Yök, Öğretim Üyesi Yetiştirmenin Esaslarını Değiştirdi

Hande İlbeyi Canca - YÖK'ün Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı'nın (ÖYP) esaslarında yaptığı değişiklikle, programa yerleştirmede dikkate alınan puan hesaplamasında ALES'in etkisi artırılırken, lisans genel not ortalamasının etkisi azaltıldı.

YÖK, üniversitelere ÖYP kapsamında atanan araştırma görevlilerine, lisansüstü eğitim yaptırmak suretiyle öğretim üyesi yetiştirilmesine ilişkin hazırlanan mevzuatta değişiklik yaptı.

Konuya ilişkin AA muhabirine açıklama yapan Çetinsaya, ÖYP'nin akademik kariyer planlayan, bilim insanı olmak için yola çıkan gençlere istedikleri yerlerde olma ve yarışa eşit şekilde katılma imkanı sağlayan bir proje olduğunu ifade etti.

Belirlenen objektif kurallara göre herkesin şeffaf bir şekilde yarışın içinde yer alabildiğini belirten Çetinsaya, bununla birlikte ÖYP'nin özellikle yeni kurulan üniversitelerin nitelikli akademisyen ihtiyacını da karşılamaya dönük bir proje olduğunu söyledi.

Anadolu üniversitelerinde öğretim üyesi olarak görevlendirilmek üzere ÖYP'ye alınan gençlere seçkin üniversitelerde yüksek lisans ve doktora yapma imkanı sunduklarını belirten Çetinsaya, proje kapsamında öğrencinin lisansüstü eğitimini alırken hem araştırma görevlisi maaşını almakta hem de yurtdışında araştırma yapmak, dil kursuna gitmek gibi ek olanaklara da sahip olduğunu söyledi.

Çetinsaya, şunları kaydetti:

"Biz bundan 6 ay kadar önce ÖYP programına katılan genç arkadaşlarımızın projeyle ilgili düşüncelerini, istek, şikayet ve yorumlarını alabileceğimiz bir forum sayfası oluşturduk. Forum yoluyla konunun muhataplarından taleplerini aldık. Yine forum üyelerinden rastgele seçtiğimiz bir grupla ÖYP konu başlığında

'Başkanla Yüz Yüze' toplantısını gerçekleştirdik. ÖYP sürecinin içinde olan arkadaşlarımızla oturduk ve süreci konuştuk. Ayrıca, rektörlüklerden konuya ilişkin görüş istedik ve üniversitelerin ÖYP temsilcileri ile üç çalıştay düzenledik. Sonuç olarak paydaşlarımızın katkı ve katılımlarıyla çalışmamızı tamamladık ve yeni usul ve esasları buna göre belirledik."

ÖYP başvurularındaki kriterlerde değişikliğe gittiklerini belirten Çetinsaya, araştırma görevlilerinin yurt dışında dil eğitimi almalarına ilişkin şartları düzenlediklerini söyledi. Yeni usul ve esaslara göre yabancı dil sınav sonucu 65 ve üzeri puan olan ÖYP araştırma görevlilerinin, istekleri halinde yabancı dil eğitimi için 6 ay süreyle yurtdışına gidebileceklerini belirten Çetinsaya, bu sürenin eskiden 3 ay olduğunu anımsattı.

Yeni düzenlemede öğrencilerin eğitim hakkını da koruduklarını vurgulayan Çetinsaya, "Gerekli şartları sağlayamayanlar ÖYP'den çıkarılsalar bile lisansüstü programlarla ilişikleri kesilmeyecek. Yani ÖYP kadrosu ile ilişik kesilmesi lisansüstü eğitimle de ilişik kesilmesi neticesini doğurmayacak. Önceden ÖYP için belirlenmiş normal öğrenim süreleri içinde eğitimlerini tamamlayamayan ya da başarısız olan ÖYP araştırma görevlilerinin kadrolarıyla ilişikleri kesilmekteydi. Ancak yeni usul ve esaslarda kişinin kadrosu ile ilişiği kesilse bile lisansüstü eğitimine devam edebilmesini sağladık" diye konuştu.

ALES'in etkisini arttırırken, lisans genel not ortalamasının etkisini azalttıklarını da kaydeden Çetinsaya, bunu da üniversitelerin not ortalamalarındaki farklılıkların oluşturabileceği adaletsizlikleri gidermek için yaptıklarını belirtti.

Çetinsaya, yeni yönetmeliği dün yayımladıklarını bildirerek, yönetmeliğin yayımlanmasıyla birlikte hem sosyal medyadaki yorumlardan hem de forum sayfamıza gelen görüşlerden beklentileri karşıladığını anladığını söyledi.

-ÖYP puanının hesaplanmasında yeni düzenleme-

Yeni mevzuata göre, her yıl Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile ÖYP araştırma görevlisi kadrolarına bu program çerçevesinde atama yapılacak kadro izin sayıları belirlenecek. Atama yapılacak araştırma görevlisi kadro izinlerinin yükseköğretim kurumlarına dağılımını YÖK yapacak.

Yükseköğretim kurumları da ÖYP kapsamında atamak istedikleri araştırma görevlisi kadrolarıyla başvuracak adaylarda aranacak lisans veya lisansüstü mezuniyet alanlarına ilişkin özel şartları belirleyip YÖK'e bildirecek. YÖK, atama yapılacak ÖYP araştırma görevlisi kadrolarını kendi resmi internet sitesinde ilan edecek.

ÖYP araştırma görevlisi kadrolarına başvurular, söz konusu internet sitesi üzerinden beyan usulüne göre yapılacak. ÖYP araştırma görevlisi kadrolarına yerleştirmeler ise YÖK tarafından ÖYP puanı esas alınarak merkezi sistemle yapılacak.

ÖYP araştırma görevlilerinin atanmaları, yabancı dil puanı 50'nin altında olanlar için 1 yıl, yabancı dil puanı 50-64 puan olanlar için ise 2 yıl süreyle yapılacak.

ÖYP puanı, araştırma görevlisi olarak atanmak üzere başvuran adayların ya da program gereğince bir ÖYP yükseköğretim kurumuna lisansüstü eğitim-öğretim görmek amacıyla başvuran ÖYP araştırma görevlilerinin lisans genel not ortalamasının yüzde 25'i ile Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavında (ALES) ilgili alanda alınan puanın yüzde 60'ı ve varsa yabancı dil puanının yüzde 15'i alınarak hesaplanacak.

Araştırma görevlisi kadrosuna atanmaya hak kazandığı halde göreve başlamayanlar, göreve başladıktan sonra istifa edenler, kendilerine avantaj sağlamak amacıyla yanlış beyan vererek ataması yapılmayanlar ile halen ÖYP araştırma görevlisi kadrosunda bulunanların yeniden ÖYP araştırma görevlisi kadrolarına başvurmaları halinde ÖYP puanları 1 yıl süreyle yüzde 10 oranında düşürülecek.

-Özel yetenek sınavının yüzde 25'i alınacak-

Yabancı dil puanı 65'in altında olan ÖYP araştırma görevlileri ÖYP puanları ve tercihleri esas alınarak merkezi yerleştirme sistemiyle YÖK'ün belirlediği yurtiçindeki yükseköğretim kurumlarına 6 ay süreyle dil eğitimi almak üzere yerleştirilecek.

Yurtiçindeki 6 aylık yabancı dil eğitimini tamamlayan ÖYP araştırma görevlileri, kadrolarının bulunduğu yükseköğretim kurumlarına dönecek. Ancak ÖYP araştırma görevlisi olarak atandığı tarihten itibaren; yabancı dil puanı halen 50'nin altında olan araştırma görevlilerinin 1 yılın sonunda, yabancı dil puanı 65'in altında olan araştırma görevlilerinin ise 2 yılın sonunda kadrolarıyla ilişikleri kesilecek.

Yabancı Dil Sınav sonucu 65 ve üzeri puan olan ÖYP araştırma görevlileri, istekleri halinde yabancı dil eğitimi için en fazla 6 ay süreyle yurtdışına gönderilecek.

Lisansüstü eğitim kontenjanlarına yerleştirmeler de adayların ÖYP puanı esas alınarak YÖK tarafından merkezi sistemle gerçekleştirilecek.

Özel yetenek sınavıyla lisansüstü eğitime öğrenci kabul eden anabilim dalları için ilgili üniversiteler özel yetenek sınavı yapacak. Değerlendirme ve yerleştirme adayların ÖYP puanının yüzde 75'i ve özel yetenek sınavının yüzde 25'i hesaplanarak yapılacak.

Öğretim üyesi yetersizliği nedeniyle açılamayan lisansüstü eğitim programlarında ÖYP kapsamında araştırma görevlisi yetiştirilmesine YÖK Yürütme Kurulu karar verecek.

Yayıncı: Ertuğrul Cingil - ANKARA