Bursa'da Yerli Tramvay 'İpekböceği' Seferlere Başlıyor

Bursa Büyükşehir Belediyesi'nin danışmanlığında üretilen ve 6,5 kilometrelik Heykel ; Garaj T1 hattında çalışacak olan Türkiye'nin ilk yerli elektrikli tramvayı 'İpekböceği' yarın yolculu seferlere başlıyor.

Durmazlar Firması tarafından üretilen boş ve dolu ağırlıklı test sürüşlerini başarıyla tamamlayan Türkiye'nin ilk yerli tramvayı 'İpekböceği' yarın saat 11.00'de Büyükşehir Belediye Başkanı Ak Parti'li Recep Altepe'nin de katılacağı törenle yolculu seferlere başlıyor.

Bursa'da ilk olarak 1904 yılında gündeme gelen ancak bir türlü gerçekleştirilemeyen elektrikli tramvayı hayata geçirmenin mutluluğunu yaşadıklarını dile getiren Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, hem yerli tramvay, hem de şehir içi tramvay hattı ile bir ilki gerçekleştirdiklerini hatırlattı.

YÜZYIL ÖNCE PROJE GÜNDEME GELDİ

Bursa arşivlerinden derlenen bilgileri paylaşan Başkan Altepe'nin verdiği bilgiye göre, 1904 yılında Hacı Kamil Efendi Zade Arif Bey Bursa'da atlı tramvay yerine elektrikli tramvay kurup işletmek için başvuruda bulundu. Bu gerçekleşmeyince elektrikli tramvay kurma ve işletme hakkı Payitaht tarafından belediyeye devredildi.

17 Şubat 1905'te Aşkudere eşrafından Süleyman oğlu Mehmed Ali Ağa Payitaht'tan aldığı referans ile Tramvay kurulup işletilmesine talip olarak Belediye başvurdu. Şartnameye göre iki yıl içerisinde şirket kurulup binanın yapılmasına başlanması şart koşulmasına rağmen istenilen şartlar yerine getirilmeyince 20 Eylül 1909 tarihinde Aşkudereli Mehmed Ali Ağa haklarını tekrar belediyeye devretti.

Daha sonra tekrar edilen ihale sonucunda İstanbul'da şirket merkezi olan Oropedi Mauri Matis Efendi ile 12 Temmuz 1913 tarihinde sözleşme imzalandı. Tramvay hatlarına ait yolların açılıp malzemelerin tamamlanmasına başlandı.Tramvaylar için ihtiyaç olan elektriğin üretileceği fabrikaların inşasına başlanarak bir kısmı kısmen tamamlandı. Birinci Dünya Harbi'nin araya girmesiyle çalışmalar durma noktasına gelince sözleşme feshedilerek imtiyaz tekrar belediyeye devredildi.

I. Dünya Harbinden sonra 23 Haziran 1924 yılında Bursa Cer, Tenvir ve Kuvve-i Muharrike-i Elektrikiye Türk Anonim Şirketi adında bir şirket kurularak, Aynı yıl ilk santral binası, tramvay depoları ve tamir atölyeleri yani bugünkü Tedaş binası inşaa edildi. Ancak üretilen elektriğin öncelikle sanayiye kullanılması nedeniyle tramvayla ilgili istenilen sonuç bir türlü alınamadı. 1924 yılında imzalanan son sözleşme esasına göre 4'ü mecburi, 5'i tercihli olmak üzere 9 hat belirlenmiş ve yine sonuç alınamamıştı. Belediyenin bu yatırımıyla bir asır önce planlanan tramvay hattı nihayet gerçekleştirildi. - Bursa