Ne Kadar Gizlisiniz?

Çevrimiçi herhangi bir şey yaptığınızda, birileri mutlaka sizi izliyor. ve sizi izleyenler sadece sitenin veya servisin sahipleri değil. ISP'niz, sosyal medyanız, reklam firmalarından biri veya güvenlik servisleri, siz farkında olmadan sizi takip ediyorlar. Peki bu konuda ne yapabilirsiniz?

Çevrimiçi bilgilerinizin ne kadarını istenmeyen kişilerle paylaştığınızı anlamak, sanıldığından daha kolay. Firefox için geliştirilen Lightbeam eklentisi ile neresi ile ne kadar bilgi paylaştığınızı birkaç dakika içinde öğrenebilirsiniz. Mesela, tipik bir gazete sitesinde 31 farkı site ve servise merhaba deyin: araştırma firmaları, reklam firmaları, sosyal ağlar, yazı tipi sağlayıcıları, ve yine reklam firmaları.

Tabii bu siteler mutlak bir şekilde kötü veya endişe etmemizi gerektirecek bir şey yapmıyorlar. Çok büyük çoğunluğu yalnızca kullanıcının siteye nasıl geldiğine ve hangi tarayıcıyı kullandığına bakıyor. Yine de, Facebook dışı internet kullanımınızı Facebook ile paylaşmak istemiyor, veya alışveriş sitelerinin fiyatlarını hangi sitelerden geldiğinize göre ayarlamasını istemiyorsanız, izlerinizi saklamanız çok da zor değil.

İdeal bir dünyada, tarayıcının gizli modunu kullandığınızda ve sitelerin sizi izlemesini istemediğiniz ayarını işaretlediğinizde, firmaların sizi takip etmeyi bırakması lazım. Ama maalesef internet bu şekilde işlemiyor.

Her bir sosyal medya paylaşma tuşu, her reklam, her siteye gömülmüş video sizin çevrimiçi aktiviteleriniz hakkında son derece detaylı bir resim çıkarmaya katkıda bulunuyor. Bunun olmasını istemiyorsanız, onları engellemeniz gerekecek.

En etkili engelleme araçlarından biri olan Ghostery, çok kullanılan tarayıcılar için bir eklenti olarak indirilebiliyor. Android ve iOS sürümleri de mevcut. Yükledikten sonra Ghostery, bilinen (1,900'den fazlasını biliyor) casus siteleri saptıyor ve engellemenize izin veriyor. Ne çeşit şeyleri engelleyeceğine siz karar verebiliyorsunuz, böylece, örneğin isterseniz sosyal medya paylaşım tuşlarını yerinde bırakabilirsiniz.

Ghostery yalnızca sizi "bir x ağının" izlediğini söylemiyor, aynı zamanda bu "x ağı" nın ne olduğu hakkında bilgi de sunuyor. Mesela buradan öğrendiğimize göre, Google'ın DoubleClick reklam ağı, yalnızca donanım ve tarayıcı bilgisi gibi anonim bilgileri değil, IP adresi, arama geçmişi, cihazınızın ID'si ve telefon numaranız gibi bilgileri de toplayabiliyor.

Ghostery işini çok iyi yapıyor, ama güçleri sadece internet tarayıcısıyla sınırlı. Yani diğer tür bağlantıları korumuyor ve internet bağlantınızı şifrelemiyor. Bunu yapmak için bir VPN'e ihtiyacınız var. VPN (Virtual Private Network) için ücretsiz ve basit korumadan, daha gelişmiş ve ücretli hizmetlere kadar birçok seçenek var.

En popüler ücretsiz seçeneklerden biri Hotspot Shield Free (Windows, Mac, iOS ve Android). Reklam gösterme karşılığında ücretsiz kullanım sunuyor. Ücretli sürümünde bu reklamlar yok. VPN'ler özellikle şirketinin önemli sırlarının ele geçirilmesini önlemek isteyen kullanıcılar arasında popüler.

VPN, birçok kullanıcı için fazlasıyla koruma sunuyor. Ama NSA tarafından aranıyorsanız, Tails işletim sistemini kullanmak isteyebilirsiniz. Açılımı "Amnesiac Incognito Live System" olan bu işletim sistemi, mükemmel şekilde gizli çevrimiçi kullanım için tasarlanmış. Bir USB sürücüsünden, DVD'den veya SD karttan çalışabiliyor ve siz özellikle çaba sarf etmedikçe bilgisayarınızda ve internet üzerinde hiçbir iz bırakmıyor.

Tails, Tor ağı temel alınarak yapılmış. Onion Routing denen bir sistemle, dağıtılmış ve anonim bir ağ yaratıyor. Bu sistem verileri gizli tutmak konusunda çok başarılı. Tails işletim sistemine geçmek size fazla geliyorsa, Firefox tabanlı Tor tarayıcısını Windows, OS X, Linux için indirebilir, Android için Orbot uygulamasını kullanabilirsiniz.

Burada yapılması gereken bir uyarı, Tor kullanıcılarının özellikle şüphe uyandırabildiği. Çünkü saklayacak bir şeyi olmayan kullanıcının zaten Tor kullanması gereksiz.

Pek de akıllı olmayan akıllı cepler

Bilgisayarınızı ne kadar güvenli olacak şekilde yapılandırsanız da, bir akıllı cebe sahipseniz pek bir anlamı yok. Çünkü akıllı ceplerin neredeyse hiçbiri yeterince güvenebileceğiniz gizlilik seçeneklerine sahip değil. Gönderiler de şifrelenmiyor.

Tabii bazı istisnalar var. Mesela Silent Circle'ın uygulamaları ile şifreli mesajlaşma, konuşma, video görüşmesi yapma ve dosya göndermek mümkün. Bu firmanın kurucularından biri olan Phil Zimmermann, dünyadaki en iyi kriptologlardan biri. Bu servisi kullanmak ayda on dolardan başlıyor.

Peki ya telefonun kendisi tümüyle güvenli olsa, ve çalıştırdığı uygulamalar da ayrıca güvenli olsa nasıl olur? Silent Circle bunu da düşünmüş ve Blackphone'u yapmış. Yurt dışı fiyatı 629 dolar olan bu telefonun, casuslardan tamamen korunan ilk cep olduğu söyleniyor. Telefonun Haziran ayında piyasada olması bekleniyor.