Duvar İnşaatında Kullanılan Asırlık Top Mermileri

- Çanakkale Savaşları'nın yaşandığı Gelibolu Yarımadası'ndaki Conkbayırı'nın eteklerindeki Büyük Anafarta köyünde, yaklaşık 90 yıllık eski bir fabrika binasının duvarı örülürken kullanılan savaşlardan kalma boş top mermileri ile kovanlar, dikkat çekiyor- Bazı evlerin girişlerinde anahtarların bırakılabilmesi için duvarın içine yerleştirilen top mermisi kovanlarının da olduğu köyde, onlarca mermi ve kovan ile savaşlardan kalma çeşitli objelerin sergilendiği bir müze de bulunuyor- Müzenin kurucusu Gündoğan: "Duvardaki mermileri görenler o dönemleri daha iyi anlayabiliyor" ZAFER AKPINAR - Çanakkale Savaşları'nın yaşandığı Gelibolu Yarımadası'ndaki Conkbayırı'nın eteklerinde yer alan Büyük Anafarta köyünde, yaklaşık 80 yıllık eski bir fabrika binasının duvarı örülürken yerleştirilen boş top mermileri ve kovanlar, bölgeye gelen turistlerin ilgisini çekiyor. AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, çetin çatışmaların yaşandığı Conkbayırı'na yakın olması nedeniyle top mermilerinin isabet etmesi sonucu hemen hemen yapıların tamamının yıkıldığı Büyük Anafarta'nın neredeyse tümü, 1915 muharebelerinden sonra yenilendi.Cephenin eteklerinde bulunması sebebiyle savaşlardan sonra civarında çok sayıda top ve tüfek mermisi bulunan köy, her ne kadar yenilense de halen dönemin izlerini taşıyor.Genellikle müzelerde rastlanan boş top mermileri ile kovanlar, köy meydanında yaklaşık 90 yıl önce inşa edilen, zeytinyağı ve pamuk üretimi yapıldıktan sonra uzun yıllardır harabe şeklindeki bir fabrikanın duvarında görülüyor.- Savaştan sonra boş mermi ve kovanlar geçim kaynağı olmuşKöyde özel bir müze kuran çiftçi Özay Gündoğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Çanakkale Savaşları'nın en çetin çatışmalarından birinin yaşandığı Conkbayırı'nın eteklerindeki köylerinin yakınlarında Anafartalar Grup Komutanı Mustafa Kemal'in karargah kurduğunu söyledi.Mustafa Kemal'in cepheye buradan gelip gittiğini anlatan Gündoğan, cepheye yakınlığı nedeniyle köylerinin büyük zarar gördüğünü ifade etti.Savaştan sonra sağ kalanların yaşamlarını devam ettirmek için çareyi boş mermi ve kovanları toplamakta bulduğunu dile getiren Gündoğan, şunları kaydetti: "Ben Çanakkale Savaşları'na giden 27. Alay askerlerinden Hasan Koç'un torunuyum. Dedelerimizden ve büyüklerimizden dinlediğimiz kadarıyla savaştan hemen sonra adım attığın yerde boş top mermileri ve kovanlar bulunuyor. Sağ kalanlar cephelerden, civardan bunları toplayıp hurdaya satarak az biraz gelir elde edip en azından karınlarını doyuruyorlar. İşte o dönemlerde yaklaşık 90 yıl önce yapılan bir duvarı örülürken nereden akıllarına geldiyse bu top mermisi ve kovanları kullanıyorlar. Müzelerde kayıt altına alınan bu kalıntılar, duvarda duruyor. Belki de o dönemde ne kadar büyük bir savaş yaşandığını, her yerde top mermilerinin bulunduğunu anlatmak istediler ama şu bir gerçek ki duvardaki mermileri görenler o dönemleri daha iyi anlayabiliyor."- Köye gelenlere farklı anlatılıyorKöye rehbersiz gelen turistlere duvardaki mermilerin farklı anlatıldığını belirten Gündoğan, "Buraya gelenler hep bir hikaye bekliyor. Savaşlarda duvarlara isabet edip patlamayan mermiler olarak anlatılıyor. Bunu duyup inananlar, hatta ağlayanlar oluyor. Mermilerin ucu cepheye bakıyor, bunu kimse bilmiyor. Ayrıca bazı evlerin girişlerinde kapı kenarına duvarların içine yerleştirilmiş anahtarların bırakılabildiği top mermisi kovanları da bulunuyor" dedi.Gündoğan, müzesini kurmaya ve eşyaları toplamaya 1980'de başladığını anlatarak, bölgedeki izinli 4 özel müzeden birisinin kendisine ait olduğunu, her birinin bakanlıkça kayıt altına alındığını söyledi.- Müzede İngilizlerin asırlık el arabası bile varDedelerinin anısını yaşatma adına böyle bir çalışmaya giriştiğini ifade eden Gündoğan, şunları kaydetti: "Müzeyi gezenler 100 yıl önce yaşananlara dair bir bilgiyi edinmiş hatta o dönemlere kısa bir yolculuk yapmış oluyorlar. Türk ve yabancı askerlere ait yüzlerce eşya var. Bir İngilize ait içinde küçük bir parça saçın bulunduğu madalyon, denizden çıkarılan taşlaşmış el bombası, Kur'an-ı Kerim ve İncil ile tüfekler, top mermisi ve kovanları, İngilizlerden kalma asırlık el arabası, deniz mayını gibi tarihi savaşı anlatan birçok obje ve eşya bulunuyor. Özellikle el arabasını, savaşlarda İngilizler cepheye mermi taşımada, muharebelerden sonra ise köyün inşasında bizim halkımız kullanılmış." ...