Kozan'daki Baraj Faciası

İnşaat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Abdullah Bakır, Kozan'daki baraj kapağının patlaması sonucu 3 işçinin hayatını kaybetmesi, 7 kişinin de kaybolmasıyla ilgili inceleme yaptıklarını belirterek, "Baraj inşaatı tamamlanmadan gövdede su tutulmaya başlanmış olması, mansap bölgesinde işçilerin çalışmaya devam etmesi felakete davetiye çıkartmıştır" dedi.

Bakır, Gökdere Köprü Barajı inşaatında meydana gelen kazayla ilgili olarak Çukurova Gazeteciler Cemiyeti'nde düzenlenen ortak basın toplantısında, Göksu Nehri üzerinde bulunan Ergenuşağı köyü yakınlarındaki Gökdere Köprü Barajı inşaatında 24 Şubat 2012 tarihinde mekanik tünel kapağının kopması sonucunda meydana gelen iş kazasında 3 işçinin hayatını kaybettiğini, 7 işçinin ise hala kayıp olduğunu belirtti. Su yapılarının önemli mühendislik uygulamalarından olduğunu vurgulayan İnşaat Mühendisleri Odası

Adana Şube Başkanı Abdullah Bakır, yerin seçimi, havzanın su debisi, projenin buna uygun üretilmesi, doğru malzeme seçiminin önemli ve uygulamanın her aşamasının denetiminin yapılması gerektiğini kaydetti. Kazayla ilgili olarak Makina Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Hüseyin Atıcı, Elektrik Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Mehmet Mak ve şube yönetim kurulu üyelerinden oluşan heyetin 25 Şubat 2012 tarihinde baraj inşaatında teknik inceleme gerçekleştirdiklerini belirten Bakır, yapılan inceleme ve

araştırma sonucunda bazı önemli noktaları kamuoyuyla paylaşma ihtiyacı duyduklarını söyledi. Bakır açıklamasını şöyle sürdürdü:

"Gökdere Köprü Barajı'nın dolu hacminin 93 milyon metreküp olduğu, barajın su tutulmaya başlanması ve doluluk oranının 87 milyon metreküp hacme ulaşıldığında derivasyon tünelindeki mekanik kapağın su basıncına dayanamayarak koptuğu anlaşılmıştır. Baraj inşaatı tamamlanmadan gövdede su tutulmaya başlanmış olması, mansap bölgesinde işçilerin çalışmaya devam etmesi felakete davetiye çıkartmıştır. Doğru olmamıştır. Dolayısıyla barajın mansabında çalışma yapan işçiler hayatını kaybetmiştir. İşçi sağlığı ve iş

güvenliği konusunda dikkatsizlikler can ve mal kaybına yol açmıştır. Heyetimizin barajda yaptığı ön incelemede karşılaştığı sonuçlar, baraj inşaatında pek çok soru işareti taşımaktadır. Bu soruları kamuoyuyla paylaşmamız mesleki bir sorumluluk olarak görülmelidir. Kapağın kopmasına proje, denetim, uygulama veya malzeme seçiminin neden olup olmadığı ayrıntılı teknik bilirkişi raporunun sonucunda anlaşılacaktır."

Abdullah Bakır, konunun aydınlatılmasını sağlayacak önemdeki sorularını da şöyle sıraladı:

"Tünel ve derivasyon kapak projesinin maksimum su basıncına dayanıklı tasarlanmış olması gerekirdi. Proje buna uygun yapılmış mıdır? İmalatta kullanılan malzemelerin, projeye uygunluk sertifikasyonu kontrol edilmiş midir? Kapağın imalatı ve montajında kullanılan kaynak test ve muayenelerinin projeye uygunluğu kontrol edilmiş midir? Kapak yerine ilk konulduğunda yetkili kişiler tarafından gerekli kontrol ve muayeneler yapılmış mıdır? Yapılmışsa kayıt altına alınmış mıdır? Mekanik tünel kapağını

destekleyen üst eşikteki betonarme yapı elamanlarında kopma olduğu görülmüştür. Betonarme yapı elemanlarının kopmasının nedeni yüksek su basıncı mıdır, yoksa teknik şartnameye uygun olmayan beton kalitesi midir?

Barajda su tutulmaya başlandığında, kapaktan su sızıntılarının olduğu ve kum torbalarıyla önlem alınmaya çalışıldığı ifade edilmiştir. Bu denemenin fayda etmediği görüldüğü halde işçiler neden tünelin çıkış ağzında (mansabında) çalıştırılmaya devam edilmiştir? Böylesi bir yapının acil durum eylem

planında mutlaka bulunması gereken 'taşkın ve sel' riskine karşın yapılacaklar önceden planlanmış mıdır? Planlanmışsa kaza esnasında ve sonrasında bunların ne kadarı uygulanmıştır? Barajda su tutulmaya başlanmasından sonra mekanik kapağın arkasına yapılması gereken beton tıkaç, sızıntının devam etmesi nedeniyle yapılamamıştır. Sızıntının devam etmesine ve beton tıkacın yapılmamasına rağmen işçilerin hala tünelin çıkış ağzında (mansabında) çalıştırılmaya devam edilmesi, can kayıplarının bir numaralı nedeni

değil midir? Meydana gelen kaza, proje hatasından mı, uygulamadan mı, uygun olmayan malzeme seçiminden mi, denetim zaafından mı kaynaklanmıştır?" - ADANA