Kızgın İnekler "Yankı"Yla Tespit Edilecek

METİN BOLAT - Konya'da bir firma, süt sığırı işletmelerinde ineklerin çiftleşme isteği gösterdiği dönem olarak ifade edilen kızgınlıklarının, zamanında ve doğru şekilde tespit edilebilmesi için "yankı" adlı takip sistemi geliştirdi.

Firma Sahibi Selim Özkök, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geliştirdikleri "yankı" sisteminde her bir ineğin kuyruk bölgesinde derinin altına, 20 yıldan daha uzun ömre sahip, 12 milimetre uzunluğunda, 2 milimetre kalınlığında çip (RFID cam etiketler) yerleştirdiklerini söyledi.

Çipler sayesinde sürüdeki ineklerin her birine tanımlama numarası verildiğini aktaran Özkök, sürüdeki "arama boğalarının" da göğüs altı bölgesine çip okuyucu bağladıklarını dile getirdi.

Kızgınlık gösteren ineğin bilgisi anında "cep"te

Özkök, her 100 inek için 1 tane kullanılan arama boğalarının, çiftleşme isteği gösteren ve "kızgın" olarak ifade edilen durumdaki inekleri bulduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Çiftleşme kabiliyeti olmayan bu arama boğaları, kızgınlık dönemindeki ineğe yaklaşarak çiftleşme için bazı davranışlar sergiliyor. Arama boğasının gösterdiği en belirgin davranış çene dayama ve aşım hareketleridir. Boğadaki çip okuyucu çene dayama hareketini ve aşım hareketini, inekteki çip sayesinde algılıyor. Ardından okunan bilgiler, yankı sistemindeki GSM modemi sayesinde, ilgilinin cep telefonuna mesaj olarak gönderiliyor. Arama boğası, o inekle çiftleşemiyor ancak biz hangi ineğin kızgınlık döneminde olduğunu kesin olarak bilebiliyoruz. Yani sistem, erkek ile dişi hayvanlara takılan çip ve çip okuyucular sayesinde tohumlanması gereken, kızgınlık dönemindeki inekleri kolayca tespit ediyor. Bu da bize zaman ve maliyetten tasarruf sağlıyor."

Sistemin, suni tohumlamayla ilgili görevlileri, cep telefonlarına gelen "TR..xxxx küpeli, y padokundaki inek kızgınlık gösteriyor" şeklindeki uyarı mesajıyla anında uyardığını anlatan Özkök, "Sistem başarısını, konusunda en etkin iki metodu birleştirmek yoluyla yapmaktadır. Bunlardan birisi RFID teknolojileri, diğeri ise en etkin kızgınlık tespit yöntemi olan arama boğası metotlarının birleştirilmesidir." dedi.

Yüksek oranda suni tohumlama başarısı

Patent aldıkları sistemin doğruluk oranının tam olduğuna değinen Özkök, sistemin sağlayacağı kolaylıklarla ilgili ise şu bilgilere yer verdi:

"Sistem, işletmelere ucuz ve doğruluk oranı yüksek bir kızgınlık takibi, bölgesel veya ulusal çapta suni tohumlama bildirim ağı, yüksek oranda suni tohumlama başarısı, ekonomik getiri, mevcut pedometrik ve diğer teknolojik sistemlerden daha yüksek oranda kızgınlık tespiti imkanı vermektedir."