İit Dışişleri Bakanları Yemen Olağanüstü Toplantısı

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Husilerin tek taraflı eylemlerinin ve şiddetinin Yemen'i kaos, bölünme ve mezhep savaşının eşiğine getirdiğini belirterek ülkenin içinde bulunduğu durumda rolü olan devrik cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih ve oğluna destek verenleri pozisyonlarını gözden geçirmeye çağırdı.

Bakan Çavuşoğlu, İslam İşbirliği Teşkilatı'nın Cidde'deki Genel Sekreterlik binasında düzenlenen Dışişleri Bakanları Yemen Olağanüstü Toplantısı'nın açılış oturumunda konuştu.

Konuşmasında, Yemen'in çatışmalardan önce barışçı demokratik geçiş süreciyle bölgede model ülke olduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, ülkenin şu anda birlik ve toprak bütünlüğü açısından ciddi tehditlerle karşı karşıya olduğunu belirtti.

Çavuşoğlu, Husi militanların Eylül'de başkent Sana'yı ele geçirdiğinden beri Türkiye'nin siyasi çözüm çağrısında bulunduğunu dile getirdi.

"Husi güçlerinin tek taraflı eylemleri ve şiddeti ülkeyi kaos, bölünme ve mezhep savaşının eşiğine getirmiştir" diyen Çavuşoğlu, Ali Abdullah Salih'in yıkıcı eylemlerinin Yemen'in şu andaki duruma gelmesinde rolü olduğunun bilindiğini söyledi. Çavuşoğlu, "Umuyoruz ki Salih'i ve oğlunu desteklemeye devam edenler bu pozisyonlarını gözden geçirir" diye konuştu.

Yemen'deki durumun bölgesel güvenlik ve istikrarı tehdit eder hale geldiğine vurgu yapan Çavuşoğlu, Suudi Arabistan'ın "haklı güvenlik endişelerini" de anladıklarını söyledi.

Çavuşoğlu, Husiler ve Salih tarafından 5 Haziran'da Suudi Arabistan'a karşı düzenlenen SCUD füzesi saldırısının bölgesel istikrara yönelik tehdidin boyutunu ortaya koyduğunu, saldırıyı şiddetle kınadıklarını ifade etti.

Koalisyon güçlerinin yürüttüğü operasyonların büyük ölçüde hedefine ulaştığını belirten Çavuşoğlu, zeminin siyasi çözüm için hazır hale geldiğine işaret etti. Çavuşoğlu, çözümün parametrelerinin "Körfez İşbirliği Konseyi girişimi, Ulusal Diyalog Konferansı sonuçları, BM Güvenlik Konseyi'nin 2216 numaralı kararı ve 19 Mayıs tarihli Riyad Deklarasyonu" temelinde olması gerektiğini dile getirdi, Cenevre müzakerelerinin bunların uygulanmasına yönelik somut sonuçlar getirmesini umduklarını söyledi.

Çavuşoğlu, 2216 numaralı BM Güvenlik Konseyi kararının Husilerin ele geçirdikleri bölgelerden çekilmesini talep ettiğini hatırlatarak bunun ülkedeki devlet otoritesinin yeniden tesisi için en makul yol olduğunu vurguladı.

Yemen'le ilgili kararları sadece Yemen halkının verebileceğinin altını çizen Çavuşoğlu, İİT olarak Yemen'in yanında olunması, tarafların uzlaşma temelinde yapıcı ve barışçı diyaloğa teşvik edilmesi gerektiğine işaret etti. Çavuşoğlu, Yemen hükümetinin istemesi durumunda İİT ve üye ülkelerin siyasi çözümün uygulanmasında rol alabileceğini söyledi.

İİT bünyesinde Yemen Temas Grubu kurulması teklifinde bulunan Çavuşoğlu, grubun, siyasi çözüme katkıda bulunmak, Yemen halkına insani ve kalkınma yardımı sağlamak isteyen ülkeleri bir araya getirebileceğini belirtti.

Çavuşoğlu, çatışmaların en fazla Yemen halkına zarar verdiğini, bu yüzden Türkiye'nin insani durumdan derin endişe duyduğunu ifade etti.

Husilerin sorumlu davranmaları gerektiğini vurgulayan Çavuşoğlu, insani yardımların ulaştırılması için çatışmalara ara verilmesi ve bu araların askeri üstünlük kazanmak için kullanılmaması gerektiğinin altını çizdi.

Meşru devlet otoriteleriyle koordinasyon içerisinde Aden'e yardım ilettiklerini aktaran Çavuşoğlu, yardımların Cibuti'deki Yemenli sığınmacıları da içine alacak şekilde genişletildiğini ifade etti. Çavuşoğlu, insani yardımların devamı için alanda güvenlik ve dengeli durumların oluşmasını beklediklerini kaydetti.

Çavuşoğlu, Türkiye'nin Yemen'in birliği, barışı, güvenliği ve istikrarına tam destek verdiğini vurguladı.

Konuşmasında Suriye'deki duruma da değinen Çavuşoğlu, Türkiye'nin sınır bölgesinde artan çatışmaların yeni sığınmacı akınını ortaya çıkardığına dikkati çekti. Çavuşoğlu, insani sorumluluğun paylaşılması için tüm İİT ülkelerine çağrıda bulundu.

Ramazanda birlik çağrısı

İİT Genel Sekreteri İyad Emin Medeni de teşkilatın kuruluş amacının üye ülkelerin kendi sorunlarına çözüm bulabilmesi olduğuna dikkat çekti.

Medeni, ramazanın affetme, bir araya gelme ve uzlaşma ayı olduğunu söyledi.

Toplantının Yemen'in birlik, egemenlik, siyasi bağımsızlık ve bölgesel bütünlüğü için yapıldığını anlatan Medeni, "Husi milislerle faaliyetleriyle Yemen'de yıkıcı rol oynayan eski rejimin liderlerine silah ambargosu getirilmesine" ilişkin BM Güvenlik Konseyi'nin 2216 sayılı kararı, Riyad Deklarasyonu ve Körfez İşbirliği Konseyi inisiyatifinin tavsiyeleri doğrultusunda yol haritası çizileceğini kaydetti.

Medeni, Yemen'deki insani durumun acilen harekete geçilmesini zorunlu kıldığını, üye ülkelerin İİT koordinasyon mekanizması çerçevesinde yapılan çalışmalara desteğini beklediklerini ifade etti.

Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi de başlamak üzere olan ramazanı fırsat bilerek Yemen'e barış ve istikrarın gelmesi için gösterilen çabaların arttırılması gerektiğini söyledi.

Yemen'de insani kriz yaşandığını ve Riyad Deklarasyonu'nun uygulanması gerektiğini vurgulayan Hadi, şiddet ve kaosun hakim olduğu ülkede yaşanan bu facianın önlenmesi gerektiğini ifade etti.

Hadi, uluslararası geçerliliği olan bir anlaşmanın Yemen'i karanlık güçlerin elinden kurtarabileceğini belirterek toplantıyı düzenleyen ve Yemen'e yardım eden bütün ülkelere teşekkür etti.

Teşkilata üye 45 devletin dışişleri bakanlarının katıldığı toplantıda Filistin ve Kudüs konuları da ele alındı.