Diyarbakır'da Yıllar Önce Yıkılan Mescit Yeniden Yapıldı

HASAN NAMLI - Diyarbakır'ın fethinden sonra atanan ilk Müslüman vali Sultan Sa'sa adına yaptırılan ancak 1926'da yol genişletme çalışmaları sırasında yıktırılan mescidin yerine yenisi yapıldı.

Gazi Caddesi'nde 7 yıl önce bir iş merkezinin temel kazısı sırasında çıkan kalıntıların 632'de Diyarbakır'ın Halid Bin Velid komutasındaki İslam orduları tarafından fethinden sonra vali olarak atanan sahabe Sultan Sa'sa'nın isminin verildiği mescit olduğu belirlenirken, Vakıflar Bölge Müdürlüğü alana yeniden mescit yapılması için çalışma başlattı.

Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun izni ve ihale sürecinden sonra geçen yıl inşaatına başlanan mescit, dönemin mimari tarzı gözetilerek, temelden yükseltilen çelik kolonlarla inşa edildi.

Vakıflar Bölge Müdürü Metin Evsen AA muhabirine, alanın bir dönem çay bahçesi ve konfeksiyon dükkanı olarak kullanıldığını belirterek, "İnşaat çalışmaları tamamlanan mescidi yakın zamanda Diyanet İşleri Başkanlığına devredeceğiz. Devir işlemlerinden sonra mescit ibadet ve ziyarete açılacak" dedi.

Diyarbakır'ın ilk İslam valisinin türbe ve mescidinin 1926'da dönemin valisinin emriyle cadde genişletme çalışmaları kapsamında yıktırıldığını ifade eden Evsen, şöyle dedi:

"Mezarı ise Rızvanağa mevkisine taşınıyor. Yaptığımız çalışmalarda belediyede herhangi bir bilgi ve belgeye ulaşamadık. Eğer Sultan Sa'sa'nın mezarı bulunabilseydi iade-i itibar için eski yerine taşımak içinde girişimde bulunacaktık. Mekanın tarihi ve turistik yönden fonksiyonunu iyi icra edebilmesi için cami şeklinde dizayn ettik."

"Vefatından sonra türbe ve mescit yapılmış"

Arkeolog Alaattin Parlak ise tarihi kaynaklarda mekanın mescit olarak kullanıldığına yer verildiğini belirterek, şöyle dedi:

"Sultan Sa'sa, İslam ordusunun Diyarbakır'ı fethinden sonra 6 ay valilik yapan ilk islam valisidir. Diyarbakır fethedilirken rivayetlere göre Hz. Sa'sa'nın fetih sırasında yaralandığı ve yarasının iyileşmediğinden dolayı vefat ettiği söyleniyor. Vefatından sonra türbe ve mescit yapılmış."

Parlak, alanda kilise kalıntılarının bulunduğu iddiaları için de Diyarbakır gibi eski bir yerleşim yerinde kazılan her alanda bu türden kalıntılara rastlanabileceğini sözlerine ekledi. - Diyarbakır