Kurucu Referandum Önerisi

TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu, yeni anayasa yapımında Türkiye'nin sorununun yöntem değil metin olduğunu belirterek,

"Metin yoksa neyi görüşeceksiniz-" dedi.

Meclis'te gazetecilerin, TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya'nın Anayasa için "kurucu referandum" önerisine ilişkin sorularını yanıtlayan Kuzu, her türlü fikrin söylenebileceğini ifade ederek, "Kendi içinde mantığı olan bir görüş denebilir ama bunun uygulamasına hiçbir yerde rastlamadım. Başka ülkelerde böyle bir yöntem görmedim" diye konuştu.

Kuzu, şu an Türkiye'nin sorununun olmadığını belirterek, "Türkiye'nin sorunu yöntem değildir. Türkiye'nin sorunu, Anayasa yapmada metin sorunudur. Ortada metin yok. Evvela metnin ortaya çıkması lazım. Diyelim ortada metin yok, bütün bu süreçlere evet dedik, sonuç yine sıfır" diye konuştu.

TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nun süreyi tamamlayıp bir metin ortaya çıkarmasına herkesin el birliğiyle yardımcı olması gereğine işaret eden Kuzu, şöyle konuştu:

"Zaten metin sağlıklı çıkmışsa, mevcut Anayasa çerçevesinde referanduma gider. Buna engel yok. Dört siyasi partinin evet dediği bir metnin Genel kurul'dan geçmemesi diye bir tabloyu düşünemiyorum. Ne olur- Bir ayda olmaz da iki ayda olur. Zaten oylamalar çok da seri olur, engellemeler olmaz. Belki bazı maddelerde tartışma çıkar. Ama ortada metin yok. Asıl olan metnin ortaya çıkartılmasıdır. Şu ana kadar TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu 80'den fazla maddeyi müzakere etmiş, 32 maddede anlaşma sağlanmış. Bu manada yarısı bile henüz tamamlanamamış. Kronik sorunlar da duruyor; vatandaşlık, değişmez maddeler, başlangıç metni gibi...Dolayısıyla bunlar varken, bu öneriyi biraz aceleye gelmiş gibi görüyorum. Daha sonra konuşulacak bir mesele bence bu. O noktaya gelmişse zaten mevcut yöntemlerle sonuç alınır. o noktaya gelmemişse, bu yönteme gerek yok. Metin yoksa neyi görüşeceksin- Ortada bir metin yok, o zaman bu tür iyi niyetle söylenen yaklaşımlar biraz sonuçsuz kalır. Bu bakımdan bence fikir jimnastiği bakımından bir şey demem ama uygulama konusunun tartışmaya açılması lazım. Uygulaması başka bir şey. Metin çıktıktan sonra zaten böyle bir yönteme gerek duyulmaz. Metin çıkmamışsa böyle bir yöntemin zaten karşılığı yok."

-"Literatüre çok değişik katkısı oluyor"-

Kuzu, 1982 Anayasasının değişiklikle yürürlükten kaldırılmasının da öneride yer aldığının ifade edilmesi üzerine, "İşte o boşluğu nasıl dolduracaksın- Denebilir ki 'Kanunlarla biz bu işi götürüyoruz.' Ama o kanunların dayanağı anayasa. Anayasa kalktığı zaman dayanak bulamazsınız. Belli bir süre bile olsa, bir ay bile olsa, bir memleketin anayasal yapılanmanın dışında kalması, askıya alınması, bilemiyorum... Ben böyle bir yöntem duymadım doğrusu" karşılığını verdi.

Konuyla ilgili olarak parti içinde fikir jimnastiği olup olmadığı sorusuna Kuzu, "Hayır, hayır hiç görüşülmedi bunlar. Parti içinde hiç gündeme gelmedi. Sayın İyimaya sürekli düşünen, fikir üreten Komisyon Başkanımız. Literatüre çok değişik katkıları oluyor. Bunları da değerlendirmek lazım" dedi.

Kuzu, "Kendisi de bir ilk olacağını söylüyor zaten" denilmesi üzerine,

"Uygulama şansına bu çerçevede bakmak lazım. Kaldı ki buna partilerin mutabakatla karar vermesi gerekir. Partilerden biri yok derse mutabakat bozulur. Bence biz bütün gücümüzü dörtlü komisyondan bir metin çıkarmaya yönlendirmemiz lazım. Asıl olan o" görüşünü ifade etti.

-"Makul yöntemlerle yapmamız lazım"-

Anayasanın görüşülme süreçlerinin dünyada kanunlar gibi olduğu, ancak nisaplarının farklı olduğuna dikkati çeken Kuzu, "Anayasa da kanunlar gibi görüşülüyor. Üçte bir, üçte iki çoğunluk gibi rakamlar var. Bunları bir kenara atarsak, diyelim ki basit çoğunlukla görüşüldüğünü var sayalım. Basit çoğunlukla görüşmede iktidar partisinin dediği olur sürekli. Buna muhalefet partilerinin razı gelmesi mümkün değil. O zaman nasıl olacak- Kanun gibi görüşme nisap noktasında nasıl olacak- Usulde zaten kanun gibi görüşülüyor ama nisabı nasıl çözeceksiniz, muhalefeti nasıl razı edeceksiniz- Yeni bir anayasa yapılsın hepimiz istiyoruz. Ama bunu makul yöntemlerle yapmamız lazım" diye konuştu.

Muhabir: Melda Çetiner

Yayıncı: Ali Eyvaz - TBMM