Nijerya'da Hrislam: Herkesin Hem Müslüman Hem Hıristiyan Olduğu Yer

Afrika kıtasının en kalabalık ülkelerinden biri olan Nijerya'nın Lagos kenti yakınlarındaki Oke Tude (Esaretten Kurtuluş Dağı)", eşi benzeri olmayan ve insanların merakını cezbeden dini merkezlerden biri olarak tanınıyor.

Oke Tude'de yaşayan herkes, "Hrislam" olarak bilinen öğretiye göre hem Müslüman hem de Hristiyan.

Sayıları birkaç bini bulan müritlerin evlerinde her ikisi de bulunan İncil ile Kuran, genellikle pazar günü yapılan dini törenler sırasında okunuyor.

Pazar günü ticari başkent Lagos'un yakınlarındaki Ogudu bölgesinde yer alan Oke Tude'nin genel merkezini ziyaret eden Anadolu Ajansı muhabiri, iki katlı ibadet binasını dolduran genç yaşlı müritleri izledi.

Çevredeki evlerinden ibadet yerine akın eden müritler, önce cami bölümüne gidiyor ve binayı 3, 7 ya da 21 kez tavaf ediyor. Müslümanların Suudi Arabistan'ın Mekke kentindeki Kabe'yi tavafını örnek alan müritler, kendilerini kötülüklerden kurtaracağına inandıkları dönüşlerinin ardından kıbleye dönerek dua ediyor. Daha sonra Sufi öğretilerindeki yalvarışı andıran bir törene katılıyorlar.

Ailesinde Ortodoks ve Sünni Müslümanların olduğu Abdülrahim Adejumo, AA muhabirine, "Töreni bugün ben yönetiyorum. Ancak aramızda çok daha bilgili kişiler var" diyor.

Merkezin, eşi benzeri olmayan ve fark gözetmeyen bir dinler karışımı olduğu duyarak Oke Tude'ye geldiğini, zaman içinde üst düzey bir yetkili olduğunu belirten Adejumo, "Ben de baba, oğul ve kutsal ruha inanıyorum. Bunda utanılacak bir şey yok. Biz, İslamiyet ile Hristiyanlık arasında bağdaşmayacak farklar olmadığına inanıyoruz. İhtiyacımız olan tek şey, anlayış" ifadelerini kullanıyor.

Adejumo, daha sonra tarikatın kurucusu Şamsiden Saka tarafından yönetilen Hristiyan törenine katılmak üzere üst kata çıkıyor.

Beyaz ve mavi kıyafetleri içinde Hristiyan ve Müslüman ilahileri söyleyen koro, Saka'nın gelişini haber veriyor.

Kendisini "genel gözetmen ve peygamber" olarak tanıtan Saka, ibadethanenin bitişiğindeki bir evden çıkarken yaklaşık 500 mürit saygıyla eğiliyor.

Ellerini yukarı kaldırarak kıbleye dönen Saka, 1990'da kurduğu merkezle ilgili üç kıtalık ilahiyi söyletiyor. İlahi, yerel Yoruba lehçesi ile Arapçanın karışımından oluşuyor. Saka, Kuran'dan ve İncil'den alıntılar yaparken müritler de iki kez secdeye kapanarak Müslümanlarınkine benzer dualar okuyor.

-Birlik-

Gazetecilere röportaj vermeyen Saka, tarikatın geçmişi ve amacı ile ilgili bilgi vermeleri için yardımcılarını görevlendiriyor.

Tarikat sözcülerinden Şadiat Pohula, "Oke Tude'nin Müslümanlar ve Hristiyanlar arasında uyum ve barışı yerleştirmeye çalıştığını" söylüyor.

Saka'nın 1980'li yıllarda Nijerya'daki tüm dinleri birleştirmek için yola çıktığını belirten Pohula, "Bu, insan birliği ile ilgili bir şey. İlk başlarda Oke Tude, Hristiyanlık, İslamiyet ve geleneksel inanışlardan herbalizmi birleştiriyordu. Eskiden bitkilerle insanları tedavi eden Saka'ya tüm dinlerden insanları birleştirmesi ve kavgaya son vermesi için vahiy geldi" bilgisini veriyor.

Hem İslamiyet ve hem de Hristiyanlığın semavi dinler olduğunu kabul eden müritler, yine de Hristiyanlığın kutsal üçleme öğretisi ve İslamiyet'in tek tanrıcılık ilkesi gibi birbiri ile bağdaşmayan farklılıklara da sahip.

Oke Tude'nin "resmi yorumcusu" Bello Adeşina, "tarikatın barış ve sevgiye dayandığını" anlatıyor. Adeşina, sözlerine şöyle devam ediyor:

"Kimseye ayrımcılık yapmıyoruz. İnanışı ne olursa olsun insanların birliğine inanıyoruz. Oke Tude, dinlerin karışımıdır".

-Kutsal içecek-

Tarikatta "İsa'nın Kanı", "Uyanış Otu" ve "Bağlanma Suyu" gibi içecekler farklı fiyatlara satılıyor. Oke Tude'den Adevunmi Adebimpe, farklı karışımların farklı etkileri olduğuna işaret ediyor.

Adebimpe, İsa'nın Kanı'nın insan ruhunu arıttığına, Uyanış Otu'nun ağrıyı dindirdiğine ve Bağlanma Suyu'nun ise ilerlemeye yardımcı olduğunu söylüyor.

İçeceklerin içilmeden önce Saka tarafından kutsanması gerekiyor.

İnsanların ruhsal ve dünyevi sorunlarını çözmek için geldiği Oke Tude'ye yeni katılan Victoria Opesanwo, "Buraya ailemin ve kendimin ruhsal sorunlarını çözmek için geldim."diyor. 70'li yaşlardaki Opesanwo, merkeze çocuklarının da fotoğraflarını getirdiğini, dua ederek onları ruhsal sorunlardan kurtaracağını belirtiyor.

1999'da eşini kaybettikten sonra Oke Tude'ye katılan Idayatu Scott, "Beni buraya arkadaşım getirdi. Merkeze geldiğimde bana tavaf ve dua etmemi söylediler. Bir süre sonra hayatım mucizelerle doldu" diyor.

Oke Tude'ye katıldığı için ailesinin kendisine tepki gösterdiğini kaydeden Scott, "Burada öyle mutluyum ki başkalarının ne düşündüğünü umursamıyorum" diyerek sözlerine son veriyor.

Ancak katı Hristiyanlarla  Müslümanlar, Oke Tude'yi ciddiye almıyor.

Müslüman bir öğretmen olan Tani Muhammed Tani, "Oke Tude, kıyametin işaretlerinden sadece biri. Burası, insanların zayıflığından yararlanmak isteyenlerin kurduğu bir merkezden başka bir şey değil" diyerek tepkisi dile getiriyor.

Hristiyan papaz Femi Oluwabunmi ise Oke Tude'yi insanları yanlış yönlendiren ciddiyetsiz bir grup olarak niteliyor. - Ankara