Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Şimşek: (3)

Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, otomatik katılımlı bireysel emeklilik sisteminin (BES'te otomatik katılım) arzuladıkları şekilde gitmediğini belirterek, "Cayma oranı beklentilerimizin çok üstünde. Bu konuda oturup tekrar dünya uygulamalarına bakıp bir iyileştirmeye gidebiliriz. Belki bir miktar ince ayar gerekebilir." dedi.

Şimşek, A Haber canlı yayınında gündeme ilişkin soruları yanıtladı.

BES'le ilgili bir soru üzerine Şimşek, gönüllü katılımın olduğu sistemde 6,3 milyon civarında katılımcının bulunduğunu ve ciddi bir birikimin oluştuğunu, daha sonra otomatik katılımlı BES'e 2,6 milyon kişinin dahil olduğunu ve şu ana kadar 750 milyon liralık tasarruf biriktiğini söyledi.

Şimşek, BES'te otomatik katılımın arzuladıkları şekilde gitmediğinin altını çizerek, "Cayma oranı beklentilerimizin çok üstünde. Bu konuda oturup tekrar dünya uygulamalarına bakıp bir iyileştirmeye gidebiliriz. Bu önemli reform alanlarından biri. Dolayısıyla BES'te otomatik katılım konusunda tasarrufları artırmaya yönelik önemli bir adım attık fakat belki bir miktar ince ayar gerekebilir. Başlarken de aleyhte bir propaganda vardı." diye konuştu.

Ortalama yaşam süresinin uzayacağı yönündeki tespitlere dikkati çeken Şimşek, şöyle devam etti:

"Dünyanın önde gelen ilk 10 ülkesi için konuşuyorum, önümüzdeki 100 yılda bu mevcut emeklilik sisteminin idame edilmesi imkansız görünüyor. O nedenle bireysel emeklilik kanalları önemli. Türkiye dünyanın en cömert teşviklerini veriyor. Siz 100 lira tasarruf ediyorsunuz, devlet sizin hesabınıza 25 lira yatırıyor. Bunun eşi benzeri yok. Vatandaşlarımıza sesleniyorum, bugün gelirinizin yüzde 3'ünü bir kenara koyacaksınız, devlet de biriktirdiğiniz her 100 liraya karşılık 25 lira koyacak. Sonra bu piyasada nemalanacak, isterseniz faizsiz kanalda isterseniz klasik sistemde değerlendirilecek, hem oradan kazanacaksınız hem devlet katkı sağlayacak. Emekli olduğunuzda ikinci bir emekli maaşınız olacak. O zaman bir yoksulluk riskiyle karşı karşıya kalmayacaksınız. Devletin imkanları zorlandığında siz zorlanmayacaksınız."

"İnanıyorum ki enflasyon yılı tek hanede kapatacak"

Şimşek, makro ekonomik büyüklüklerin revize edilip edilmeyeceğine ilişkin bir soru üzerine, önümüzdeki 1-2 ayda Orta Vadeli Programı (OVP) önce Maliye ve Kalkınma bakanlıklarıyla çalışacaklarını, daha sonra da Ekonomi Koordinasyon Kurulundaki diğer bakanlıklarla masaya yatıracaklarını bildirdi.

Söz konusu makro ekonomik büyüklüklerle ilgili görünümü aktaran Şimşek, büyümenin güçlü seyrettiğini, bütçe açığının öngördüklerinden daha yüksek olduğunu, cari açığın büyümenin etkisiyle daha yüksek gelebileceğini, istihdamın hızlı bir şekilde arttığını, işsizlik oranlarının aşağı doğru inmeye devam ettiğini söyledi.

Şimşek, enflasyonun öngörülenden daha yüksek seyrettiğini belirterek, şöyle konuştu:

"Gerek Gıda Komitesinin adımları, gerekse attığımız diğer adımlar, özellikle Merkez Bankasının son aylarda geç likidite penceresi üzerine verdiği kaynakta faiz artışı ve para politikasındaki sıkılaşmayla inanıyorum ki enflasyon yılı tek hanede kapatacak. Çünkü çift hane hakikaten bize yakışmaz, tolere edeceğimiz bir durum değil. Ben daha önce de bu hassasiyeti ortaya koydum. Genel makroya bakıldığında beklentilerimize oranla olumlu giden alanlar var, nispeten öngörülerimizin ötesinde bir miktar kötüleşen durumlar var. OVP'yi bu perspektifle ele alacağız. OVP'ye 2018'de bu dengeleri daha da iyileştirecek, büyümeyi güçlü ama daha dengeli halde devam ettirecek, enflasyonu daha düşük seviyelere çekecek, 'cari açığı artırmadan yüksek büyümeyi nasıl yakalarız' yaklaşımıyla istihdam artışını devamlı kılacak bir perspektifle bakacağız. Makro finansal istikrar tabii ki önemli bir alan ama esas olarak bizim bu dönemde yapısal reform gündeminde yatırım iklimini daha da iyileştirecek, özellikle yargıya olan güveni daha da artıracak alanlarda ilave çabalarımız olacak. Mesela şu anda modern arabuluculuk sistemi gibi, ihtisas mahkemeleri gibi konular yargıyı daha da hızlandıracak konulardır."

"Tedbirler gıda fiyatlarındaki iniş çıkışı sınırlayacak"

Gıda Komitesinin çalışmalarının etkisini göstermeye başladığına işaret eden Şimşek, et, ekmek, bakliyat gibi enflasyon sepetinde nispeten etkisi büyük olan kalemlerde yukarı doğru bir trend olduğunu, alınan tedbir ve kararlarla bunu bir miktar durdurduklarını söyledi.

Şimşek, gıdanın tarladan tüketiciye gelene kadar tüm aşamalarına ilişkin birçok hususu Gıda Komitesinde masaya yatırdıklarının altını çizerek, şunları kaydetti:

"Gerekli teşvikler konusunda kararlar aldık. Ben inanıyorum ki önümüzdeki dönemde gerek Hal Yasası gerekse lisanslı depoculuk gibi birçok alanda çok daha güçlü bir ivme kazanacağız ve bu gıda fiyatlarındaki iniş çıkışları sınırlayacak. Orada da diğer ülkelerde olduğu gibi gıdaların enflasyona etkisi daha makul bir şekilde seyredecek çünkü bizimki anormal bir düzeyde gidiyordu. Enflasyonda son yıllardaki yükselişe bakıldığında birikimli kur etkisi var. Kurda bu aralar nispi bir istikrar oluştu. Bir de gıda var. Beklentilerin bozulmasının enflasyona etkisini sınırlamaya çalışıyoruz. Merkez Bankası gereken tepkiyi verdi, biz Gıda Komitesi üzerinden gerekeni yapıyoruz. Kur konusu da bir miktar fon akışıyla ilişkilidir, orada da göreceli bir istikrar söz konusu."

"Zorunlu trafik sigortasında tavan fiyat yıl sonuna kadar devam edecek"

Trafik sigorta primlerinin yüksek olduğuna dair şikayetler bulunduğunun belirtilmesi üzerine Şimşek, primlere tavan fiyat getirildiğini hatırlattı.

Enflasyon dikkate alındığında primlerde kayda değer düşüş yaşandığına dikkati çeken Şimşek, "Kaza frekansı yüksek belli araç cinslerine yönelik olarak bazı sigorta şirketleri sistemlerini açıp fiyat vermekten imtina ettiler. Bunu da çözmek için ortak havuz sistemini geliştirdik ve uygulamaya koyduk." dedi.

Şimşek, irrasyonel bir fiyatlama peşinde olmadıklarına işaret ederek, "Sektörle aramızda ufak bir fikir ayrılığımız var. 2015'ten 2016'ya geçerken primlerde çok hızlı bir yükseliş oldu. Sektöre 'Ne oluyor?' dediğimizde 'Mahkemeler fiyatlamadığımız riskleri önümüze koymaya, kararlar vermeye başladılar, bunu fiyatlıyoruz.' dediler." değerlendirmesinde bulundu.

Sorunun yapısal olarak düzeltilmesi adına geçen yılın mayıs ayında yargı için bağlayıcı kanuni düzenleme yaptıklarını ve modeli net olarak ortaya koyduklarını belirten Şimşek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Fikir ayrılığımız şurada; sigorta şirketleri 'Bunu yaptınız ama biz mahkeme kararlarını görelim, ondan sonra primleri aşağı çekelim' diyorlar. Biz 'Hayır, kanuni düzenleme mahkemeler için bağlayıcıdır. Dolayısıyla siz bu yeni modele göre primi belirleyin.' diyoruz. Sektörde birçok oyuncu var. Bu anlamda fiyatlama rekabetçi ve rasyonel olur ama bu zorunlu trafik sigortası. Dolayısıyla müdahaleye mecbur kaldık. Sektörün sermaye yeterlilik oranı, mali sürdürülebilirliği konusunda hassasız. Sistemde sürdürülebilirliği baz alan bir modeli öngörüyoruz. Yıl sonuna kadar primlerde tavan fiyat uygulaması devam edecek, sonrasına bakacağız."

"Taşeronlarla kadroluların çok fazla farkı yok"

Kamuda çalışan taşeron işçilerin kadro talebine ilişkin bir soru üzerine Şimşek, hizmet alımı yoluyla kamuda çalışan işçilerin hakları konusunda temel iyileştirmelere gittiklerini söyledi.

Şimşek, söz konusu iyileştirmeler arasında sözleşme süresinin 3 yıla çıkartılması, kıdem tazminatı ve ücretlerin garanti altına alınması gibi konu başlıklarının yer aldığını dile getirerek, "Aile yardımından tutun tatil konusuna kadar kadrolu işçilerin sahip olduğu hemen hemen bütün haklarını kanunla garanti altına aldık. Dolayısıyla hizmet alımı yoluyla kamuda çalışan işçi kardeşlerimizin kadrolu işçilerden çok fazla bir farkı yok. Geriye bir tek kadro talebi var ama fiiliyatta biz zaten gerekenleri yaptık." dedi.

Konu üzerinde tekrar çalışılacağını ifade eden Şimşek, gelecek bir yılda vatandaşa dokunan alanlardan temel reformlara kadar bütün konularda ilerleme sağlanacağını kaydetti.

(Bitti)