Tahıl Ambarından 55 Ülkeye Islah Edilmiş Buğday Gidiyor

ABDULLAH YILDIZ - Osmanlı Devleti'nin son yıllarında orduya at yetiştirilmesi amacıyla kurulan, geçen sürede tarım ve hayvancılık araştırmalarına yönelen Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü, ıslah ederek geliştirdiği 28 buğday çeşidini dünya gıda güvenliğine katkı sağlamak amacıyla 55 ülkeye gönderiyor.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi (CIMMYT) ve Uluslararası Kuru Alanlar Araştırma Merkezi (ICARDA) arasında yürütülen Uluslararası Kışlık Buğday Geliştirme Programı'nın (IWWIP) Türkiye koordinatörlüğünü yürüten enstitünün geliştirdiği buğday ve diğer tahıl ürünlerinden 28 farklı çeşit bulunurken, IWWIP programından geliştirilen 62 buğday çeşidi, Türkiye ve dünyada 2 milyon 500 bin hektar alanda ekiliyor.

Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Fatih Özdemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı olan ve 1914 yılında kurulan kurumun 1986'dan beri IWWIP programının koordinatörlüğünü Bakanlık adına yürüttüğünü söyledi.

Günümüzün yeni Türkiye'sine uygun olarak, enstitünün uluslararası arenada çok büyük işler başardığını ifade eden Özdemir, gıda güvenliğine katkı amacıyla buğday alanında sıkıntı yaşayan ya da yaşama riski bulunan ülkelere hizmet verdiğini dile getirdi.

Özdemir, gelişmiş ülkelerle kışlık buğday yetiştiren ve ıslah programlarına ihtiyaç duyan ülkeler arasında köprü vazifesi gördüklerini ifade etti.

Türkiye'nin geniş coğrafyasını kullanan programdan, ıslah çalışmaları kapsamında Tükiye için 28, dünyada ise 62 ayrı çeşit geliştirildiğine işaret eden Özdemir, programdaki diğer enstitülerle işbirliği kapsamında Erzurum'da soğuğa, başka bir ilde hastalığa dayanıklılık testleri ile ıslah materyalinin belli özellikler açısından karakterizasyonunu yaptıklarını anlattı.

Dünyaya hizmet eden bir program

Kışlık buğday çeşitlerinin tamamen Ar-Ge çalışmalarıyla elde edildiğine dikkati çeken Özdemir, şunları kaydetti:

"Partner ülkelerin ıslah ve araştırma geliştirme çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla Türkiye'den, koordinasyonunu yaptığımız program kapsamında her yıl 55 ülkeye tohum gönderiyoruz. Afganistan'ın hemen hemen tamamında bizim programdan geliştirilmiş çeşitler ekiliyor. Afganistan'da bizim programımızdan seçilip geliştirilmiş 5 çeşit var. Yine Gürcistan'ın yüzde 65'i bizim programdan geliştirilmiş çeşitlerden ekiliyor. Türkmenistan'da 3, İran'da 6 buğday çeşidimiz bulunuyor. Bu program sadece Konya'ya ve Türkiye'ye değil, bütün dünyaya hizmet eden, dünyada örneği olmayan bir program. Uluslararası toplantılarda da bunlar gündeme geliyor."

Özdemir, ıslah edilmiş buğday tohumlarını Orta-Batı Asya'dan, Kuzey Afrika'ya, Balkanlar'dan, Kafkasya'ya kadar ilgili kuruşlara gönderdiklerini belirterek, şöyle konuştu:

"Bu çerçevede eğitim programlarımız, partneri olduğumuz kurumlardan gelenler oluyor. Ektiğimiz materyali burada görebiliyor, seçebiliyorlar. IWWIP'in sitesinden de talep edebiliyorlar. İstedikleri materyali istedikleri özelliklerde gönderiyoruz. Ülkelerinde adaptasyon çalışmaları yapıp memleketlerinde tescil ettirebiliyorlar." - Konya