İstanbullu'nun Şehir Adabı

Esenler Belediyesi Kültür İşleri Müdürlüğü'ne bağlı Şehir Düşünce Merkezi'nin düzenlediği "Şehir Dersleri" programında Tarih ve Medeniyet Dergisi Genel Yayın Müdürü Mehmet Fatih Can, Atışalanı Anadolu Lisesi öğrencilerine " İstanbul'da Şehir Adabı"nı anlattı.

'ŞEHİR' VE 'KENT' FARKLI KAVRAMLAR

"Şehir" ve "Kent" kavramlarının farklarına dikkat çeken Mehmet Fatih Can, "Şehir, tarihin doğurduğu ve yoğurduğu bir kimliktir. Kent ise gündelik yaşamın zaruretlerinden doğmuş bir kimliktir. İstanbul, Bursa, Edirne, Konya, Paris, Viyana şehirdir. Ankara, New York, Dubai ise kenttir. Buraları şehir yapan, yazılı olmayan kaidelerinin olmasıdır, her köşesinde tarihten izlerin olmasıdır yani şehir adabının olmasıdır" diye konuştu.

ŞEHİR ADABI İSTANBULLU'DAN SORULURDU

İstanbul'da şehir adabından bahsederken İstanbul beyefendileri ve hanımefendilerini iyi bilmek gerektiğini belirten Can, "İstanbul beyefendileri ve hanımefendileri için 'Devr-i Kadim Efendisi' denirdi. Bu insanlar adabın, güngörmüşlüğün timsalidirler. Bu insanların özellikleri, medeniyetimizin de kilit anahtarıdır. Üç önemli özellikleri vardır; akl-ı selim, zevk-i selim(duru berrak bir zevk) ve kalb-i selim(durulmuş, aşmış, endişelerden arınmış) insanlardır. İstanbul beyefendileri ve hanımefendileri, bu üç tane selimin timsaliydiler. Bunlar, onların kendine has özellikleriydi. Saygılı, hürmetli, medeni, adil ve değer gören insanlardı" şeklinde konuştu.

MODADA 'BASTON' ANLAYIŞI

Şehir adabına sahip, İstanbulluların moda anlayışından da söz eden Can, "İstanbullu modayı takip eder, olduğu gibi almaz, günümüze uyarlar ve nazik bir şekilde kullanırdı. Elbiseleri her zaman temiz ve bakımlıydı. İstanbul adabında 40 yaşından önce baston taşımak ayıp sayılırdı, 40'tan sonra da baston taşımamak adapsızlıktı. Baston; güç, saltanat ve otorite alametidir" ifadelerine yer verdi.