerede hep belli olan bir sahne gibidir. Bu koca şehre ilk defa gelenler ya da burada yeni yaşamaya başlayanlar bile kolayca adapte olabilir. Kaç saat çalışırsan yaşamana yetecek para kazanabileceğin, yanlış yere arabanı park edersen ne kadar ceza alacağın, kırmızı ışıkta geçersen başına nelerin geleceği, saat kaçta yola çıkarsan trafiğe yakalanacağın ya da Brooklyn'e gidecek metronun ne zaman o istasyondan geçeceği bellidir. Bu şehirde yaşayabilmek için sadece belirli şeyleri bilmek yeterlidir. Çünkü öylesine planlanmış bir çarktır ki, belirli şeyleri bilmeniz halinde sizi kolayca içine alacaktır. Buraya adapte olması sanıldığından da kolaydır.

Bütün renklerin toplandığı siyah-beyaz bir kenttir New York.

HAYATIN YARISI YER ALTINDA GEÇERNew York'da yerin altı da yerin üstü kadar hareketli ve renklidir. Kentin her yerini sarmış metro hatları milyonlarca insanı yeraltında bir hayata mecbur ediyor. Çünkü Büyük Compüter böyle tasarlamıştır. Tıpkı diğer her şeyi düşünüp tasarladığı gibi. Burada süprizlere çok az yer vardır. Öyle ki elektrikle ateşlenen bir ocakta yemek pişirirken elektrik kesilirse ev sahibi kadın şöyle der 'Hay Allah akşama yemek yok. Çünkü ocağı ateşleyecek elektrik yok'. Bir kibrit alıp ocağı ateşlemek aklına gelmez.

NEW YORK'UN TEK GİZEMİDenebilir ki bu koca şehirde tek gizemli şey 11 Eylül hadisesidir. Bu olaydan büyük compüterin ne kadar bilgisi var diye sormadan edemiyor insan.Yazı ve Fotoğraflar Mehmet KamışZaman Gazetesi Genel Yayın Yönetmen Yardımcısı