20 Bin Yarasa Ortadan Kayboldu

Balıkesir'in Havran İlçesi'nde, 2009 yılında su tutmaya başlayan baraj gölü alanı içinde kalan İnboğazı Mağarası'ndaki 20 bin yarasa için yaptırılan yapay mağaraların boş olduğu, DSİ'nin 3 yıl önce yaptığı "yarasa kolonileri, yapay mağaralara sorunsuz bir şekilde taşındı" yönündeki açıklamaların gerçeği yansıtmadığı ileri sürüldü. DSİ'nin ihale ettiği yapay mağara çalışmasının, ihaleyi alan şirket tarafından henüz tamamlanmadığı ve çalışmanın sürdüğü ortaya çıktı.

16 türden 20 bin yarasanın barajın su tutması ile doğal mağaralarından koparılıp sonradan yapılan mağaralara taşınmaya zorlanmasının hayvanları yok ettiğini savunan çevreciler, Orman ve Su İşleri Bakanlığı hakkında yeni dava açacaklarını söyledi.

Yapımına 23 Haziran 1995 yılında başlanan sulama amaçlı Havran Barajı'nın inşaatı, tamamlandı. 23 Kasım 2009'da su tutmaya başlayan baraj göl alanı içerisinde kalacak İnboğazı Mağarası, yarasa topluluklarının hayatiyetinin büyük önem arz etmesi sebebiyle çevrecilerin tepkilerine yol açtı. Devlet Su işleri (DSİ) 4'ü endemik, 16 türden 20 bin yarasanın taşınması için 3 milyon lira harcayarak, hemen eski mağaranın ve su seviyesinin üzerinde kalacak şekilde başka bir mağara yapılmasına karar verdi ve yaklaşık 2 yıl süren çalışmalar sonucu yapay mağara oluşturuldu.

Güney Marmara Doğal ve Kültürel Çevreyi Koruma (GÜMÇED) Edremit Körfezi Şubesi ve Doğa Derneği'nin öncülüğünde bir araya gelen çevreciler, 'yarasalar ses ve ışık kullanılarak yeni mağaraya taşınmaya zorlanıyor. Bu katliamdır' diye tepki gösterdi. Barajın su tutmasının ertelenmesini, baraj gövdesinin 50 metre gerideki boğaza yapılmasını isteyen çevreciler, bu amaçla çeşitli protesto eylemleri yaptı.

GAZETECİLERİN VE ÇEVRECİLERİN BÖLGEYE GİRİŞİ YASAKLANDI

Tepkiler üzerine Orman ve Su İşleri Bakanlığı, sorunu yarasalar için üç yapay mağara yapma yöntemiyle gidermeye çalıştı. Mağaralar ve yapılan çalışmalar basına kapatıldı, çevrecilerin bölgeye girişleri yasaklandı. Mağaraların girişlerine taş duvar örülüp, giriş kapısına bekçi konuldu. Çevreci örgütler bu kez, yarasaların yuvalarından çıkarmak ve yapay mağaralara taşınması için ses ve ışık kullanıldığını ileri sürdü. Bu amaçla da Havran Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvurup bilirkişi tespiti istedi. Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü'nden Yrd. Doç. Dr. Raşit Bilgin'in 19 Ekim 2009'da hazırladığı bilirkişi raporunda, mağaralarda yapılan incelemelerde hiçbir yarasaya rastlanılmadığı açıklandı. Dönemin DSİ 25'inci Bölge Müdürü Dr. Şahin Durukan, çevrecilerin iddialarının gerçeği yansıtmadığını savunarak, 'yarasa kolonilerinin zaiyatsız olarak yeni mağaralara taşındığını' ileri sürdü.

'MAĞARA HENÜZ BİTMEMİŞ, ORTADA YARASA YOK'

Ancak Havran Barajı'ndaki İnboğazı mağaralarında Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın geçen şubat ayı içinde yeniden çalışma yapmaya başlaması, çevrecilerin 4 yıl sonra dikkatlerini mağaralara ve yarasalara yöneltti. Mağaraları gezip fotoğraf ve görüntü çeken çevreciler, yarasaların yaşadığına yönelik bir ize rastlamadı. Çevrecilerin bölgede yaptığı incemeler tartışmaları yeniden alevlendirdi. Hayvanların taşındığı ileri sürülen yapay mağaralarda yarasa yaşamına ilişkin bir ize rastlanmadığını savunan çevreciler şöyle dedi:

"Mağaralarda kompresörler ve iş makinaları çalışıyor. 4 yıl önce tamamlandığı açıklanan proje, sanıyoruz yeni tamamlanmaya çalışılıyor. Aradan 4 yıl geçmiş, yarasaların yaşam alanları sular altında kalmış, yarasaların taşındığı ileri sürülen mağara çalışması yeni yapılıyor. Mağara kapısına neden duvar örülüp, kapıya da jandarma dikilmesinin nedeni şimdi anlaşılıyor. Ama ortada yarasa kalmadı. 20 bin yarasa nereye gitti? Tüm uyarılara karşı bunu yapanlar hesap vermeli."

'20 BİN YARASA BÖLGEYİ TERK ETTİ'

Güney Marmara Doğal ve Kültürel Çevreyi Koruma (GÜMÇED) Edremit Körfezi Şubesi Başkanı Mehmet Akif Öznal konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı:

"Devlet Su işleri (DSİ) 4'ü endemik, 16 türden 20 bin yarasanın taşınması için 3 milyon lira harcayarak yapay bir mağara yaptırdı. Tüm uyarılarımıza rağmen yarasaların doğal yerlerinden yapay mağaraya taşındığını söylediler. 'Taşınmadılar' dedikçe bizi 'yalancılıkla' suçladılar. Dünyada eşi benzeri bulunmayan mağara yaptıklarını söylediler. İnanmadık, yarasaların akıbetinden endişe duyduk. Ne yazık ki zaman bizi haklı çıkardı. Yarasaları kurtarmak için 3 milyon lira harcanarak yapılan yapay mağara da işe yaramadı. Yapay mağarayı beğenmeyen yaklaşık 20 bin yarasa, bölgeyi terk etti. Gerek uluslararası sözleşmeler gereği, gerekse ülkemiz yasalarına göre yarasa popülasyonunu koruması gereken Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile ona bağlı bir kurum olan DSİ'den, yasadışı uygulamalarından dolayı davacı olacağız."

Balıkesir/ Havran