Duterte'den Çin'e Güney Çin Denizi Eleştirisi

Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, Çin'in, Güney Çin Denizi'nde oluşturduğu yapay adalar üzerindeki hava sahasında hak talep etmesinin "yanlış" olduğunu söyledi.

Duterte, başkent Manila'da aralarında ABD'nin Filipinler Büyükelçisi Sung Kim'in de olduğu diplomatlara ve iş dünyasından liderlere yaptığı konuşmada, Çin'in, geçen hafta Güney Çin Denizi'ndeki yapay adalar yakınında devriye gezen Filipinler askeri uçağını uyarmasına tepki gösterdi.

Çin'in, ihtilaflara neden olan sulardaki iddialarını sürdürdüğünden bahseden Duterte, "Umarım Çin tavrını yumuşatır. Çin ile aramızın bozulmasını istemem." dedi.

Pekin yönetiminin, olası çatışmalardan kaçınmak için diğer ülkelere, bu bölgelerden ayrılmalarını söylememesini isteyen Duterte, "İnsan yapımı bir ada inşa edip bu yapay adaların üzerindeki hava sahasının kendinize ait olduğunu söyleyemezsiniz. Bu yanlış çünkü bu sular uluslararası sular olarak görülüyor." ifadesini kullandı.

Duterte, "zararsız geçiş hakkının güvence altına alındığını ve açık denizlerde seyretmek için herhangi bir izin almaya gerek olmadığını" da sözlerine ekledi.

Filipinler hükümeti, geçen ayın sonunda, Güney Çin Denizi'nde Pekin yönetiminin kontrolündeki ihtilaflı Spartly Takımadaları çevresinde Filipinler ordusuna ait uçak ve gemilere bu yılın başından beri en az 46 telsiz uyarısı yapıldığını belirterek, Çin topraklarına izinsiz yaklaşım uyarısı yapılan söz konusu mesajlar hakkındaki rahatsızlığını Çinli muhataplarına iki kez iletmişti.

Güney Çin Denizi sorunu

Çin, 1947'de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı bölgenin yüzde 80'i üzerinde hak iddiasında bulunuyor.

Güney Çin Denizi'nde oluşturduğu yapay adalar üzerine askeri üs ve tesisler inşa ederek ihtilaflı sularda konumunu güçlendirmeye çalışan Pekin yönetimi, yer altı kaynakları açısından zengin bölgede başta Filipinler olmak üzere Vietnam, Bruney ve Malezya'nın da aralarında bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor.

Pekin yönetiminin, Güney Çin Denizi'ndeki adalara üs inşa ederek egemenlik hakkı iddiasına bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.

Bölgede kendini savunma hakkını uluslararası hukuka göre kullandığını öne süren ve askeri tesisler inşa eden Çin'in, Nanşa (Spratly) adalar grubunda Subi Resifi (Cubiciao), Fiery Cross Resifi (Yongşudao), Mischief Resifi (Meciciao) adlı yapay adaları, Şişa (Paracel) adalar grubundaki Moody (Yongşingdao) adasında da askeri ve sivil kullanım amaçlı uçak pistleri bulunuyor.

Uluslararası kamuoyunda Paracel ve Spratly olarak bilinen takımadalar, Vietnam tarafından Hoang sa ve Truong Sa, Çin tarafından ise Şişa ve Nanşa Çundao olarak adlandırılıyor.