Dev Kabartmaların Gizemli Mekanı: "Adam Kayalar"

SEZGİN PANCAR - Mersin'in Erdemli ilçesinde, sarp yamaçlara milattan önce 3'üncü yüzyıl ile milattan sonra 3'üncü yüzyıl arasında yapıldığı tahmin edilen ve "Adam Kayalar" ismiyle bilinen büyük boyuttaki kabartmalar, binlerce yıldır koruduğu gizemi ve eşsiz görüntüsüyle ziyaretçilerini tarihi bir yolculuğa çıkarıyor.

Açık hava müzesi kimliğiyle öne çıkan Erdemli'nin Kızkalesi Mahallesi'ne yaklaşık 5 kilometredeki Şeytan Deresi Vadisi'nde bulunan Adam Kayalar, ilçenin en önemli arkeolojik yerlerinden biri olarak dikkati çekiyor.

Ulaşımı zor olan vadinin sarp yamaçlarına yaklaşık 250 yılda işlendiği tahmin edilen kabartmalarda, 9 niş içerisinde 11 erkek, 4 kadın, iki çocuk, bir dağ keçisi ve Roma kartalı figürleri bulunuyor. Bazı kabartmaların altındaki yazılar da aradan geçen binlerce yıla rağmen orijinalliğini koruyor.

Kabartmaların, o dönemlerde kutsal kabul edilen bölgenin ileri gelenlerine ya da komutanların ailesi ve çocuklarına yönelik minnet duygusundan yapıldığı üzerinde durulurken, Anadolu'da bu kadar kabartmanın bir arada görüldüğü başka noktanın olmadığı biliniyor.

Hem ebatlarıyla hem de ilginç yapısıyla görenleri şaşırtan kabartmalar, yerli ve yabancı turist, fotoğrafçı ve arkeologların merakını uyandırıyor.

Askerler ve ölü ziyafeti sahneleri

Mersin Kültür ve Turizm Müdürü Bahaettin Kabahasanoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, milattan önce 3'üncü yüzyıl ile milattan sonra 3'üncü yüzyıl arasında yapıldığı tahmin edilen Adam Kayalar'ın UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'nde yer alan önemli turizm merkezi Kızkalesi'ne çok yakın olduğunu ve bölgenin geçmişi hakkında da bilgi verdiğini söyledi.

Kabartmaların her birinin geçmişten önemli bulgular taşıdığını ifade eden Kabahasanoğlu, şöyle devam etti:

"Kabartmalar dağlarda, obruklarda ya da vadilerin içlerinde karşımıza çıkıyor. Nehir boyları ve kıyı tercih edilmek suretiyle başlıca iki konu üzerinde durulmuş, bunlar askerler ve ölü ziyafeti sahneleri. Ölü ziyafeti sahnelerinde ölmüş olan kişi bir yatağın üzerine uzanmış bir şekilde elinde şarap kasesi tutmakta ve yanında genellikle eşi, hizmetlisi ve asker betimlemesi bulunuyor. Asker betimlemesi ölmüş olan kişinin oğlu ya da yakın akraba çevresinden olup yönetimi devralacak kişi konumunda. Yönetim şekli teokratik-feodal ve askeri olan bölge yöneticilerinin bu mezar kabartmaları, Olba Territoriumundaki aristokrat yaşam tarzı hakkında bizlere bilgiler veriyor."

Adam Kayalar'ın, hem üst düzey yöneticilerin gömüldükleri mezarlık, hem de belli zamanlarda anma törenlerinin yapıldığı bir kült alan olarak öne çıktığını aktaran Kabahasanoğlu, şunları kaydetti:

"Biz, dünya mirasının en önemli eserlerinden biri olarak gördüğümüz Adam Kayalar'ı her milletten insanın görmesini umut ediyoruz. Adam Kayalar, Mersin'e yolunuz düştüğünde mutlaka ajandanızda olmalı. Ölü ziyafeti sahnesi, ayin sahnesi, bir adamın keçiyi bir eliyle boynuzlarından tuttuğu ve diğer eliyle üzüm salkımı taşıdığı sahne, veda sahnesi gibi sahneleri herkes görmeli. Kendisini gizemli bir yolculuğun tam ortasında bulmak isteyenleri, kabartmaları görmeye davet ediyoruz."