Geçmişten Günümüze Kamu Maliyesi Paneli

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Ekonomi Direktörü Prof. Dr. Erdal Tanas Karagöl, " Türkiye'nin, Gezi olaylarında ve 17 Aralık sürecinde ekonomide meydana gelen şokları kısa sürede bertaraf etmesinin temel nedeni, kamu maliyesindeki güçlü görünüm olmuştur" dedi.

Karagöl, SETA'da düzenlenen "Geçmişten Günümüze Kamu Maliyesi" analizinin tanıtım panelinde yaptığı konuşmada, kamu borçlarının gelişmekte olan ülkeler için önemli sorunlardan biri olduğunu söyledi.

Geçmiş dönemde Türkiye ekonomisindeki yüksek borç stoğu nedeniyle uzun yıllar boyunca doğrudan yabancı yatırımlarının gelmediğini kaydeden Karagöl, "2002 yılında itibaren yaşanan siyasi ve ekonomik istikrar ile uygulanan ekonomik ve mali politikalar sonucu oluşan güven ortamı, hem makro ekonomik göstergelerde hem de bütçe uygulamalarında önemli iyileşmeleri de beraberinde getirmiştir" diye konuştu.

Bütçe gelirlerinin 2002'den itibaren artış kaydettiğini belirten Karagöl, bütçe açığının ise 2002-2008 döneminde neredeyse yarı yarıya azaldığını ifade etti.

Türkiye'de 2002 sonrası dönemde özel sektör ağırlıklı bir ekonomik yapıya dönüşüm olduğunu ifade eden Karagöl, devletin denetleyici ve düzenleyici rolünün arttığını ve kaynak israfının önlendiğini belirtti. 2008'de yaşanan küresel ekonomik krize önlem olarak bazı tedbirlerin alındığına dikkati çeken Karagöl, "Bazı vergilerde indirim ve ek harcamalar yapılarak üretim ve istihdamın negatif olarak etkilenmesine engel olunmuştur. Bundan dolayı Türkiye ekonomisi büyümesini sürdürmüştür" değerlendirmesinde bulundu.

Ekonomik büyüme rakamlarındaki iyileşmede, uygulanan sıkı mali disiplin ve borç oranlarındaki düşüklüğün etkili olduğunu kaydeden Karagöl, "Türkiye'nin, Gezi olaylarında ve 17 Aralık sürecinde ekonomide meydana gelen şokları kısa sürede bertaraf etmesinin temel nedeni de kamu maliyesindeki güçlü görünüm olmuştur" dedi.

Türkiye'nin 2023 hedeflerine ulaşabilmesi için söz konusu tedbirlerin önemini vurgulayan Karagöl, bu çerçevede akademik kurumlara verilen mali desteğin de arttırılması gerektiğine işaret etti.

Kerem Alkin

İstanbul Ticaret Üniversitesi öğretim görevlisi Kerem Alkin de Türkiye'nin küresel ekonomik krize "çok şanslı" yakalandığını ifade ederek, "Para politikasıyla maliye politikası aynı anda işletilmek suretiyle ilk şoklar çok kısa sürede atlatıldı" diye konuştu.

Birçok ülkede maliye politikasının, para politikası ile birlikte işlemediği için küresel krizin derinleştiğini anlatan Alkin, "Fransa gibi bir ekonomi için geçen seneden bu yana konuşulanların çok parlak olmaması düşündürücü bir tablodur diye düşünüyorum" dedi.

Alkin, son dönemde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının para politikası literatürü açısından çok önemli adımlar attığını ifade ederek, son 10 yıllık dönemde Türkiye'nin kurumsallaşmada büyük gelişmeler kaydettiğini belirtti.

Martin Raiser

Dünya Bankası Türkiye Direktörü Martin Raiser de kamu maliyesi yönetiminde Türkiye'nin iki önemli başarı elde ettiğini ancak aynı zamanda iki zorlukla da karşı karşıya olduğunu söyledi.

Raiser, 2001 krizinden sonra Türkiye'nin kamu mali konsolidasyonunu çok ciddi olarak ele aldığını ve bu yönde ödün vermediğini belirterek, bunun da Türkiye'nin kamu borçlarını ödemesine yardımcı olduğunu ifade etti. Bu sayede ayrıca, Türkiye'nin faiz ödemelerinin de azaldığını hatırlatan Raiser, böylece elde edilen kaynağın daha fazla yatırıma yöneldiğini kaydetti.

Türkiye'nin bu dönemde eğitim ve sağlık alanında önemli yatırımlar yaptığına işaret eden Raiser, halkın da bunu büyük ölçüde hissettiğini bildirdi. Raiser, bunun da hem eğitim hem sağlık alanında önemli başarılar getirdiğini söyledi.

Raiser, bunların yanı sıra Türkiye'nin önündeki zorluklara da değindi. Kapsamlı bir vergi reformu yapılması gerektiğini dile getiren Raiser, "Türkiye'de şu anda vergilerin çoğu tüketim ve ithalattan geliyor. Ekonomik büyüme yavaşlarsa o zaman bu vergi gelirleri düşecek. Öte yandan, yapılması gereken yatırımlar var. Bu da bir zorluk yaratacak" ifadelerini kullandı.

Türkiye'de başlatılan reformların devam ettirilmesi gerektiğini de belirten Raiser, Kamu İhale Kanunu ve Sayıştay Kanunu üzerinde çalışılması gerektiğini sözlerine ekledi.

- Ankara